LOTËT E ZEMRAVE TË PIKËLLUARA

Pyetje: “Nganjëherë, vetëm prej të qarit të një zemre të pikëlluar, Allahu i fal mëshirë gjithë një universi.” [45] Në ditët e sotme, e ndjejmë thellë në ndërgjegjet tona se nuk shqetësohemi dhe nuk vuajmë aq sa duhet. Cilat mund të jenë shkaqet e këtyre?

Përgjigje: Në themel të të gjitha problemeve njerëzore, që nga koha e Ademit të nderuar e gjer më sot, qofshin ato individuale, familjare apo shoqërore, qëndron njeriu. Edhe në themel të anarkive, padrejtësive, ngatërresave dhe vuajtjeve të epokës sonë qëndron sërish elementi njeri. Nëse të gjitha problemet vijnë e mblidhen te njeriu, atëherë edhe zgjidhjet, mund të gjenden po prej njeriut, patjetër që me një dimension revelativ, e nëpërmjet boshtit të ndërgjegjes. Përndryshe, asnjë çudhëzim, mohim a mjerim nuk mund të parandalohet.

Të mund të dallosh që gjendesh në fund të pusit

Problemi më i madh që ka njeriu në ditët e sotme është lënia pas dore. Sepse, në të vërtetë, sa prej nesh e ndjejnë thellë-thellë si problem këtë fakt, duke edhe vuajtur madje për këtë? Fatkeqësisht, ne, ngase ndajmë të njëjtin ambient, nuk e kemi kuptuar ende rrezen dhe madhësinë e kësaj rënieje, mjerimi dhe çmeritjeje që ka filluar të përcëllojë tërë rruzullin.

Për t’jua qartësuar më mirë qëllimin tim, le t’ju jap një shembull: Njëherë, pasi kisha ndenjur për një periudhë të gjatë në qytet, vendosa të shkoja në fshat te dajat e mi. Me të futur kohën brenda në shtëpi ndjeva një erë bajgash të djegura, dhe thashë: “Ç’erë e keqe ardhka!”. Nga pas më erdhën nipërit e dajës, dhe filluan të qeshnin me mua. Unë kisha ndenjur afro një muaj në shtëpinë e tyre, mirëpo nuk kisha ndjerë asnjë shqetësim.

Edhe Mevlana në Mesnevinë e tij, flet për atë njeriun që qe mësuar veç me erën e keqe të dyqanit të lëkurëshitësit, e kur shkoi pranë dyqaneve të parfumeve në qytet, i ra të fikët. [46] Në të vërtetë, ky i nderuar na përçon pikturën e një njeriu të denatyruar. Andaj, edhe ne si përfaqësuesit e këtij brezi, jemi mësuar asisoj me vendin ku kemi jetuar, duke u përshtatur aq shumë, saqë nuk ndjejmë neveritje edhe përballë tablove më turpëruese dhe rrëqethëse, të cilat do ta turpëronin njeriut nga njerëzorja e tij, nuk ndjejmë as turpin dhe hidhërimin më të vogël. I shohim të gjitha prapësitë dhe gabimet si krejt normale. Ashtu siç e thotë edhe një poet:

E tërë bota e ngopur, mendon se të ngopur janë të gjithë,
Çdo i uritur, mendon se të uritur janë të gjithë!

Po ashtu, edhe ne kur nuk e kuptojmë të keqen ashtu siç është, nuk mund të orvatemi që t’i themi “mjaft”, e mandej të vijmë drejt. Sepse ambienti dhe kushtet ku jeton njeriu kanë njëfarë lidhjeje organike me njëri-tjetrin. Kjo lidhje ndikon në tërë shqisat e tij, në vesh, në hundë, duke e marrë të tërin nën kontroll. Kësodore, ai njeri fillon t’i ndjejë gjërat njëfarësoj, kësisoj i vlerëson, duke mos dalë dot prej kornizave të ndërtuara. Megjithëse qëndron brenda atij pusit të vet, i duket sikur jeton në një klimë tejet të gjerë dhe të shëndoshë. Andaj edhe nuk mund të përpiqet për të dalë së andejmi.

