Pafajësia e Profetit Muhamed (a.s.)

Që të gjithë profetët janë të pafajshëm. Kurse Kreu i të Dërguarve është edhe më i pastër se të pafajshmit. Sepse ai është esenca e krijimit të gjithësisë e më i nderuari i profetëve. Në poezinë profetike nevojitej rima, ndaj dhe Zoti e krijoi krijesën e Tij më të dashur si një rimë të asaj poezie. Në qiellin e profetësisë nuk kishte akoma një të tillë diell, që të gjithë të tjerët t’i bëheshin rreze.

Secili profet ishte dërguar për një periudhë kohore të caktuar, në një popull të caktuar. Po Profeti Muhamed (a.s.) është dërguar për të gjithë universin, epoka e Tij është sa epoka e ekzistencës së kësaj bote. Audienca e Tij është e gjithë ekzistenca. Asnjë profet nuk ka arritur të shpjegojë të vërtetën e ekzistencës si ai, në një sens universal e të kuptueshëm nga të gjithë. Dhe në fakt, kjo nuk ishte detyra e tyre. Sepse në periudhat kohore të misionit të tyre, shkenca ende nuk ishte zhvilluar shumë dhe ende nuk ishte ndier i nevojshëm hulumtimi fije për fije i rrjetës së ekzistencës. Këto, ishin çështje që i përkisnin epokës së Muhamedit (a.s.), ashtu siç edhe ndodhi, ndaj dhe asnjë nga fjalët e tij nuk do përplasej a binte në kundërshtim me shkencën e saktë e me zbulimet e vërteta. Edhe profetët e tjerë ishin secili një yll që përhapte dritë, po me të parë diellin, mblodhën dritën e tyre dhe e ruajtën në zemra. Sepse i ardhuri ishte dielli i diejve, drita e vërtetë që qëndronte në majanë e ekzistencës. Sa bukur që e shpreh Busajri:

Ai është dielli i virtytit
Kurse të tjerët yje
Porse yjet vetëm natën
Iu shfaqen njerëzve

Po, ai është më i virtytshmi i të virtytshmëve. Më i pastri. Ndaj dhe pafajësia e tij – ismeti i tij - qëndron më lart nga të gjithë, ashtu sikur morali i tij është mbi çdo moral. Edhe armiqtë e tij më të egër nuk kanë gjetur dot asnjë fjalë që mund të cënojnë nderin dhe pastërtinë e tij morale… dhe as do të mundin të gjejnë ndonjëherë. Sepse ai është kështjella e “Ismetit” dhe përmendorja e virtytit. As në fundin e pelerinës së tij bile, pluhuri nuk zë vend, balta nuk ngjitet dot as në palat e veshjes së tij, sepse ai është krijuar për të qenë i përzgjedhur - “Mustafa”, ajkë e pastërtisë morale.

Armiqtë i hodhën atij lloj-lloj shpifjesh. I thanë “i çmendur”. Po, me sa lejon kuptimi i fjalës, Ai mund të ishte i çmendur pas të Vërtetës, ndaj dhe ishte gati të sakrifikonte gjithë qenien e tij për këtë kauzë! Ai shpaloste gjithë ç’kishte e gjithë ç’ishte; kush të donte mund të merrte çfarë të donte. Aty mund të merrej edhe parajsa, edhe bukuria hyjnore.

Pastaj i thanë magjistar… edhe më inatçinjtë shkojnë pranë tij e u lëkundet gjithë çfarë zotërojnë në emër të mohimit. Numri i atyre që i bashkohen rrugës së tij, pa pyetur për çmimin, është pa cak. Ndaj dhe mohimi, me mendje të kufizuar veç në ç’sheh syri, nuk gjente ç’të thoshte tjetër. “E gjithë kjo, nuk është veçse një zjarr magjie”, thonin, duke u munduar të gjenin ngushëllim me këta fjalë. Po ai zjarr, nuk ishte tjetër, veçse forca e besimit, reflektimi i bukurisë dhe atraksioni i të vërtetës hyjnore.

Mandej i thanë orakull. Ai ishte ulur në kuvend e lajmëronte se çfarë do të ndodhte deri në Ditën e Gjykimit, një për një. Po për ta nuk kishte profetësi, kishte parashikim e fall, sepse falltorët e orakujt ishin mësuar të dëgjonin gjer atë ditë. Sikur të kishin qenë fare pak të vëmendshëm, atëherë do ta kishin dalluar më së miri fjalën e tij, nga gënjeshtrat e falltorëve. Por Profeti ynë thoshte vetëm të vërtetën dhe asgjë tjetër përveç asaj që i mësohej e i bëhej e ditur.

Po të jetë ai i çmendur - mos qoftë thënë! - atëherë në botë nuk ekziston diçka që quhet mendje. Kurse falli e magjia janë aq larg nga serioziteti i tij, sa as në ëndërr nuk mund t’i hyjnë dot. Se edhe ëndrrat e tij janë aq të vërteta, si edhe jeta. Ato frymëzime të shenjta, që shkëputeshin e vinin nga pjesët e hapura drejt të përtejmes të jetës së tij, ishin një pjesë e pamohueshme e mesazhit të tij.

Ja, të gjitha këto fjalë të venitura, që janë në kundërshtim me mendjen, logjikën e gjykimin, nuk u kursyen aspak për të. Po askush nuk guxoi të thoshte qoftë edhe një fjalë të vetme në lidhje me moralin e pafajësinë e tij. Sepse çdo fjalë e thënë në këtë temë, vetëm sa do të turpëronte të zotin e saj. E këtë e di mirë edhe miku, edhe armiku i tij. Gjer më sot, mijëra libra e qindra mijëra njerëz kanë shpjeguar atë e jetën e tij. Ka prej tyre që janë bërë xixëllonja të zjarrit të tij, edhe prej atyre, që si lakuriqit të natës, ia vret sytë drita e tij. Po që të gjithë këta njerëz, sado që kanë botëkuptime e ndoshta edhe besime të ndryshme, bashkohen të gjithë në të njëjtën pikë. Ja, ajo pikë është vërtetimi i moralit dhe i virtytit të Profetit. Në një farë sensi, edhe ne jemi xixëllonja të atij zjarri, ndaj dhe fjala jonë, gjithmonë sillet e vërtitet rreth boshtit të moralit të tij. Dhe kjo nuk bëhet për t’i thurur lavde e për t’i bërë vlerësime atij me fjalën tonë, po për të zbukuruar fjalën tonë me të. Sepse kjo është e vërteta, e pamohueshmja, vlerësimi i gjithanshëm, që imponon konceptimin e shpjegimin e tij në këtë mënyrë. Vetëm se nuk mund ta vazhdoj këtë temë, pa pohuar e pa theksuar diçka. I lutem lexuesit të këtyre rreshtave që të mos e kërkojë atë e virtytin e tij kurrsesi mes fjalëve e shprehjeve të mia të vobekta. Librat e veprat e shkruara më parë janë një udhërrëfyes më i mirë për lexuesin, kurse padyshim që shpjegimin më të qartë për të, e bëjnë ndërgjegjet e tyre të kthjellëta e të pastra. Ajo ndërgjegje, në të cilën gjithmonë pasqyrohet e gjen vend vetëm e Vërteta. Kështu që, edhe ai përfaqësues i të Vërtetës, mund të njihet vetëm me ndërgjegje të tilla. Sepse bashkë me zemrat, edhe ndërgjegjja jonë është një rezidencë e tij e përjetshme. Sa e shenjtë është ajo rezistencë, në të cilën gjen prehje Mbreti i Profetëve. Ja, kjo fjalë është pika ime e dobët, nuk e kam më në dorë, dhimbja më prek penën e fjalët derdhen vetë.

O Profet i Virtytshëm! Duku edhe njëherë, ashtu si u duke katërmbëdhjetë shekuj më parë! Kthehu për pak, në klimën e këtij populli të lartë e fisnik, që i shërbeu për nëntë shekuj me radhë besimit tënd e që është flamurtar i këtij misioni të shenjtë e ndriçoje edhe atë, ashtu si ndriçove dikur botën e errët të arabit. Kalëro mbi kalin tënd e kthehu pak nga ne! Më beso, këta kalorës drite që po rriten e përgatiten, nuk kanë për të të lënë vetëm! Mjafton një shenjë e jotja, mjafton një buzëqeshje… dhe ata që të gjithë janë gati të heqin dorë nga gjithë ç’kanë e të vijnë pas teje…

