Жаратушымызды, дінімізді түсіндіру үшін ғылымды пайдалану қажет пе? Қажет болса, оның қауіпті жақтары бар ма? Бұл мәселедегі ұстаным қандай болғаны жөн?
Жаратушымызды, дінімізді түсіндіру үшін ғылымды пайдалану қажет пе? Қажет болса, оның қауіпті жақтары бар ма? Бұл мәселедегі ұстаным қандай болғаны жөн?
Бұл сұраққа «Үш жақтан қажет, бірақ үш жақтан да қауіпті» деп жауап берсек, дұрыс болатын шығар. Әуелі, қажеттілігі мен пайдалы жағынан бастайық.
1. Біз Құран кітабы арқылы ой, сезім, сенім және жүріс-тұрысымызды түзейміз. Дәл сол секілді жаратылыс «кітабының» «сөз, сөйлем және беттеріне» терең үңілу арқылы әрі өзімізді танып білеміз әрі көзқарас, тәфәккүр және ғылыммен Жаратушымыздың ұлы істерін, түпсіз даналығын және теңдессіз өнерін таңдана тамашалап, «Субханаллаһ, бәрәкаллаһ, Аллаһу әкбар» дейміз. Ал, бұл өз кезегінде ғибадат болып табылады. Ғибадат болғаны сондай – бір сағаттық тәфәккүр, бір жыл нәпіл ғибадат жасағандай сауап.
2. Негізінде, әрбір ғылым бізге Жаратушымызды танытады. Сондықтан біз де ғылымды Жаратушымызды танытуға пайдалануымыз керек. Қай жағынан болмасын бүгінгі күні ғылымды қолдануға мәжбүрміз де. Өйткені біз Ислам діні дәуірлеп тұрған кезеңде емеспіз. Біз өмір сүрген қазіргі уақытта Жаратушымыздың ұлы істері, теңдессіз өнері еленбей, сол Жаратқан Иенің өзіне қарсы қолданылып жатыр. Аталарымыз «иманның михрабы» деп атаған медицинаның өзі Соған қарсы қолданылуда.Аллаһ тағаланы және қасиетті құндылықтарымызды жоққа шығаруда ғылымды бетке ұстаушылық көңілге мұң ұялатады. Керек десеңіз, ғылымға жол ашқан Құранға да келсін-келмесін шүйлігуде. Материалистер материя мен ғылымды күпірлікке қолданып жатқан тұста физика, химия, астрофизика, биология, математика, медицина, т.с., Аллаһ тағаланың ұлық есімдерінен бастау алған, әрі күллі заңдылықтардың негізі болған барлық ғылым атаулыны, ғылыми ақиқаттарды өздерінің шынайы мағынасы мен қызметіне лайық қайта, имандылық жолында қолдану сауабы мол қызмет болмақ.
3. Ғылымның бүгінгі жеткен деңгейі әлі де таза ақиқаттан алшақ. Болашақта ең жоғарғы деңгейге жетсе де Жаратушыны дәл тани алмайды, бар болғаны құдіретіне таңғалумен шектеледі. Неге десеңіз, ғылым – Жаратушыны танытатын арадағы дәнекер ғана. Ол жүрек пен миды күдіктен тазалау қызметін атқаруы тиіс. Сондықтан оны осындай арадағы дәнекер күйінде ғана бағалау керек. Оған күдікті жоятын, ойға жетелейтін пікір қозғайтын ерекшеліктен басқа сипат бермеген жөн. Ол ешқашан дұрыс өмірге бастайтын қағидалар жинағының, яғни Құран Кәрімнің және иманның орнын алмастыра алмайды. Ғылым осы негізде қолданылғанда ғана иман мен исламның кәдесіне жарайды.
Ғылымды қолданудан туындауы мүмкін үш қауіп-қатер
1. Ғылымды тек ғылым үшін үйренуге не оны мақтан үшін насихаттауға болмайды. Құран мен имандылықты насихаттағанда, көзге түсу не басқалардан ерекшелену мақсатында ғылымды бетперде етпеу керек. Мұндай пиғылдағы адам күнәға батады, тыңдаушыға да зиянын тигізеді. Өйткені адам осы пиғылы арқылы білдіртпей қарсыласын жеңуді, үнін өшіруді және оның надандығын бетіне басуды ғана ойлайды. Қарсыласы болса өзін кемсіткеніне намыстанады да, есін жиып, азды-кемді бір нәрселер үйреніп, оған қарсы жауап беруге тырысады.
2. Ислам әлемінің соңғы ғасырдағы құлдырауының, ой-пікірге қатысты рухани дағдарыс кешуінің түбінде позитивті ғылымға келгенде жер шұқып қалуы жатыр. Иә, «Мына ғылыми ақиқат Құранда да айтылған. Ислам мұны 14 ғасыр бұрын жарыққа шығарған» деп жасқаншақтана айтылған сөздер – Құран мен иман тұрғысынан үлкен қателік. Біз де кей-кейде осы қателікке ұрынып жатамыз. «Пәленше деген американдық, төленше деген батыстық ғалым былай депті...» деген желеумен өзімізге сүйеніш іздеп бағамыз. Сондықтан Құран мен иманға қатысты ақиқаттарды әзірге соңғы ақиқат шыңына шыға алмаған ғылымның таразысында тарту арқылы үлкен қателік жасаймыз. Бүгіндері ғылымды бірінші, ал Құранды екінші кезекке қойып, оны бейне ғылымның демеуі мен растауына зәру сияқты көрсету кең етек алып барады. Бұларды көрген сайын жүрек сыздап қоя береді.
3. Ғылым жолында барлық нәрсені пида етіп, Аллаһ тағалаға деген иманнан ажырап қалуға болмайды. Ғылыммен шұғылданып жүріп, руханиятымызды жетімсірету не ашықтыру – адамды материализм әрі натурализмнің тар қапасына қамайды. Ғылымның әрқайсысын жекелеген себепкер ретінде қабылдап, өз орнымен қолданғаннан кейін, оған бағыныштылықтан әлі де арыла алмау – рухани кемелденуге кедергі келтіреді. Иә, бір жерге келгенде, барлық нәрсені тастап, тікелей Құранның жетекшілігімен адымдап, жан-жүректің нұрлы аясында жүру, алға басу және Аллаһқа иман етумен оңаша қалу түпнегізіміз болуы керек.
- жасалған.