Po, njeriu, për nga natyra, fillon të ambientohet me vendin ku jeton pas njëfarë kohe. Për shembull, një njeri që jeton në një vend ku flitet veç me zë të lartë, fillon t’i mësohen veshët pikërisht me ato zhurma. Këtë herë ai vesh, fillon të mos i dëgjojë frekuencat më të ulëta të zërit që i vijnë. Po kështu, edhe ne, që nga koha kur hapëm sytë, pamë vetëm njerëz të kënaqur prej gjendjes në të cilën jetonin, e që e bënin këtë të fundit për sot për nesër.

Mirëpo, vuajtja është një burim i mirë frymëzimi. Ajo mund t’i falë shumë rrugë dhe mënyra të ndryshme për të shpëtuar prej gjendjes së shqetësuar prej të cilës mund të jetë kapluar. Bie fjala, nëse një person i rënë në një pus është i vetëdijshëm për këtë fakt, madje edhe vuan për këtë, atëherë kërkon pesëdhjetë rrugë për të dalë së andejmi, derisa me lejen dhe ndihmesën e Allahut e gjen rrugëdaljen. Megjithëse në dorë mund të mos ketë kazmë apo lopatë, i përdor duart si kthetra dhe del prej andej. Mandej vendos këmbët në vendet e mihura, dhe me duart hap dy të tjera më sipër për të futur sërish këmbët, derisa pas njëfarë kohe arrin të dalë shëndoshë e mirë. Mirëpo, prej atij që nuk e di që gjendet në thellësitë e një pusi, që është përherë i kënaqur me gjendjen ku ndodhet, nuk mund të presësh kurrfarë përpjekje a mundimi.

Hidhërimi i të keqtrajtuarit thërret mëshirën

Veç kësaj, njeriu përballë rënies dhe futjes së tij në një qorrsokak, fillon ta ndjejë pikëllimin thellë në zemrën e tij, dhe nëse i drejtohet Allahut ashtu siç duhet, ashtu siç e shpreh edhe Said Nursiu në veprën e tij “Shkreptimat”, në një çast të tillë kur bien të gjitha mundësitë, mund të vërejë se si, në dritën e njëshmërisë së Allahut, shfaqet sekreti i njësisë së Tij. [47] Siç e dini, kur ra Junus bin Meta në barkun e balenës, të cilën e kishin rrethuar dallgët dhe errësira e natës. Mirëpo ai profet fisnik, edhe në errësirat më të shtresëzuara, thoshte pa reshtur:

“Nuk ka zot tjetër veç Teje. Ti je i pastër prej çdo cilësie të mangët. Unë vetëm i bëra keq vetes sime (pres faljen Tënde).” [48] , thërriste kësimënyre mëshirën e Allahut, derisa e kishte arritur atë, duke dalë prej barkut të balenës. Ju po të doni mund të sillni ndërmend ato vargjet e Ibrahim Hakiut:

Kur i pamundur të ngelesh,
Papritmas hapet ajo portë
Zgjidhje çdo problemi i gjendet,
Zot të shohim se ç’bën,
Se ç’bën, mirë e bën.