1. Nje fragment i paralajmerimit te Profetit

Në Kur’an ndodhen disa apelime, që i drejtohen direkt Profetit për t’i tërhequr vëmendjen në një temë të caktuar. Ndonjëherë, në pamje të parë këta fragmente duket sikur prekin në një farë mënyre pafajësinë -ismetin- e tij. Bile disa mendojnë se “Nuk bëhet fjalë për tërheqje vëmendjeje, nëse nuk ka një gabim konkret”. Po këtë tërheqje vëmendjeje, ashtu siç e kemi përsëritur disa herë, nuk bëhen për të qortuar një faj a mëkat dhe nuk kanë për bazë në asnjë rast, ndonjë gabim a rrëshqitje. Ndoshta Profeti ynë, në disa vendime të marra në bazë të gjykimit të tij personal, ka preferuar “të mirën” në vend që të zgjidhte “më të mirën”. Për këtë shkak, atij i është tërhequr vëmendja dhe i është kujtuar se atij i përket “më e mira”, nuk duhet të mjaftohet me “të mirën”. Kjo është si të na tërhiqet vëmendja nëse preferojmë një ujë çfarëdo, në vend të ujit të pastër e të kthjellët të burimit. Kështu është, profetëve mund t’u tërhiqet vërejtja nëse preferojnë ujin e Zemzemit, kur kanë mundësi të pijnë nga uji i Kevserit. Ne ndëshkohemi nëse na rrëshqet këmba e rrokullisemi në gropat e ferrit, po një profet mund të qortohet edhe nëse ndryshon paksa vijën e fluturimit, ndërsa rend nëpër qiej… Prandaj nuk është aspak e saktë, ta trajtojmë një profet sipas botëkuptimit tonë e të gjykojmë rreth tij, si na vjen nëpërmend. Ata janë njerëz të nderuar e të lumturuar me praninë hyjnore, të ftuar në sarajet divine. Si mund të vihen në peshore me njerëz që ende nuk u janë afruar dyerve të atyre oborreve, po presin akoma jashtë? Këta të fundit, buzëqeshin e u numërohet “sadaka”. Ndërsa për të qasurit në ata saraje, ajo buzëqeshje mund të trajtohet ndryshe, mund të numërohet edhe gabim. Siç shihet, kriteret e njësitë matëse janë krejtësisht të ndryshme. Ndaj edhe vërejtjet që i drejtohen Profetit në Kur’an, duhen trajtuar në bazë të këtyre kritereve. Po çfarë janë këta vërejtje? Përse i janë drejtuar ata Profetit?

Tani do t’i analizojmë së bashku këto çështje, që në pamje të parë mund të cilësohen si vërejtje dhe do zbulojmë komplimentin e vlerësimin që qëndron në thelb të tyre, bashkë me sevabin e virtytin që përfshijnë në vetvete ato akte, që disa duan t’i shohin si mëkat. E në përfundim, do t’i kthehemi atij duke i thënë: ”Ti nuk ke as shok, as të barabartë në pafajësi e virtyt!” dhe do ta shpallim e dëshmojmë edhe njëherë profetësinë e tij, edhe nga prizmi i -ismetit- e pafajësisë.

2. Verejtjet që i bën Kur’ani Profetit dhe prapaskena e tyre

a) Robtë e luftës së Bedrit

Ajeti i mëposhtëm, i zbritur në lidhje me robtë e luftës së Bedrit, në pamje të parë mund të japë përshtypjen se përmban një tërheqje vëmendjeje për Profetin. Kuptimi i këtij ajeti është:

“Asnjë profet s’ka të drejtë të ketë rob për vete, derisa të arrijë fitore të plotë në Tokë. Ju dëshironi të mirat kalimtare të kësaj bote, kurse Allahu dëshiron botën tjetër. Allahu është i Plotfuqishëm dhe i Urtë. Sikur të mos ishin urdhërimet e mëparshme të Allahut (për lejimin e plaçkës së luftës), do t’ju godiste një dënim i madh për atë që keni marrë. Gëzojeni plaçkën e luftës që keni fituar si gjë të lejueshme dhe të mirë dhe frikësojuni Allahut! Vërtet, Allahu është Falës e Mëshirëplotë.” (Enfal 8/67-69)

Profeti i Zotit nuk ka të drejtë të zotërojë robër lufte. As profetëve të mëparshëm nuk u është dhënë kjo e drejtë. Atëherë si mund të veprojë ai mbi një pronë që nuk i përket? Kjo rrugë nuk duhej zgjedhur nga Profeti, derisa ai të forcohej, të mund të shkelte fort mbi këmbët e veta e t’i mundësohej të shpjegonte kauzën e idealin e vet, pa iu mbështetur askujt. Domethënë, ai nuk duhej t’i lironte robërit e luftës, qoftë edhe përkundrejt çmimit të lirisë. Ndoshta kjo normë kishte për qëllim ngritjen e kokës së besimtarëve, forcimin e tyre dhe përshpejtimin e pozicionimit të tyre në standardet që u nevojiteshin për të ekuilibruar pushtetin në vend. Edhe karakteri yt i jashtëzakonshëm, këtë prirje ka. Sepse ti veç një pasion ke në lidhje me këtë botë, përhapjen e besimit e të sistemit të tij të së drejtës në çdo cep. Ky është pasioni e ideali edhe i atyre që ke afër. Veprimi yt këtu është “i mirë”, po mund të ishte “më i miri”. Nëse ajo që ju zgjodhët është një vepër e mirë, ekziston edhe një alternativë tjetër, e cila është “perfekte” dhe pikërisht kjo është ajo që Allahu kërkon prej jush.

Po të mos ndodhej një parashkrim, një normë, që ju nuk do të mbaheni përgjegjës e nuk do të gjykoheni për këtë vepër, po të mos ishte paracaktimi i destinitetit pro faljes së kësaj pune, ndoshta një ndëshkim i rëndë do vinte te ju prej Zotit. Po ky parashkrim ekziston, gjykimi në lidhje me këtë çështje është mbyllur, vendimi është dhënë, paracaktimi është shkruar, ndaj as që bëhet më fjalë për ndëshkim.

Në Bedr, kur Profeti i Allahut e mundi ushtrinë armike dhe e shtriu atë përtokë, zemrat e besimtarëve përjetuan një freskim e një paqe të vërtetë. Kjo fitore kishte mjaftuar ta shuante atë zjarr që për pesëmbëdhjetë vite me radhë, u kishte djegur e zhuritur shpirtin. Për gjithato vite nuk kishte mbetur torturë, vuajtje, dhimbje e padrejtësi që nuk u ishte bërë atyre nga idhujtarët. Mbi të gjitha, ishin detyruar të largoheshin nga Meka, vendlindja e tyre e shtrenjtë, e të merrnin rrugën e Medinës. Po idhujtarët e Mekës nuk ishin mjaftuar me kaq! Ata po i sulmonin e s’po u jepnin rehat besimtarëve as në atdheun e tyre të ri. Besimtarët duronin, pa i dhënë përgjigje asnjë padrejtësie. Çfarëdo që të bënin idhujtarët, besimtarët e kishin të ndaluar të kundravepronin. “Duhet të bëhemi pa duar përballë atij që na godet, pa gjuhë ndaj atij që na shan, pa ndjenja ndaj atij që na thyen zemrën e na e bën copë!” Kështu thonin e këto fjalë kishin kriter, ndërsa duronin e nuk i përgjigjeshin asnjë sulmi e ngacmimi që u bëhej. Kurse tani, atyre u kishte ardhur leja nga Zoti. (Haxhxh 22/39). Tashmë edhe besimtarët mund t’u përgjigjeshin sulmeve të tyre e mund të kundërvepronin ndaj padrejtësive të tyre; më e pakta, mund të mbronin veten. Bedri ishte përballja e parë ku myslimanët kishin triumfuar, kurse armiqtë ishin zënë rob. Po kjo ishte në të njëjtën kohë, një ngjarje pa precedentë. Për ta ishte hera e parë që përballeshin me një gjendje të tillë. Si në çdo problem që nuk kishte ende një definicion hyjnor, edhe këtë herë Profeti merr një vendim duke u bazuar në kuvendimin e këshillimin me shokët. Për gjendjen e robërve të luftës nuk kishte ndonjë normë, ndaj vendimi do të merrej në bazë të kuvendimit.

Së pari, morali i tij i lartë që i kishte mësuar Kur’ani dhe karakteristikat e shpirtit të tij human e shtynin për lirimin e robërve. Gjer në atë çast, mësimet kur’anore e drejtonin drejt këtij vendimi: “Sillu me zemërgjerësi!” (Hixhr 15/85) “Thirr në rrugën e Zotit tënd me mençuri dhe këshillë të bukur dhe diskuto me ata në mënyrën më të mirë!” (Nahl 16/125), duke formuar te ai një botëkuptim të tillë, që ishte bazuar te falja e kishte bërë atë pjesë të pandarë të karakterit të tij. Aq sa është e pamundur ta imagjinosh të Dërguarin e Zotit ndaraz nga kjo ndjenjë fisnike. E pamundur, se edhe Krani i drejtohet: “Se ti je me virtyte madhore.” (Kalem 68/4). Gjithkush ka pjesën e vet që i përket nga morali. Po ai, është trashëgimtari e poseduesi i Moralit Universal. Sepse ai ndodhet në majën më të lartë të virtytit e të moralit të dhënë nga Allahu (xh.xh.). Është ky moral, ai që buron nga rreshtat, faqet e kapitujt e Kur’anit. Shembulli më konkret, më i spikatur i këtij morali kur’anor, është Profeti Muhamed (a.s.). Vërejeni pak karakterin e tij e shpirtin e tij të faljes në thjerrëzën e kësaj ngjarje, kur ai, ditën që triumfon Mekën, i afron një kupë me eliksir paqeje gjithë atyre që për vite me radhë e kishin goditur në të gjitha mënyrat e i qetëson duke u thënë ‘Sot nuk ka qortim për asnjërin prej jush!” e duke shpallur amnisti të përgjithshme. Gjendja e tij shpirtërore e konvenienca e tij individuale është gjithmonë për falje. Megjithatë, ai e hedh çështjen në diskutim dhe e kuvendon me shokët. Së pari merr mendimin e Ebu Bekrit (r.a.). Ai i përgjigjet kështu: “O i Dërguar i Allahut! Këta njerëz janë fisi yt, të afërmit tuaj, populli yt. Vërtet që nuk kanë lënë të keqe pa të bërë, ty e besimtarëve. Po nëse ti ndjek rrugën e mëshirës, i fal këta, nuk i godet dhe i lë të lirë, atëherë fiton zemrat e tyre e bëhesh shkak që ata të hyjnë në rrugë të drejtë. Mendimi im është të falen!”

Pastaj, i Dërguari i Allahut diskuton me Omerin (r.a.). Ai i përgjigjet kështu:

“O i Dërguari i Allahut! Këta njerëz që ke në dorë, janë paria e idhujtarëve të Mekës. Po t’i vrasim këta, idhujtaria e mohimi nuk guxon më të drejtohet e të na dalë përpara. Ndaj duhet të vriten që të gjithë, madje, secilit besimtar jepi të afërmin e vet ta vrasë me dorën e vet. Jepja Akilin Aliut, Abdurrahmanin të atit dhe mua filanin ta vras me dorën time”[1].

Tashmë mendimi i secilit është i qartë. Besniku Ebu Bekri është për lirimin e robërve, kurse i Drejti Omer është për vrasjen e tyre. Atëherë, i Dërguari i Allahu, i drejtohet së pari Ebu Bekrit, pastaj Omerit e u thotë kështu:

“O Ebu Bekr! Ti i ngjan atit tim, Ibrahimit (Populli i tij nuk lë të zezë pa i bërë, edhe në zjarr e hedh të gjallë, po ai prapë ngre duart e i lutet Zotit): “O Zoti im! Ata kanë shmangur shumë njerëz (nga rruga e drejtë). Ai që më pason mua, është i fesë sime; ndërsa për atë që më kundërshton mua, Ti, me të vërtetë, je Falës dhe Mëshirëplotë.” (Ibrahim 14/36). Dhe ti i ngjan edhe Isait (Populli i tij e torturoi, i dha dhimbje pa masë, po ai u lut kështu: “O Zot, nëse Ti i ndëshkon ata- robërit e Tu janë! Po nëse i fal, Ti je i Plotfuqishëm dhe i Urtë.” (Maide 5/118)

Një tjetër ditë, Profeti i përsërit sërish këta fjalë dhe shton: “Shoh në cep të Havuzit një grup njerëzish të afrohen, po që dëbohen që andej, sikur dëbohen devetë nga buza e ujit. “Shokët e mi të dashur! Shokët e mi të dashur!” thërras e i përgjërohem Allahut (xh.xh.) për ta. Po mua më thuhet kështu: “Ti nuk e di ç’punuan ata pasi u ndave Ti prej tyre!” E ç’të them unë atëherë? Edhe unë them si i virtytshmi Isa: “Nëse i ndëshkon, ata robtë e Tuaj janë! Po nëse i fal, Ti je i Plotfuqishëm dhe i Urtë!”[2]

Ebu Bekri është nxënësi i parë i të Dërguarit të Allahut. Si mendimet, si struktura e botëkuptimit të tij, janë krejtësisht të ngjashme me Profetin. Ky ngjasim spikat menjëherë edhe në mënyrën e tij të gjykimit e në opinionin e tij. Atëherë Profeti sillet nga Omeri dhe e përngjason atë me profetë të tjerë të mëdhenj: “Kurse ti, o Omer, i ngjan Nuhut, i cili pat thënë kështu: “O Zoti im, mos lër mbi tokë asnjë femohues!” (Nuh 71/26). Po ashtu, ti i ngjan edhe Musait, ai pat thënë kështu: “O Zoti ynë! Shkatërroje pasurinë e tyre dhe ngurtësoi zemrat e tyre, që të mos besojnë, derisa të shijojnë dënimin e dhembshëm!” (Junus 10/88)

Secili prej këtyre dy profetëve kishte duruar për vite me radhë vuajtjet e dhunën e njerëzve të vet e të armiqve të Allahut, po kur kishin parë se inati e këmbëngulja e tyre në të shtrembër veç sa shtohej nga dita në ditë, që të dy profetët i ishin drejtuar Zotit me lutjet e mësipërme. Nëse këta dy profetë, që në tharmin e tyre kishin inspirime të autoritetit e të supremitetit hyjnor dhe që ishin dërguar prijës për ata popuj që kuptonin veç me autoritet e me ashpërsi, pasi kishin duruar mjaft, kishin kërkuar shfarosjen e zezonës së krimit e mohimit, që vetëm dëm bënin, si për të gjallët, ashtu edhe për të vdekurit e kishin dëshiruar që të rrisnin e edukonin pasardhësit e atyre të humburve në frymën e shpëtimit, ata padyshim kishin bërë një punë shumë të mirë në emër të njerëzimit. Ndaj dhe Allahu i jep vlerë lutjes së një profeti, duke akorduar çastin e lutjes së tij me çastin e paracaktuar të vendimit që do të ekzekutohet par ta.

Porse te Profeti ndikoi më tepër temperamenti i tij i gjeratëhershëm e butësia e toleranca që buronte nga morali i tij i lartë e shpirti i tij fisnik, ndaj vendosi t’i falte, ashtu si mendonte edhe miku i tij, Ebu Bekri. Vendimi ishte dhënë. Ata njerëz nuk do të vriteshin. Do të njiheshin me Islamin dhe do të mësonin ç’ishte jeta e vërtetë.

Tani le ta dëgjojmë vazhdimin e ngjarjes nga Omeri: “Vendimi ishte marrë. Unë isha shkëputur veç par pak dhe kur kreva punë, u ktheva pranë tyre, po ç’të shoh! I Dërguari i Allahut, bashkë me Ebu Bekrin, qanin me ngashërime. “Pse po qani?”, i pyeta, po asnjëri nuk ishte në gjendje të më jepte përgjigje. Qanin pa pushim. Atëherë këmbëngula: “Më thoni ç’keni, që të qaj dhe unë!” Atëherë ai më lexoi ajetet 67, 68, 69 të sures Enfal. Ja, me këtë shkak kanë zbritur ato ajete që tërheqin vërejtje!”[3]

Allahu ia kishte dhuruar Profetit dhuntinë e të gjykuarit dhe i kishte dhënë atij edhe kompetencën e vendimmarrjes. Dhe ai kishte gjykuar, kishte vendosur dhe kishte vepruar në bazë të atij vendimi, duke bërë një vepër të mirë. Por Allahu (xh.xh.) nuk e sheh të mjaftueshme “të mirën” për robin e Vet të përsosur, ndaj dhe i drejtohet atij: “ Ty të takon të vendosësh me të përkryerën!”, duke i tërhequr vërejtjen pse ishte prirë nga “e mira” dhe jo nga “e përkryera”. Kaq! Nuk bëhet fjalë as për gabim dhe as për mëkat! I Dërguari i Allahut ndodhej çdo çast mes bukurive e përsosmërive. Kështu duhet trajtuar kjo çështje… Pastaj duhet vërejtur me kujdes mënyra e shprehjes në ajet, që të kuptohet se sa ëmbël, sa butë i flitet Profetit në to. Ja mesazhi që tërheq vërejtjen gjithë delikatesë e ëmbëlsi: “Sikur të mos ishin urdhërimet e mëparshme të Allahut (për lejimin e plaçkës së luftës), do t’ju godiste një dënim i madh për atë që keni marrë.” (Enfal 8/68). Ajeti nis me pjesëzën “…Sikur të mos…” që tregon ekzistencën e një dukurie, e cila pengon ndodhjen e tjetrës. Atëherë duhet të përqendrohemi te ajo që shpjegon ajeti. “Po të mos ishin urdhërimet e mëparshme të Allahut”, që do të thotë se norma në lidhje me këtë çështje është vendosur me kohë, që në fillimin e ekzistencës. Dhe në bazë të asaj norme, ju i përfitoni trofetë dhe do të keni të drejtën e shijimit të tyre. Pra në këtë rast, kjo normë e paracaktuar me kohë, po ende e pashpallur, ishte vënë në zbatim në bazë të një vendimi të dhënë konform një pikëpamjeje tjetër. Edhe pse vendimi kishte qenë i përshpejtuar, Allahu (xh.xh.) nuk kishte për qëllim që të ndalonte plaçkën e luftës (edhe robërit e luftës janë trofe), por e gjithë ngjarja vërtitej rreth një sprove. Këtu ka një analogji me ngjarjen e Profetit Adem. Një diçka e vendosur për të ardhmen, ishte kërkuar para kohe dhe duke pasur parasysh këtë kohë, ishte bërë një zgjedhje në favor të “të mirës”, në vend që të bëhej në favor të “perfektes”. Dhe mbasi çështja e Bedrit të mbyllej, norma në fuqi do ishte pikërisht ashtu si e kishte menduar Profeti. Kam idenë se edhe kjo normë që është në një tjetër ajet, është në favor të këtij mendimi: “Kur të përballeni në luftë me mohuesit, goditini në qafë, derisa t’i rraskapitni e t’i shkatërroni ata dhe pastaj lidhini fort. Mandej, ose i lironi me zemërgjerësi, ose me shpërblim, derisa të bëhet armëpushimi. Kështu bëni! Sikur të donte Allahu, do t’i shkatërronte ata, por Ai dëshiron t’ju sprovojë juve me njëri-tjetrin. Ai nuk ua humb veprat atyre që vdesin në rrugën e Allahut.” (Muhamed 47/4).