Pa shiheni njëherë gjendjen tonë të mjerueshme të këtyre kohëve! Për hir të Allahut, a nuk jemi ne në një gjendje më të keqe se ajo e Junus ibni Meta-së, që kishte rënë në barkun e balenës? Kur e trajton Said Nursiu këtë çështje, thotë se “peshku është egoja juaj” [49] . Domethënë ne, sot gjendemi të kullufitur prej vetë egove tona. Të jetë, të mos jetë kjo botë, ne kemi rënë pre e egove tona. Por ç’është më e keqja, nuk jemi në dijeni të kësaj. Andaj edhe veprojmë pa ndjenja dhe hidhërim ndaj gjithë atyre padrejtësive dhe keqtrajtimeve që ndodhin në vende të ndryshe të botës së sotme. Në fillim ne duhet të pyesim veten: “Çfarë ishim? Çfarë jemi?”. Mandej, të lidhim fije me periudhën e Profetit tonë të dashur dhe të bëjmë një lexim krahasues mes këtyre dy periudhave. Madje të vizitojmë edhe kohët e Ejubëve, Zengive, Selçukëve dhe Osmanëve, të shohim njëherë Selahadin Ejubin, Nuredin Zengiun, Alparsllanin, Melik Shahun, Këllëç Arsllanin, Fatih Sulltan Mehmetin, e të shohim pak se si qëndronin ata në këmbë përballë sulmeve dhe vërsuljeve të një bote të egër dhe të pamëshirshme, duke u gjetur recetat edhe problemeve më të vështira. Duhet të mundohemi të kuptojmë se sa e kobshme është situata. Kam përshtypjen, se një përpjekje e tillë në mendim ka për të na çuar që të trokasim në portën e Allahut, dhe Ai do të na tregojë neve rrugët alternative për të dalë prej andej. Por, për aq kohë që ne e shohim si krejt normale gjendjen në të cilën jetojmë, as rrugëzgjidhje alternative nuk na shfaqen, e as nuk mund të zbulojmë ndonjë mënyrë për të shpëtuar.

Farat e vuajtjes të hedhura nëpër zemra

Po, në themel të vuajtjes dhe pikëllimit, duhet kuptuar mirë periudha kur Islami ishte kthyer në jetë nga të gjithë njerëzit, dhe periudhën në të cilën jetojmë ne, ku myslimanët janë viktima të çdo lloj padrejtësie dhe meskiniteti. Nursiu i nderuar, ndërsa binte në një situatë të ngjashme thoshte: “Nuk kam kohë as sa për të menduar vuajtjet dhe mundimet e mia. Ah sikur të kisha edhe njëmijë herë kaq vuajtje, vetëm kështjella e Islamit të jetë sa më mirë! ” [50] Sepse për aq kohë sa i shihte myslimanët në të mirë, nuk ishte kundër edhe djegies në flakët e nxehta të Xhehenemit. Ja, këto janë shprehjet e një njeriu të vërtetë. [51] Sepse ndërsa njerëzimi i është futur rrugëtimit që përfundon në Xhehenem, ti, nëse je njeri, duhet të dridhesh përballë një tabloje të tillë. Por edhe kjo është një e vërtetë, që jo çdokush mund t’i përkapë çështjet me një ndërgjegje kaq të thellë.

Për shembull, nuk është e drejtë që ta dijë çdokush çdo problem dhe çdo shqetësim. Sepse njerëzit mund të vdesin edhe përballë një virusi të thjeshtë gripi. Vetëm se njerëzit me sistem të shëndoshë imuniteti, kur sulmohen përherë nga i njëjti virus, atëherë kjo gjendje bëhet vetëm një tronditje kalimtare për të. Ndoshta jo të gjithë ata që rendin në shërbimin e Kuranit dhe të besimit kanë të njëjtin sistem mbrojtës. Disa prej tyre, sado probleme t’u japësh, prapë nuk i fusni dot në pesimizëm. Le të ndaj me ju disa ndjenja të miat: Nëse një ditë do t’i kisha në jetë babanë, nënën, gjyshin dhe gjyshen, dhe sikur të vdisnin të gjithë në të njëjtën kohë, ju betohem, që i gjithë hidhërimi nuk do të ishte as sa gjysma e hidhërimit të një dite për të këqijat që po i ndodhin botës së Islamit. Asisoj që ndonjëherë dal nga dhoma i rrënuar prej dhimbjeve dhe shëtis si i çmendur nëpër korridore, megjithatë mundohem të mos i përmend emrat e atyre qëllimpisëve që qëndrojnë si lubi në çdo anë, në krye të çdo komploti dhe kurthi të ngritur. Pasi kjo mund t’u thyejë sistemin mbrojtës njerëzve, duke i shpënë në pesimizëm. Andaj edhe mundohem të mos e shfaq, të mos flas për shqetësimet e mia duke u qarë përherë.