Kur merr atë vendim, Profeti në një farë mënyre parandjen një normë, të cilën Allahu (xh.xh.) do ta shpallte më vonë. Po koha kur do hynte kjo normë në fuqi, nuk kishte ardhur akoma, ndaj një veprim i bazuar në atë normë, ishte diçka “e mirë”, ndërsa pritja e çastit të hyrjes së saj në fuqi, ishte “perfekte”. Në një hadith të Tijin, Profeti numëron pesë gjëra që profetëve para Tij i janë ndaluar, kurse atij i janë lejuar. Ndërmjet të tjerave është edhe plaçka e luftës. Këta nuk kanë qenë të lejuara as për profetët e tjerë dhe as për Të, deri në betejën e Bedrit. Atë ditë do të shpallet leja për të. Pikërisht në prag të kësaj lejeje, Profetit i shpallet një vërejtje, e cila mund të duket në plan të parë edhe si qortim. Bashkë me këto që shprehëm, është i rëndësishëm fakti se norma që do të shpallet është në përputhje me mendimin që jep Profeti. Vendime të tilla, janë shumë të rëndësishme në prizmin e jurisprudencës dhe janë quajtur vepra të mira edhe kur kanë qëlluar në shenjë, edhe kur i janë afruar asaj. Tani, një vendim të tillë e merr një i Dërguar, mësuesi dhe edukatori i të cilit është vetë Zoti. E si mund të japë Ai një tjetër vendim? Gjilpëra e busullës së shpirtit të Tij të virtytshëm tregon gjithmonë kahun e duhur. Ndaj dhe norma e shpallur, padyshim që do të ishte e të njëjtit drejtim. Lejimi i plaçkës së luftës është një normë e bazuar në të dhëna të shëndosha fetare. Njëkohësisht, plaçka nuk e ndryshonte motivin e betejës në rrugë të Zotit. Natyrisht që pala fituese mund të shfrytëzonte mundësinë financiare të palës tjetër. Aq më tepër që plaçka do të ishte një arsye më tepër për pjesëmarrjen në beteja edhe të atyre njerëzve që nuk kishin një frymë besimi aq të lartë, sa të luftonin për hir të tij, kështu që ata bashkoheshin në luftë duke menduar për honorarin e për plotësimin e nevojave të tyre ekonomike. Por ka edhe prej atyre që nuk u shkon ndërmend trofeu e shpërblimi material dhe hynë në histori si Amr bin As, duke thënë: “Nuk u bëra mysliman që të mbledh trofe!”. Po kjo është një sjellje e sakrificë që nuk mund të pritet nga të gjithë. Sakrifica nuk pritet, ajo bëhet. Duke i vënë pikën kësaj teme, dua të kujtoj një çështje që e kam paraqitur në temën e Profetit Adem e të pemës së ndaluar. Ashtu sikur Allahu e kishte provuar Ademin me ndalimin e një peme, e cila më vonë do të shpallej e lejuar. Ashtu edhe në çështjen e trofeut të luftës, kam përshtypjen se është e njëjta gjë. Trofeu, më vonë do të lejohej, po gjatë betejës së Bedrit nuk ishin shpallur akoma normat themelore në lidhje me të, ndaj dhe ishte çështje prove. Këtu është e rëndësishme një pikë: vendimi i dhënë, sidoqoftë, nuk ishte në kundërshtim me normat themelore, ishte pro tyre, ndonëse ato akoma nuk ishin shpallur; ndaj dhe nuk mund të bëhet fjalë as për gabim dhe as për mëkat. Aty është bërë një tërheqje vëmendjeje drejt prirjes karakteristike të njeriut ndaj pasurive të kësaj bote dhe është kërkuar të mos bëhen ekzagjerime e shkelje në këtë pikë. Në fakt, vërejtja këtu i tërhiqet të gjithë muslimanëve dhe mësimi është drejtpërsëdrejti në lidhje me ta. Sepse, për sa i përket Profetit, Ai nuk ka shfaqur ndonjëherë as prirjen më të vogël ndaj pasurive të kësaj botë, as para kësaj ngjarjeje dhe as pas saj. Allahu i drejtohet personit të Profetit, për t’i tërhequr vëmendjen të gjithëve. Kështu ata do e nxjerrin mësimin vetë dhe nuk do e ndiejnë veten të qortuar. Kjo është një çështje ku mund të gjenden shumë shenja treguese rreth metodës së trajtimit të personit dhe delikatesës së përdorur në edukimin hyjnor.

b. Ndodhia e Tebukut

Tebuku është një lëvizje me përmasa luftarake, e planifikuar karshi Bizantit, më tepër për të thyer rezistencën e tij; po megjithëse u bënë të gjitha përpjekjet për betejë, ushtria u kthye që andej pa hyrë në luftime. Nisja për Tebuk ishte planifikuar si nisje drejt luftës dhe përgatitjet e stërvitjet ishin të një niveli serioz. Profeti i kishte ftuar haptazi të gjithë besimtarët për në betejë dhe udhëtimi kishte nisur në një atmosferë të vërtetë luftarake. Po ndërkohë, disa persona erdhën pranë Profetit dhe paraqitën justifikime të ndryshme, duke i kërkuar leje që të mos merrnin pjesë në luftë. Qëllimi ishte që këta persona, edhe pse nuk do të shkonin në luftë, do të ishin të justifikuar e të falur për këtë. Kjo ishte dhe arsyeja që Profetit i zbriti për të dytën herë një ajet i tillë, që në pamje të parë, dukej se i tërhiqte vëmendjen. Në ajet thuhet kështu: “Allahu të fal ty që u lejove atyre të mungojnë, para se ta kuptoje se kush të flet të vërtetën dhe derisa t’i njihje gënjeshtarët?” (Tevbe 9/43)

Fjalia që përkthyem “Allahu të fal ty!”, mund të zgjojë përshtypjen sikur bëhet fjalë për një mëkat, ndaj edhe është përmendur falja. Po përkthimi i përgjithshëm nuk i përfshin nuancat e detajet e origjinalit, ndaj dhe kjo shprehje që ne preferuam si më të përafërtën, nuk mund të quhet e goditur. Duke i dhënë kësaj fjalie përkthimin “i falur qofsh!” apo “falja e Zotit qoftë mbi ty!” ndoshta mund të arrijmë ta zgjojmë sadopak atë stil të ëmbël që spikat në ajet.

Së pari, fjalia fillon me këtë fjalë, duke treguar më së miri dashurinë e konsideratën që tregon Allahu ndaj Profetit të Vet. Sepse ajo fjalë që përmban një kuptim vërejtjeje është lënë për më pas, kështu komunikimi nis me një shprehje aq të ëmbël e aq zbutëse, sa thua se po çel trëndafila mbi fjalë me atmosferën e mrekullueshme që krijon. Që të gjithë të mëdhenjtë e linguistikës, që nga Dhemahsheri deri te Sakkaki, e kanë konceptuar e interpretuar këtë ajet si një kompliment drejtuar Profetit, e aspak si vërejtje apo qortim. Si ai babai i dashur, që e përkëdhel fëmijën e vet të dashur e i tërheq paksa veshin, me kujdes, që mos t’i shkaktojë as dhimbjen më të vogël… bile, ai ia ngul sytë gjithë dashuri të birit e i buzëqesh, që ai mos ta marrë këtë veprim si një qortim a dënim. Edhe këtu, nën atë vërejtje mirësie e butësie dallohet qartë një kompliment i tillë, ndërsa është e vështirë të pohosh se bëhet fjalë për një qortim a tërheqje vërejtjeje ndaj Profetit. Me mundësi të madhe, ky ajet synon edhe që t’i sjellë në mendje e t’ia përkujtojë këto çështje Profetit:

Secili prej atyre që erdhën, nxori një justifikim, mori leje e u largua. Ti nuk u the asnjë gjë. Po Ti e di mirë se mes atyre që të morën leje ka edhe nga ata që ndryshe janë në të vërtetë e ndryshe duken. Këta sillen sikur janë me Ty, sikur janë në krah të besimtarëve, po në vetvete fshehin çdo lloj ligësie e ngatërrese në lidhje me ta. Po ata që janë të tillë, pse i justifikove? Padyshim, padyshim (fjalia foljore, e cila përdoret në këtë origjinal, ka për qëllim përforcimin e kuptimit të fjalisë), ata njerëz të drejtë që e kanë vërtetuar lidhjen e besnikërinë ndaj teje, do të dalloheshin e do të veçoheshin nga ata gënjeshtarë hipokritë, që mashtronin me premtime të rreme, ndërsa zemrat u rrihnin me tradhti. Kështu që edhe Ti do t’i njihje që të gjithë hipokritët, emër për emër. Ti, që e kishe skicuar më së miri stereotipin e tyre me këta fjalë: “Hipokrit është ai që kur flet, gënjen; kur jep fjalën, kthehet dhe kur i mirëbesohet diçka, e tradhton.”[4] Mandej do të kishe mundësinë t’i njihje që të gjithë se kush janë në të vërtetë. Megjithatë, Profeti herët a vonë, do t’i njihte ata, vetëm se toleranca e butësia e Tij shpirtërore u bënë shkas që ta vononin pak këtë gjë.

Është e qartë se në këtë ligjëratë, ka kujtesë dhe kurrsesi qortim. Jo vetëm që nuk ka qortim, po ndihet edhe një farë vlerësimi e lavdërimi, madje. Duhet të pranojmë se edhe në këtë ajet Profeti këshillohet me të përsosurën, sepse thjesht e mira, është e pamjaftueshme për vetitë e Tij.