Vetëm se nëse do ta dija se do të duronin, do të vendosja shkëndija të vuajtjes dhe fara të shqetësimit në zemrat e të gjithëve. Aq sa edhe gjumi t’u ikte, e të shëtisnin sa majtas, djathtas, si të çmendurit. Zaten, për aq kohë që për një njeri nuk thuhet se është i çmendur, pikërisht për fenë, nuk mund të thuhet se ka besuar përsosmërisht. Të tjerët do të shohin gjendjen tuaj dhe do të thonë: “Për aq kohë që kemi mundësi t’ia shijojmë të gjitha kësaj jete, me bahçet dhe kopshtet e saj marramendëse, lulet shumëngjyrëshe, po këta njerëz, me ç’merren?”. Ja kjo, me gjuhën e Junusit do të thotë t’i derdhësh të gjitha në rrugën e Allahut, me ato që i ke, me ato që nuk i ke. A kanë perënduar dhe kanë mbaruar këta njerëz? Hasha ue kel’la! Kurrsesi! Sepse Zotëruesi i Ligjit Suprem thotë se ai që ecën në drejtim të ahiretit me besim ka për të shkuar në Xhenet. [52] Andaj kjo është një çështje tjetër. Mirëpo, në emër të gjetjes së një zgjidhjeje për vuajtjet e njerëzve, të përpëlitesh gjer sa të ndahesh më dysh prej vuajtjeve shkatërruese, si një sjellje profetike që përfshin mbarë njerëzimin, është një çështje krejt tjetër.

EKUILIBRI DHE RUAJTJA E BARAZPESHËS

Pyetje: Në këto ditë, kur thuajse në çdo aspekt të jetës jetohen rrëshqitje serioze në mendime, duke iu dhënë shkas çdo teprimi, a mund të na e shpjegoni, se cilat janë ato gjëra që duhet të tregojmë më shumë kujdes?

Përgjigje: Për ta jetuar fenë ashtu siç e kërkon dëshira hyjnore, duke e kthyer atë në jetë të jetëve tona, është shumë e rëndësishme që të jemi të ekuilibruar, dhe ta ruajmë gjithnjë barazpeshën në veprimet tona. Sepse kur humbet ekuilibri, njeriu mund të bjerë në teprim, ose në reduktim, gjë që pason, gjë që pason herë pas here duke u kthyer reduktimi në teprim, e teprimi në reduktim, çka krijon edhe një rreth vicioz për njeriun. Në thelb, mënyra më e duhur për të shpëtuar paq prej teprimit apo reduktimit është ndjekja e Sunetit të Krenarisë së Njerëzimit (s.a.s.), i cili e ka pasur ruajtjen e barazpeshës dhe ekuilibrit një gur themelor të qenies së Tij.

Sirati Mustakim

Kur shpjegohet koncepti i sirati mustakim në sistemin e mendimit islam, si dje, edhe sot, çështja merret përgjithësisht si raport i fuqisë epshore, forcës dhe gjykimit, duke u shpjeguar rruga e mesme e secilës syresh si një gjendje barazpeshe. Megjithëse, po si ato është më se e mundur, që ajo të shihet edhe në kornizën e disa dukurive të tjera, si konkurrenca, mosdurimit të sho-shoqit, nijeti dhe vështrimi. Po të na duhej ta shpjegonim atë me një tjetër trajtë, për të gjitha ndjenjat dhe mendimet e ngërthyera si të kategorizueshme në të mira dhe të këqija tek njeriu, mund të bëhet fjalë për një rrugë të këtillë të mesme.