Dhemahsheri mbron teorinë se “Ku përmendet falja, ekziston edhe mëkati.”[5]

Po Fahreddin Razi nuk e pranon kurrsesi një teori të tillë dhe deklaron: “Ndoshta për ne, njerëzit e thjeshtë, kur flitet për faljen, nënkuptohet edhe ekzistenca e mëkatit. Por, për profetët, falja nënkupton vetëm kompliment!”[6]

Nëse e pranojmë siç është këtë përkufizim të Raziut, atëherë ky ajet është fund e krye një kompliment! Sikur e kemi shprehur edhe më lart, Profeti ynë zotëron një logjikë profetike të pashoqe. Ai e di shumë mirë se si të veprojë e ku të veprojë, sepse Ai i di shumë mirë kriteret e veprimit dhe të përfundimit të shumë çështjeve që has gjatë kohës. Këtu, përballë logjikës së Tij është vënë një tjetër alternativë: Nuk duhet të jepje leje, derisa hipokritët të dalloheshin e të veçoheshin dukshëm prej besimtarëve, kështu për ta nuk do të ekzistonte mundësia të bazoheshin në një justifikim e leje profetike për veprimin e tyre. Gjithsesi ata ishin të veçuar, i përkisnin një tjetër shtrese. Ndaj, Profeti, duke mos e ligjëruar këtë ndarje të tyre, do bëhej shkak që hipokrizia e tyre të dilte sheshit. Një trajtim i tillë i çështjes ishte ajo që kërkonte Allahu nga Profeti. Në fakt, Zoti ia bënte të ditur gjithë hipokritët Profetit, duke e ruajtur të Dashurin e Vet nga dëmi i tyre, po në këtë rast, ata do ndaheshin me vullnetin e tyre, duke e treguar haptazi se çfarë ishin. Ja, sipas Kur’anit, Profeti, duke justifikuar mospjesëmarrjen e tyre në luftë, kishte humbur shansin e përmendur, për t’i njohur ata më së miri… po megjithatë, edhe ky rast ishte bërë shkak që Ai të mbështillej me paqe e dashuri. Kjo sjellje e Profetit është një pasqyrim i drejtpërdrejtë i karakterit të Tij fisnik dhe i virtytit që zotëronte; atij virtyti që pritej prej Tij e që konkretizohej në qenien e Tij. Për shembull, Ai asnjëherë gjatë jetës së Vet nuk kishte vepruar në mënyrë që të demaskonte apo të vinte dikë në pozitë të vështirë, kushdo të kishte qenë. Asnjëherë nuk i kishte përmendur gabimet individuale duke iu drejtuar personit drejtpërsëdrejti; Ai gjithmonë kishte tërhequr vëmendjen në mënyrë të përgjithshme duke u bazuar në një parim të tillë, që fjalët që thoshte, të ishin këshillë për të tjerët e vërejtje apo korrigjim për personin në fjalë. Kjo mënyrë e Tij e sjelljes është përcjellë nga shumë shembuj konkretë. Kështu, edhe gabimi korrigjohej, edhe personi nuk vihej në pozitë të vështirë. Ja pra, i tillë ishte karakteri i Profetit tonë. Sikurse çdokush që vepron ashtu siç ia imponon karakteri i vet, ashtu edhe ai vepronte ashtu siç e drejtonte karakteri i Tij i lartë. Një profet nuk mundej kurrsesi të çirrte perden e të bëhej shkak për shkatërrimin e bashkëfolësit, duke dëshmuar të metën, gabimin apo fajin e tij. Aq më tepër Ai, që asnjëherë nuk i kishte thënë askujt as gabimin më të vogël në sy, nuk i kishte thyer zemrën, nuk kishte vënë kënd në pozitë! Për shembull, i Dërguari i Allahut mund t’i njihte që të gjithë hipokritët, krye e për emër, po Ai asnjëherë nuk e bëri të ditur një gjë të tillë. Jo ta zbulonte e ta përhapte këtë fakt, po Ai sillej me ta sikur sillej me gjithë besimtarët e tjerë. Bile një ditë, njëri prej tyre erdhi pranë Profetit dhe i shprehu pendimin e vet. Hipokrizia e dyshimet i ishin fshirë tashmë, ai kishte besuar sinqerisht deri në fund. Pasi shprehu pendesën e vet, ky person i tha Profetit:

- O i Dërguari i Allahut! Kështu si unë ka edhe shumë të tjerë. Po sikur t’i thërras edhe ata e të shprehin edhe njëherë besimin e tyre?

Po Profeti kishte ruajtur sërish të njëjtin parim:

- Jo, jo! Në asnjë mënyrë! Ata nuk duhet ta dinë se unë e kam mësuar gjendjen e tyre. Vetëm se ti shpjegoju atyre me durim ato të vërteta që di!

Ja, Ai nuk e gris perden kurrsesi dhe nuk i turpëron ata në praninë e Vet. Abdullah bin Ubejj bin Selul ishte njëri prej armiqve më të ashpër të Tij. Po ai gjithmonë hiqej si besimtar. Edhe Profeti preferoi ta trajtonte atë njeri ashtu sikur ai dukej. Deri në momentin e fundit, nuk e preu shpresën nga ai. Po Allahu e kishte prerë! Ai vdiq si munafik. Në shtratin e vdekjes, ai dërgon të birin te Profeti dhe i kërkon këmishën, duke dashur kështu të ndryshojë të paktën në çastet e fundit atë opinion që qarkullon për të. “Po të ishte munafik, Profeti nuk do pranonte t’ia jepte këmishën!”, do të thonin për të. E pra, Profeti këtë e dinte më mirë se kushdo, po prapëseprapë, nuk e grisi perden dhe ia dërgoi atij këmishën e vet. Bile, mori pjesë edhe në varrimin e tij. Sepse edhe i biri, edhe e bija e tij ishin besimtarë të sinqertë, ndaj dhe Profeti, për hatër të tyre, nuk i kishte marrë parasysh aspak armiqësitë e atij hipokriti.

Sërish, në lidhje me këtë temë, dua të paraqes edhe këtë shembull të vogël, sa për të dhënë një ide më të qartë. Njëri prej bashkëkohësve të Profetit donte të shiste një skllavin e tij, po me kusht që e drejta e Tutelës t’i mbetej atij. Po sipas të drejtës Islame, kjo e drejtë i përket personit që i fal lirinë skllavit, jo atij që e shet. Kjo është një normë e paracaktuar fetare, që nuk mund të pretendohet e kundërta e saj, përndryshe lind një padrejtësi e madhe. Ndoshta ai njeri nuk e dinte normën fetare në lidhje me këtë çështje, prandaj dhe kishte pretenduar një diçka të tillë… Çështja iu përcoll Profetit. Po si gjithmonë, Profeti nuk iu drejtua direkt personit në fjalë, po u ngjit në katedër dhe duke iu drejtuar të gjithë të pranishmëve, shpjegoi normën fetare në lidhje me këtë temë. Në fund të kumtesës, urdhëroi e tha: “E drejta e tutelës i përket atij që i fal lirinë skllavit.”[7]

Këtu ne mund të rreshtojmë edhe qindra shembuj të tjerë, që tregojnë se si Profeti nuk ia kishte përplasur bile as kriminelit krimin në fytyrë dhe nuk kishte bërë me turp asnjeri, sepse morali i Tij i lartë i diktonte kështu.

Ishte sërish ky moral i lartë që e kishte ndikuar edhe te leja e justifikimi para betejës, të cilët ai nuk ia kurseu askujt. Ai i kishte dhënë leje të gjithë atyre, pa ia përplasur në fytyrë qëllimin e tyre të vërtetë, duke mos e çjerrë sërish perden mes tyre. Po, zemra e Tij ishte shumë e gjerë, Ai ishte një Profet Famëlartë, që i ishte dhuruar sekreti i ajetit “Vallë a nuk ta hapëm ty (Muhamed) kraharorin (për të pranuar besimin) dhe ta hoqëm barrën, e cila të rëndonte tepër kurrizin?” (Inshirah 94/1). Edhe në një tjetër rast kur hipokritët paraqitnin hapur karakterin e tyre të vërtetë, duke thënë gënjeshtra, Profeti tërheq një perde mbi gënjeshtrat e tyre dhe u tregon atyre se ç’është morali i një profeti

Sa i lartë është ai profet, për të cilin Kur’ani, Tevrati e Ungjilli, thuajse konkurrojnë me njëri-tjetrin për të shpallur madhështinë e famës së Tij…

ç. Surja Abese

Në vështrim të parë Sureja Abese duket sikur i tërheq vëmendjen Profetit dhe përmban nota qortimi ndaj Tij. Para se të shtjellojmë këtë çështje, do të transmetojmë këtu ngjarjen që u bë shkak për zbritjen e kësaj sureje. Pastaj do tërheqim vëmendjen në kuptimet që shprehin ajetet, duke treguar se si pafajësia e virtyti i Profetit janë të qarta si drita e diellit, megjithë dëshirën e disave që kërkojnë që me këtë ndodhi, ta lënë atë në hije.