Për shembull, nëse do të marrim në shqyrtim vështrimin, i cili përdoret këtu me kuptimin:të lexosh gjërat dhe çështje të ndryshme; të marrësh në gjykim vlerësues, apo gjendjen e tij të teprimit, optizmit dhe gjendjen e reduktuar, pesimizmit; atëherë hakikatbin i bie të mbajë pozicionin e ndërmjetëm. Siç e dini, optimisti, është ai njeri që i mbyll sytë karshi çdo gjëje të keqe e të shëmtuar, dhe e sheh çdo gjë prej anëve të saj të mira dhe të bukura, ndërsa pesimisti, ai njeri që e sheh çdo gjë si të keqe dhe të shëmtuar. Ndërsa po të vijmë tek njeriu i dhënë pas të vërtetës, ose më saktë ithtari i vetëm-të-Vërtetës, ai është një njeri që përpiqet ta shohë çdo gjë sipas lartësisë, veçorive dhe cilësive të veta të vërteta. Për shembull, siç e paraqet edhe Bediuzaman Said Nursi në veprën e tij “Farat e së vërtetës”: “ Ai që sheh bukur, mendon bukur; kush mendon bukur, merr kënaqësi nga jeta ” [53] Veç kësaj, edhe në gjërat që nuk janë të mira a të bukura, për aq sa të ketë mundësi shpjegueshmërie, duhet shkuar pas mendimesh dhe gjykimesh vlerësuese të mira e të bukura. Mirëpo kjo nuk duhet kuptuar në të jetuarin sikur në një botë ëndrrash dhe krejt fantastike. Në këtë rast, ajo që është e domosdoshme, është që të shihet çdo gjë ashtu siç është, pa u larguar asfare prej të vërtetave, pa ia mbyllur sytë realiteteve, por njëkohësisht edhe pa rënë në pesimizëm dhe në mungesë shprese. Ja, pikërisht kjo mënyrë të vështruari mund të quhet një ekuilbrim i aftësisë së vështrimit dhe gjykimit.

Në thelb, për aq kohë sa ndiqet rruga e mesme, e ekuilibrit dhe e barazpeshës, edhe egoja që i është vendosur natyrës njerëzore, e cila në pamje të parë duket si diçka negative, kthehet në diçka të hairit për të. Madje edhe djallit, që orvatet me “mashtrimet” dhe “zbukurimet” e tij për ta nxjerrë njeriun nga e drejta, po t’i kuptohet urtësia dhe pozita e tij siç duhet, ai mund të kthehet në një shkak që njeriu të kthehet nga Zoti, duke kërkuar vazhdimisht mbrojtje vetëm tek Ai. Mirëpo, -hasha-, nëse ai do të shihej si një forcë e mëvetësishme imagjinare, atëherë atij i atribuohet forcë dhe fuqi, gjë e cila i ngjan gjendjes së atyre që mendojnë për ndofarë force në dritën dhe errësirën, që e marrin pastaj njeriun dhe e zvarrisin drejt një çudhëzimi të thellë. Siç e dini, ata që besojnë në këto të dyja, e shohin dritën dhe errësirës si dy burime forcash, si për shembull ata që besojnë se drita nuk sjell kurrfarë dëmi, por mendojnë duhen kënaqur ata që përfaqësojnë forcat e errëta. E kësodore, duke marrë shtysë prej një premise të këtillë jo njohëse, por të damllosur, nuk lënë të keqe pa bërë, që as nuk mund të mendohen apo imagjinohen.