Profeti ishte ulur në kuvend me parinë e Kurejshëve, Utben e Ebu Xhehlin dhe po u kumtonte atyre besimin në Zot. Biseda ishte në kulmin e saj, Profeti ishte i përqendruar e po diskutonte me ta në disa tema të rëndësishme, kur pranë tyre u fut Abdullah ibni Mektum (r.a), i cili nuk shikonte nga sytë dhe i tha Profetit: “Më drejto në rrugë të mbarë, o i Dërguari i Allahut!”. Pasi e përsëriti disa herë këtë fjalë, Profeti thartoi fytyrën dhe u soll nga ana tjetër, duke vazhduar bisedën aty ku e kishte lënë… Kjo është në vija të përgjithshme përmbledhja e shkakut të zbritje së këtyre ajeteve që përmenden në këtë temë. Po ta shtjellojmë këtë temë rreth boshtit të këtyre koncepteve, nëse pasuesi që kishte ndërprerë bisedën nuk do ishte i verbër, po i aftë për të shikuar, sjellja e Profetit ishte aq me vend, sa nuk përbënte asgjë për të tërhequr vëmendjen. Po i ardhuri ishte një i verbër, ndaj dhe Profetit i kërkohej që të sillej me tolerancë me të. Fakti që Ai thartoi fytyrën e u soll mënjanë, u bë shkak që Ai të përballej me një vërejtje hyjnore. Ky është një përfundim që arrihet me një analizë të përciptë; po të thellohemi edhe pak, do të arrijmë të shohim edhe anën tjetër të medaljes dhe do kuptojmë kështu më së miri, se sa i cekët është përfundimi i mëposhtëm.

Së pari, secili kuvend ka rregullat e veta të sjelljes e të fjalës, si dhe normat e veta të pranimit. Kështu, edhe kuvendi i Profetit nuk është një kuvend dosido, nuk mund të futesh aty sikur hyn në praninë e njerëzve të tjerë dhe as mund të qëndrosh sikur qëndron përballë njerëzve të tjerë. Aq më tepër që Kur’ani, në shumë ajete u mëson besimtarëve rregullat e edukatës që duhet të zbatojnë në prani të Profetit. Vetë Zoti u mësonte muslimanëve se kur mund të shkojnë pranë Profetit, sa kohë mund të rrinë pranë Tij (Ahzab 33/53; Nur 24/58), bile edhe si duhet ta përdorin tonin e zërit në prani të Tij (Huxhurat 49/23). Rregullat e pranisë hyjnore janë të përcaktuara. Kjo kontratë është e vlefshme edhe kur besimtari ndodhet në praninë e Allahut. Shembull me vend për këtë është moslejimi i kalimit para personit që po fal namaz. Nëse dikush shkel rregullat e prezencës duke i kaluar para personit që po falet, sipas medhhebit të Hanifive, i tërhiqet vëmendja, kurse sipas medhhebit Maliki, nevojitet një ndërhyrje e drejtpërdrejtë, aq sa personi këmbëngul të kalojë, mund edhe të goditet. Kjo sepse personi që falet, ndodhet në praninë e Autoritetit më Suprem dhe komunikon me Të në mënyrë direkte. Mendojeni vetë sa jashtë normave të edukatës është një veprim i tillë, kur edhe të kalosh ndërmjet dy njerëzve që bisedojnë, duket si diçka jashtë edukate. Ndaj dhe Profeti thotë: “Sikur ta dinte ai që kalon para njeriut që falet se çfarë gabimi bën, do pranonte të priste më mirë dyzet vjet, e prapëseprapë nuk do i kalonte para.”[8] Sikur prezenca para autoritetit Suprem, Allahut, ka rregullat e edukatën e vet, ashtu edhe prezenca para Përfaqësuesit të Tij, ka disiplinën e normativës përkatëse. Çfarë po bënte Profeti në ato çaste? Po përpiqej të transmetonte në ndërgjegjet e dy njerëzve zemërgur, frymëzimet e ndjenjave të veta. Ai, i cili ishte aq ambicioz për shpëtimin e njerëzve e kthimin e tyre në rrugë të drejtë. Kur’ani, kur e paraqet gjendjen e Tij në lidhje me këtë temë, përdor shprehjen: “A mos vallë do të vrasësh veten”(Kehf, 18/6; Shuara 26/3). Po, Ai sa herë shihte një njeri që nuk besonte, dëshpërohej as sa nuk shkatërronte veten nga keqardhja. Dhe ndërsa Ai është duke folur pikërisht në një të tillë atmosferë, dikush vjen, i pret fjalën duke e koklavitur temën dhe i tërheq vëmendjen në të tjera pika. Në të vërtetë, Ai person kishte një justifikim të pranueshëm, ai ishte i verbër. Po atëherë, edhe Profeti kishte të paktën dhjetë justifikime të arsyeshme që të thartonte fytyrën e të sillte kokën mënjanë. Atëherë, të quash gabim një sjellje të Tij të bazuar në një platformë krejtësisht të justifikueshme - e kam fjalën për ata që duan të cënojnë Profetin në këtë sens-, është padyshim një gabim më i madh. Nëse kjo ngjarje ka ndodhur kështu, atëherë dhe logjika e trajtimit të saj e përgjigjja që mund t’i jepet, është kjo. Po në asnjë nga librat e haditheve të shkruara gjer më sot, që kemi në dorë, si Buhariu, Muslimi, Ibn Maxhe, Ebu Davudi, Tirmidhiu, Nesaiu, Musnedi i Ahmed bin Hanbelit, Mustedreku i Hakimit, kjo ngjarje nuk është transmetuar e tillë, sikur skenarizohet në librat e tefsirit (komentimit të Kur’anit). Në tefsire, ngjarja kalon mes Profetit e ibni Ummu Mektumit, ndërsa janë të pranishëm edhe dy figurantë, Utbe e Ebu Xhehli. Po komentuesit e njohur si më të saktë, kanë përmendur emra të tjerë përsa i përket identiteti të personit që vjen te Profeti. Madje ata kanë shfaqur edhe teza të ndryshme, nëse ai person është i verbër, apo kjo cilësi është përdorur si metaforë. Pra, nuk ka saktësi absolute në këtë temë, ndaj dhe rrethi i diskutimit duhet mbajtur i hapur. Në këtë ngjarje, përmenden edhe shtatë emra të tjerë në rolin e ibn Ummu Mektumit, kështu mundësia mbi të dhënat e atij personi qëndron mbi tetë alternativa, ndërmjet të cilave nuk ka asnjë arsye që personi i ibn Ummu Mektumit të spikasë e të jetë më i preferuar se të tjerët. Bile këtë pasues të mirënjohur, - i cili është nga të parët që përqafoi thirrjen e Profetit dhe hyri në Islam- Profeti e ka lënë dy herë në Medine si mëkëmbësin e Vet. Më vonë, transmetohet se me mundësi të madhe ka rënë dëshmor në Kadisijje. Për më tepër, ky person ka edhe një lidhje fisnore me Profetin. Ai është djali i dajës së Nënës sonë të nderuar, Hatixhes (r.a.). Ndaj nuk ka asnjë shkak të dukshëm që ai të kritikohet apo të paragjykohet për pjesëmarrjen në një kuvend të tillë. Fakti që ai ka zëvendësuar punët administrative të Profetit, megjithëse i verbër, tregon se ai është një njeri i përgatitur e i formuar, që di të administrojë dhe i di mirë normat e kuvendeve e të bashkëbisedimeve… ndaj për mendimin tim, ndërmjet emrave të tjerë që përmenden në lidhje me këtë ngjarje, ibni Ummu Mektumi është alternativa më e dobët. Ndoshta i verbëri që vjen te Profeti është një njeri krejt i ndryshëm, mundet hipokrit, karakteri i të cilit njihej nga Profeti. Kërkesa e tij për ta këshilluar Profeti, është krejt e rremë, përkundrazi, qëllimi i tij është të pengojë kumtimet e këshillat e Profetit edhe ndaj të tjerëve; në këtë rast është shumë normale që Profeti të thartojë fytyrën e të sillet mënjanë. Ne nuk pretendojmë se këta teza që parashtrojmë, janë absolutisht të vërteta e nuk pranojnë kundërshtim, po edhe tezat e atyre që pranojnë se i verbëri që është personazhi kryesor i ngjarjes ishte ibni Ummu Mektum, nuk kanë asnjëfarë epërsie për nga transmetimi apo faktet ku bazohen. Atëherë, që të dy këto teza, në bazë të normës së mendimit të lirë, duhen trajtuar e analizuar njëlloj. Një tjetër çështje që kërkon vëmendje në këtë aspekt është edhe kjo: Disa komentues, veprues të foljes “abese- thartoi fytyrë” e “tevel’la- u soll mënjanë” që kalojnë në ajet, nuk është Profeti, po Velid bin Mugire. Folja “abese” kalon dy herë në Kur’an. Njëra është “abese” që trajtuam në ajetet e kësaj sureje, tjetra, “abese” që kalon në suren Mudeththir. Mendoni tani, Kur’ani Famëlartë, këtë folje e ka përdorur në Mudeththir lidhur me një jobesimtar. Qoftë ai Velid bin Mugire, qoftë ndonjë kafir tjetër. (sipas Akkadit personi që përmendet në suren Mudeththir nuk mund të jetë Velidi, sepse në ajet ai cilësohet “zenim”, që do të thotë “i parodë-jofisnik”, po babai i Halid bin Velidit, edhe pse mosbesimtar, nuk ishte i parodë, ndaj dhe nuk ekziston ndonjë bazë në “sunet”-përmbledhje e veprave dhe e fjalëve të Profetit, për ta treguar personin që përmendet aty si Velidin). “Mblodhi vetullat e u vrenjt” është një shprehje të cilën Kur’ani e përdor në një vend për një mohues (Mudeththir, 74/22), si është e mundur që pikërisht kjo shprehje të përdoret për të Dërguarin e Allahut? Për atë Profet që është gjithmonë fytyrëëmbël e që nuk e kursen buzëqeshjen asnjë rast! Edhe për foljen “tevel’la” mund të thuhet e njëjta gjë. Kur’ani e përdor këtë shprehje për faraonin, duke thënë: “Faraoni u largua” (TaHa 20/60). Në fakt, kjo shprehje nuk është përdorur vetëm në rastin e faraonit, po me të janë përmendur gjithnjë firaunët. (Bakara 2/205, TaHa 20/48, Nexhm 53/33, Mearixh 70/17, Gashije 88/23, Lejl 92/16, Alak 96/13). Si mund të jetë e mundur që këto dy folje Kur’ani t’i ketë përdorur për të Dashurin e Allahut dhe t’i jetë drejtuar Atij me ta? Si është e mundur që kapelën që i vë mohimit, t’ia vejë mbi kokë edhe të Dërguarit? I duhet dhënë edhe një e drejtë posibiliteti atyre që mbrojnë këtë tezë të fundit. Sipas kësaj teze, veprues i foljes “abese” e “tevel’la” nuk është Profeti ynë, po mohuesi, të cilit i janë verbuar sytë para të vërtetës. Ka ardhur si i verbër, ka thartuar fytyrën para Profetit, pastaj është sjellë mënjanë e mandej është larguar, kuptim i cili mund të trajtohet si “i mundshëm”, duke marrë parasysh edhe shtytjen që bën në këtë preferencë “ismeti”- pafajësia e Profetëve të Mëdhenj. Gjithashtu, edhe nga etapat e transmetimit, unë nuk kujtoj ndonjë transmetim që hedh poshtë këtë tezë. Edhe nga ana biografike, edhe nga ana e struktura e tij, ky kuptim nuk ka asnjë shkak që të mos jetë i pranueshëm, po aq sa të tjerët.

Qëllimi ynë në transmetimin e këtyre fakteve “të pamohueshme” e “të mundshme” është të shpallim e të deklarojmë edhe njëherë shenjtërinë e burimit profetik, përballë atyre që marrin në dorë përciptazi ajetet që trajtojnë vërejtjet ndaj Profetit, duke bërë deklarata të papëlqyeshme në lidhje me këtë burim aq të rëndësishëm të fesë, e duke mos e numëruar aspak as referencë hyjnore dhe as kredinë profetike, e duke e paraqitur atë kredi të dobët, me alternativa të mundshme, e shpesh, pa themel. Sepse besimtarët e njohin Atë dhe vlerën e Tij pranë Allahut (xh.xh.) më së miri. Po, Ai ishte një njeri i jashtëzakonshëm. Ndërmjet Tij e Allahut (xh.xh.) ekzistonte një marrëdhënie e një dialog i jashtëzakonshëm, në frekuenca të jashtëzakonshme. Allahu (xh.xh.) shpall, kurse Ai kumton pa ndërprerje mesazhin hyjnor. Allahu (xh.xh.) i mbrojti gjithnjë këto veçori të Tijat, besueshmërinë e pafajësinë e Tij. Ndaj është obligim edhe për ne, është detyrë e domosdoshmëri e besës së dhënë që ta mbrojmë edhe ne. Ky është shkaku kryesor i patosit e i entuziazmit që tregojmë ne në këtë temë. Në ditët tona janë gjithato njerëz, të jashtëm e të brendshëm, të hapur e të fshehur, që nuk kuptohet se ç’qëllim kanë që duan ta shtrijnë atë përmendore madhështie në tryezën e kritikës e duan ta trajtojnë sikur të ishte një njeri çfarëdo. Ndaj dhe ne besojmë se duhet ta cilësojmë virtytin e pafajësinë e Tij më të shenjtë se nderin virtytin tonë e ta mbrojmë atë ashtu si meritojnë të mbrohen gjërat më të shenjta. Po ne jemi të ndërgjegjshëm se forca jonë është e kufizuar në këtë pikë. Ne nuk i posedojmë mundësitë e mjaftueshme që të kapemi me gjithë ata armiq të mundshëm të fesë e të besimit që bëjnë namin rreth Tij e me ata të tjerët, që me ndërgjegje a pa ndërgjegje, bëhen mashë e tyre në lloj-lloj formash e mënyrash. Është e pamjaftueshme, se ndërsa ata kanë për qëllim shkatërrimin, ne përpiqemi të ndreqim. Ata përdorin forcën e mediave globale, kurse ne, këta mjete minimale shtypi e shpërndarjeje. Por ata, janë të destinuar të munden e të humbin sërish, në platformën e mendimit e të intelektit, ashtu siç kanë humbur në çdo kohë e çdo periudhë. Sepse ajo që bëjnë, s’është veçse të mbulojnë diellin me shoshë. Vërtet që nuk mund t’i përgjigjemi gjithë hipotezave të tyre një për një. Bile kjo nuk është e domosdoshme… Të mëdhenjtë i kanë shprehur shumë bukur me këtë fjalë mendimet e tyre për rastet e ngjashme: “Po të gjuanim me gurë gjithë ata që lehin, nuk do mbetej gur përreth!” Edhe ne, vetëm përsërisim këtë fjalë…

Në këtë fazë, nuk mund të rri pa përmendur edhe një temë tjetër. Temë kjo, që si një gjilpërë busulle, duke u dridhur lehtas, tregon sërish Atë.

Profeti ynë, ndër lajmet që jep nga e përtejmja dhe gjërat që thotë në lidhje me të ardhmen, të jep përshtypjen sikur i ka jetuar ditët tona bashkë me ne, pastaj ka folur. Ai thotë: “Në kohët e fundit të botës, do të shfaqet një tymnajë. Kjo tymnajë do t’i mbysë ateistët, kurse besimtarët do i bëjë me rrufë.”[9]

Filozofia materialiste, e cila hedh poshtë pa asnjë bazë të drejtën e të vërtetën, i mbyti në sensin spiritual të gjithë njerëzit e mohimit e herezisë, kurse mes besimtarëve futi dyshime e dilema. Kjo është gjendja e tyre, që me shami në duar fshijnë sot, herë pas here hundët. Si mund të paraqitet më saktë gjendja e njerëzve të sotshëm, të cilët mbrojnë gjepura të ndryshme e mundohen të mbulojnë paditurinë e tyre, duke nxjerrë teorira si “përkthimi i Kur’anit është i mjaftueshëm”, “ç’nevojë kemi për hadithin”, duke u munduar kështu të justifikojnë edhe mosnjohjen e gjuhës arabe e të detajeve të saj, edhe distancimin e tyre nga shkencat e domosdoshme teologjike.

Kjo nuk është aspak diçka aq naive, sa duket. Skenar heretik, i nisur me Ebu Xhehilët, Utbet e Shejbet… u përpoq të mbahet në këmbë me ateizmin perëndimor… u bë pjesë shkence me Goldziherat e temë arti me Volterët… përgatitet në të tjera botë e plotësohet me figurantë nga mesi ynë. Ose nga injoranca, ose nga dëshira për emër, apo nga pesë qindarka interesi që u vihen në dorë e u thuhet: “Dilni një herë në skenë!” dhe ata bëhen figurantë të këtij skenari të shëmtuar, për t’iu bindur menjëherë urdhrit të dhënë.

“Kur’ani mjafton!”, “gjithçka mund të zgjidhet me përkthimin e Tij, ç’nevojë ka për origjinalin arabisht?”, “ne mund të mësojmë doktrinën e Islamit e mund të vendosim edhe duke i nxjerrë normat nga përkthimi i Kur’anit”; këto fjalë e të tjera të ngjashme me to, janë veç dy-tri fjalë që iu mësuan figurantëve për t’u thënë në ata dy-tre fragmente reciproke të atij skenari të madh, të përgatitur me kohë. Në prapaskenë, e tërë bota e mohimit, bën përgatitjen e platformës; sapo të gjejnë një platformë të përshtatshme - kurrë mos e gjetshin! - fjalët e tyre nuk do të mbesin të kufizuara me këtë që thonë sot. Ndaj dhe sot, më shumë se kurrë, është e nevojshme të ringjallim sërish atë respekt e dashuri, sikur të pasuesve e bashkëkohësve të Tij, ndaj Profetit tonë. Për ta përvetësuar më tepër këtë gjë, për të cilën ne kemi aq nevojë, për ta bërë atë pjesë të ndërgjegjes e karakterit tonë, është e domosdoshme ta njohim shumë mirë besueshmërinë e pafajësinë e Profetit, e ta përqafojmë atë, pa i lënë vend as edhe mundësisë më të vogël të kundërt. Pasuesit thonë: ”Kur dëgjonim fjalët e Profetit, e dëgjonim me shumë kujdes; thua se kishim një zog mbi kokë, i cili do të fluturonte në lëvizjen më të vogël.”[10] Bisedat e Ebu Bekrit (r.a.) e të Omerit (r.a.) në praninë e të Dërguarit janë shumë të kufizuara, sepse ata ishin të ndërgjegjshëm që ndodheshin në prezencën e një Profeti të dekretuar. Të dëgjosh atë, është si të dëgjosh fjalët e përjetësisë, sepse shpallja që i zbulohet Atij, transmetohet nga ndërgjegjja e tij e pastër e ndjenjat e tij të kulluara, ashtu siç vjen, e kthjellët, e kristaltë, e virtytshme…. Ndaj dhe ata që e njihnin Profetin, heshtnin para tij dhe dëgjonin vetën fjalët e tij. Fjalët e thëna pranë Mbretit të Fjalës, kushdo qoftë ai që i thotë, veçse japin turbullime në kokë. Ashtu dhe ne, kur të arrijmë botëkuptimin e pasuesve, do të mund të veprojmë si ata; do të dëgjojmë vetëm fjalën e tij “La ilahe il’lallah” dhe do mundojmë të gjejmë një zgjidhje për hallet tona shekullore me ato fjalë. Mohimi i “sunetit” dhe mungesa e respektit ndaj fjalës së tij, përbën një urë që zgjatet drejt mohimit. Ata që e kanë bërë zakon të kalojnë nga ajo urë e të shëtisin mbi të, në mos sot, nesër do të shkëputen nga rrethi e zinxhiri i Profetit Muhamed e do të sillen nga Ebu Xhehilët!