Edhe satanikët që veprojnë me të njëjtën filozofi, janë përpjekur të ndjekin rrugën e plotësimit të dëshirave të djallit në emër të mundësisë së mbrojtjes prej të këqijave që mund të vijnë prej tij. Ja pra, se si, një krijesë të dobët, e cila nuk ka asnjë armë dhe asnjë shkas tjetër mashtrues veç mashtrimit dhe zbukurimit të saj, - hasha-, arrijnë sa ta shohin atë si një zotërues të disa forcave dhe fuqive si ato të Krijuesit. Dhe kjo, ashtu siç është një teprim në madhësinë e çudhëzimit, është njëkohësisht një mohim, apo anashkalim, i veçorive të tij kryesore, që janë mashtrimi dhe zbukurimi i saj. Kjo do të thotë njëfarësoj të mbyllësh sytë e të bllokosh veshët karshi fjalës së Kuranit dhe Sunetit, është në vetvete një reduktim i gjykimit të nevojshëm ndaj tij. Pasi ai është një armik i hapur i njeriut, dhe njeriu, duke mos e përdorur siç duhet vullnetin e tij e duke u gjendur në një gjendje topitjeje, me dorën e atij armiku të paepur dhe pa besim, mund të humbë lumturinë e tij të amshuar.

Flitë e arritjeve

Ashtu siç është mjaft e rëndësishme për njeriun që ai të gjejë ekuilibrin përsa i përket çështjeve negative që mund ta shpienë drejt rrënimit, poende është e rëndësishme që ai të jetë i ekuilibruar edhe në fenomenet që ndeshet, por që të cilat i përkasin fushës së pozitives dhe të së mbarës. Domethënë, ashtu siç duhet të jetë i ekuilibruar, që ndjenjat e prira drejt negativest’i orientojë kah përdorimi i tyre në rrugë të mirësisë, duhet që edhe veprimet e zemrës dhe trupit, të realizuara në emër të besimit, adhurimit dhe moralit, t’i kryejë duke qëndruar larg çdo lloj mase teprimi apo reduktimi, për të mos dalë assesi prej rrugës së mesme. Për shembull, njeriu duhet të falet, të japë zekatin, të shkojë në haxh, të lutet, madje edhe kur të përmendë Zotin, apo të meditojë për Veprën e Tij, me delikatesën më të veçantë, duke mos iu larguar për as edhe një çast përpjekjes për të arritur përsosmërinë. Pasi, siç shprehet edhe Allahu i Lartësuar (xh.xh.) në një ferman të patëmetë në Librin e Tij të Madh: “ Veproni! Ato që do të bëni, do t’i shohin si Allahu, si i Dërguari i Tij, si besimtarët. ” [54] , urdhri është që çdo sjellje a veprim të kryhet asisoj, pa të meta e pa mangësi, pasi do të jenë të inspektuara prej Allahut (xh.xh.), të Dërguarit të Tij (s.a.s.) dhe të gjithë besimtarëve largpamës. Me pak fjalë, njeriu duhet, që për çdo adhurim që kryen, të bartë shqetësimin “ A e bëra siç duhej?”, duke ngarendur përherë pas përkryerjes. Mirëpo, sado që të mund të arrihet një linjë e atillë performance, e cila mund të quhet e përkryer, përsa i përket kryerjes së adhurimit karshi Zotit të Madhërishëm, njeriu nuk duhet t’ia njohë kurrsesi vetes meritën e kësaj arritjeje, sepse duke vepruar kësodore, vetëm sa e fut veten në pacipësinë e relativizimit të forcës që bëri të mundur arritjen, çka nuk është aspak e hijshme. Pasi, Ai që krijon fundin e çdo gjëje është vetëm Allahu (xh.xh.).

Kështu që, nëse realizimin e adhurimeve dhe veprimeve tona duke i plagosur e gjysmuar ato, sipas parimit një sy qorr e një vesh shurdh, krejt të lëshuar e të përgjumur, do ta cilësonim si një reduktim, poende edhe realizimin me një performancë të shkëlqyer, por duke iu futur paturpësisë për t’ia atribuar çdo gjë vetes pasi Allahu i Madhërishëm të ketë bërë të mundur arritjen e përfundimit të lumë, mund ta quajmë një teprim. Sepse sado që rendet pas përsosmërisë duke shfaqur të gjitha përpjekjet dhe orvatjet më serioze, përfundimi i tyre shihet si një mundësi për t’i rrëmbyer suksesin, duke e vlerësuar çdo gjë në emër të emrit dhe famës që mund të burojë prej sosh. E kjo e bën çdo njeri që të fillojnë t’i merren mendtë, t’i turbullohet shikimi, duke i hapur rrugë rrënimit nëpër luginat e hipokrizisë dhe atribuimit të cilësisë së krijuesit ndaj atyre që nuk mund të jenë krijues.

Atëherë, ato çfarë i kanë hije njeriut që i janë bërë të mundura disa arritje apo “suksese” në rrugën e Allahut (xh.xh.), janë thjeshtësia, modestia dhe përulësia. Ai duhet të jetë përherë duke thënë: “ Nuk është për mua kjo medalje nuk është,/Po gjithë kjo mirësi dhe begati ç’është? ”

Shi, njeriu nga njëra anë duhet të orvatet t’i bëjë ato gjëra që mund të bëjë në mënyrën e tyre më të përsosur të mundshme, ndërsa nga ana tjetër, porsi ai lëkurëpunuesi, i cili e rreh lëkurën që pëlqen sa andej këndej, ta rrahë e ta gjykojë veten nga të gjitha anët. Madje, duke mos e nxjerrë asnjëherë nga mendja, se edhe ato arritje apo suksese të arritura mund të jenë një tjetër trajtë e sprovimit, duhet të trembet se kjo mund të jetë sprovë nga ato që mund të të çudhëzojnë njëherë e përgjithmonë, rrëshqitja në të cilat është ndër më të rrezikshmet.

Mendoni njëherë për atë kohë të artë kur nuri kishte bërë çdo pëllëmbë toke të shkëlqente, kur njëfarësoj nuk nevojitej më as drita e diellit apo e hënës, se si qenë shfaqur njerëz si Esuedu’l-Ansi apo Musejlemetu’l-Kedhab, të cilët pretendonin se ishin profetë. Ja, këta të gjorë ishin kthyer në fli të disa mundësive dhe talenteve që kishin, derisa u vetëshkatërruan nën kthetrat e mendjemadhësisë dhe egoizmit të tyre.

Inflacion Mehdinjsh në epokën e egoizmit

Padyshim, që përjetimi i kësi çudhëzimeve dhe devijimeve nuk se i përket vetëm një periudhe të caktuar kohore. Ato janë dëshmuar gjerësisht thuajse në çdo epokë të historisë së njerëzimit. Edhe në ditët tona, mund të vëreni se si disa njerëz që i flet gjuha pak rrjedhshëm, që arrijnë të nxijnë dy-tri fjali, përpiqen se si e si të kthehen në qendër të vëmendjes, duke e jetuar çdo çast të jetës veçse në emër të prentendimeve egoiste. Kësifarë njerëzish, me të parë se arritën të bëjnë kushediseçfarë, apo se si disa naivë kanë filluar të grupohen e grumbullohen rreth tyre, fillojnë menjëherë ta shohin veten sikur të ishin hënë në qiell. Kështu që, rrjedhimisht, në ditët tona jemi duke përjetuar një inflacion Mehdinjsh. Edhe mua të ngratit, vetëm në mes popullit tonë në kaq vite jetë, më ka rënë rasti të takohem me pesë-gjashtë syresh.

Për shembull, para ca kohësh, njëri prej tyre pati ardhur edhe këtu. Më tha se ishte njëzet e dy vjeç. Pastaj më tha: “Mësues, unë e dija veten thjesht Hysejni. Ndërsa me thellimet e mia të kohëve të fundit në të vërtetën, zbulova se isha edhe Haseni.” Unë u përpoqa t’i kujtoja disa çështje që kanë të bëjnë me thjeshtësinë dhe përulësinë. I kujtova se shenja e vogëlsisë së të vegjëlve është mendjemadhësia, dhe se atyre u duhet të përpiqen për t’u ngjitur diku që të mund të shihen prej dritares, ndërsa shenja e madhështisë së të mëdhenjve është përkulja gjer në thyerje në dysh. E pasi i kisha thënë ç’doja t’i thosha, mendova se po largohej i bindur për ato ç’dëgjoi. Hapa derën, kur pikërisht në çastin që po dilte m’u kthye: “Shumë mirë mësues, po sikur kjo të të jetë dhënë pa zgjedhjen tënde?” Kur, në fakt, përveç profetësisë, nuk ka asnjë cilësi apo pozitë shpirtërore, për të cilën revelata të jetë e domosdoshme dhe e pashmangshme. E kjo është e këtillë edhe për sa i përket të qenit Mehdi, siç është për të qenët Ebu Hanefi, Shafi, Maliki apo Hanbeli. Por ç’e do, se njerëzve të vetizoluar në një botëkuptim të këtillë është e vështirë t’u shpjegosh ndonjë gjë. Zoti ynë i udhëzoftë në rrugën e drejtë të gjithë egoistët dhe mendjemëdhenjtë që pretendojnë të qenët Mehdi!

Më lejoni të përmend edhe një tjetër çështje të fundit, e cila nuk do lejuar asnjëherë që të anashkalohet, se njerëz që artikulojnë prentendime të ngjashme mund të shfaqen edhe në mes të një rrethi pozitiv të themeluar mbi pikëvështrimin e përulësisë, thjeshtësisë, sinqeritetit dhe mospretendimit. Madje këtyre njerëzve është akoma më e vështirë t’u shpjegosh ndonjë gjë, ngase e kanë mbështetur egon e tyre mbi zotësinë e arritjeve. Bie fjala, mund të ndodhë që të çohet ndonjëri syresh e të thotë: “Unë deri më sot kam qenë çirak, nxënës. Filani deri më sot shoqërohej dhe mbështetej nga njëmijë engjëj. Mirëpo tani, nëntëqind prej tyre e kanë braktisur atë dhe janë mbledhur rreth meje.” Siç mund të vërehet, ku shembujt nuk mungojnë në asnjë periudhë me shembujt e saj, njeriu shumëherë mund të kthehet në rob të djallit dhe egos së vet.

Kështu që, nuk do lënë asnjëherë jashtë vëmendjes pushtimi i mundshëm i gjembave qoftë edhe në një periudhë kur të kenë çelur të gjitha farat e mbjella, e kur kopshtet e trëndafilave të jenë mbuluar prej trëndafilash ngjyra-ngjyra, por në udhën që ecet, të jemi përherë syhapur e largpamës. E vërtetë, në çdo kohë mund të shfaqen të devijuar dhe devijantë të këtillë; të dalin e t’i mbledhin naivët rreth e qark vetes, duke i marrë më qafë. Sepse, ashtu siç krahas trëndafilave qëllon të ketë edhe gjemba, qëllon që edhe mes bilbilash të ketë edhe korba. Mund të qëllojë, që njerëz të cilët nuk kanë dëgjuar asnjëherë prej zërit të bukur të bilbilit, të marramenden e të ngarendin pas zërit të korbit. Dhe, parë së këndejmi, ngjarjet duhen lexuar përherë me syrin e mençur të një Ebu Bekri, Omeri (elfu elfin mer’ratin radijallahu anhuma), duke qenë përherë në gatishmëri e duke vepruar duke marrë masa, në mënyrë që të mbrohen njerëzit prej mashtrimit pas kësi pretendimesh.

Tweet

Whatsapp