Ky stil i të menduarit është shumë i rrezikshëm, ndaj dhe rruga për të shmangur këtë rrezikshmëri kalon nga njohja e Profetit me të gjithë anët e tij; e padyshim që një nga anët e Tij më të rëndësishme është pafajësia e virtytshme e tij. I gjithë besimi thuajse është njësuar me virtytin e tij. Gërmimi i një grimce të vetme në atë temë, përfundon me shkatërrime të konsiderueshme në tërësinë e besimit. Kjo është edhe arsyeja që na shtyn ta trajtojmë me delikatesë këtë temë.

d. Propozimi i fisit Sakif

Një tjetër ajet që të jep përshtypjen se i tërheq vëmendjen Profetit është edhe ky: “Ata u përpoqën të të largonin ty (Muhamed) nga ai (Kuran), që të kemi shpallur Ne, me shpresë se ti, duke shpifur, do të Na vishje diçka tjetër përveç atij (Kuranit). Po ta bëje këtë, atëherë, ata do të të merrnin ty për mik. Dhe sikur mos të të kishim forcuar Ne, gati do të kishe anuar pak nga ata, dhe atëherë, me të vërtetë, Ne do të bënim që të shijoje dënimin e dyfishtë në këtë botë dhe pas vdekjes; e atëherë, nuk do të gjeje askënd për ndihmës kundër Nesh.” (Isra, 17/73-75)

Fisi Sakif kërkonte prej tij disa favore dhe një pozitë të veçantë në krahasim me të tjerët, në këmbim me hyrjen e tyre në Islam. Ata shkuan te Profeti dhe i shprehën konditat e tyre për të hyrë në Islam, të cilat konsistonin në disa lehtësira e prioritete specifike për ta. Nëse fiset e tjera do e kundërshtonin atë statut të tyre të favorizuar, sipas pretendimit të tyre naiv e të rëndomtë, Profeti do të thoshte: ‘Kështu më urdhëroi Zoti.”[11] Ja ajetet, ja sjellja e tyre, ja dhe vendosmëria e Profetit, të cilën e theksojnë edhe ajetet. Dhe ne e theksojmë se në këta ajete nuk ka as edhe një shprehje, as edhe një pikë a presje që hedh hije mbi pafajësinë e “ismetin” e Profetit. Ai fis, duke menduar se do e kandisnin Profetin, u hodh në një aventurë fëminore. Ata të mjerë, të cilët nuk e dinin se ç’ishte profetësia e shpallja, që sipas skenarëve që vetë kishin përgatitur, kishin menduar se Profeti, i cili përpiqej me gjithë mënyrat që njerëzit të pranonin Islamin, padyshim që nuk do e refuzonte këtë kërkesë të tyre dhe do i favorizonte ata në disa përgjegjësi që u takonin, si shpërblim i hyrjes së tyre në Islam. Ky ishte pretendimi i tyre. Porse Profeti as që e çoi nëpërmend ta plotësonte atë kërkesë të tyre pa vend. Feja është një e tërë. Është e pamundur ta quash sërish fe, nëse ajo është bërë temë negocimesh e favorizimesh për disa syresh. Profeti ynë, atë që u ka thënë njerëzve që e dëgjonin, ditën e parë të profetësisë së Tij, atë u ka thënë edhe ditën e fundit. Ai është njeri i vendosmërisë. Po ashtu, edhe Islami ka zbritur për të drejtuar njerëzit drejt vendosmërisë e rrugës së drejtë. Është larg mendsh që të gjenden aty norma në kundërshtim e në konflikt me njëra-tjetrën. Një predikim i tillë nuk përshtatet as me logjikën, as me shkencën. Një propozim të tillë, jo Profeti ynë që nuk do e pranonte kurrsesi, po edhe Ebu Bekri do e refuzonte siç e ka refuzuar në një rast konflikti me disa që pranonin të faleshin, po nuk pranonin të jepnin zekat e u ka shpallur luftë atyre. Ndaj është fare e kuptueshme se në këta ajete nuk ka as edhe një shprehje që përmend ndonjë gabim të Profetit. Ato që shpjegohen në ajet janë mendimet e qëllimet individuale të një grup njerëzish të pandërgjegjshëm, që nuk kanë asnjë farë lidhje me Profetin. Ai është i patëmeta dhe tepër larg qëllimeve të tyre. Kurse ajeti i dytë jep pak a shumë këtë kuptim: “Po të mos të kishim përforcuar, ashtu siç përqendrohen e fiksohen në një vend malet e lartë, po të mos ishe Ti i ngulur në zemër të së vërtetës, sikur ata male janë, mundet që të tregoje ndonjëfarë interesi ndaj tyre, qoftë edhe për pak. (Isra 17/74). Këto fjalë shprehin një hipotezë në kushtore dhe duhen trajtuar jo si qortim, po në aspektin e nderimit e lartësimit që i bëjnë personit të Tij të lartësuar. Domethënë Profeti qëndron në një themel të tillë besimi, sa është e pamundur të flitet qoftë edhe për lëkundjen më të vogël në këtë aspekt. Po të mos ishte kurora e profetësisë mbi Të, po të ishte thjesht një idealist që mundohej të përhapte të mirën, edhe mund të tregonte ndonjëfarë interesi e zbutjeje karshi këtij propozimi të tyre dhe mund të ulej e të diskutonte me ta për një farë rruge të mesme, që t’i afronte ata në rrugën e vet. Sepse prirje e dobësi të tilla janë shumë normale në karakterin e njeriut. Po i Dërguari i Allahut është një Profet i mbrojtur nga çdo lloj dobësie e tillë. Ai nuk përpiqet t’i lidhë njerëzit pas vetes, po pas rrugës së Zotit. Po lidhja me fenë nuk mund të jetë e pjesshme, ajo duhet pranuar në gjithë aspektet e saj, ndaj dhe Profeti nuk ka pse i mban ata me hatër, duke bërë ndërhyrje në normat fetare vetëm për të favorizuar ata. Aq më tepër që ai është një i Dërguar, që kumton vetëm atë që i urdhëron e ndalon Zoti, pa shtuar as edhe një presje nga vetja e tij. Ligjvënësi, i Pushtetshmi, që urdhëron e ndalon, është Allahu drejtpërdrejt. Nga shprehja “Ti mund të tregoje prirje ndaj tyre” është e mundshme të nxjerrësh edhe këta kuptime: “Po të mos të të përforconim e po të mos i merrnim nën kontroll të gjitha veprimet e Tua me anë të shpalljes, edhe Ti, si të tjerët, do ndiqje rrugën e mendjes e të logjikës në kumtimin e besimit, ndaj kishte mundësi që edhe Ti të mendoje kështu: “Unë po i pranoj këta njerëz ashtu siç janë, pastaj do i ngroh dalëngadalë me Islamin, derisa të bëhen besimtarë të devotshëm e të pjekur.” Po një mendim i tillë as që ka kaluar ndopak nga mendja Jote. Po nëse Ti nuk u ndikove nga ky propozim, shkaku është fiksimi e përforcimi që Ne të kemi bërë. As edhe për një çast Ne nuk të kemi lënë Ty vetëm për vetëm, që Ti të mund të prihesh nga ai mendim.

Kurse një tjetër kuptim është ky: Karakteri Yt e veçoria e personit Tënd, kërkon me çdo kusht që ata të shpëtojnë e të besojnë. Thuajse do bëhesh copë, se ata nuk besojnë. Ti, që je Ai njeri, zemra e të cilit ka vend për të gjithë, ndaj është shkak mëshira jote pa kufi, ajo që të shtyn t’ua hapësh zemrën edhe atyre. Për sa kohë që Ti ke këtë zemër e këtë ndjeshmëri, i pranon edhe ata, edhe të tjerë si ata, pa refuzuar propozimet e llastimet e tyre. Po ne të dhamë Ty vendosmëri në masën e duhur, po ashtu edhe ndjenjat. Kështu të mbrojtëm Ty edhe nga tepria, edhe nga shterpësia e ndjenjave e veprimeve. Po ta teproje me mirësi e dhembshuri, Ti mund të mendoje ta plotësoje atë kërkesë të tyre, por mbrojtja Jonë të pengoi. Sepse edhe dhembshuria e ndjeshmëria duhet të jenë me masë. Ti e di shumë mirë se “kur, në ç’vend, ndaj kujt” duhet të tregohesh i ndjeshëm. Ndaj Ti nuk ke pse bën lëshime duke vënë mëshirën Tënde para mëshirës hyjnore. Është një fjalë që presupozohet të jetë e Mevlanës:

Eja, eja, çfarëdoqofsh, eja!

Kjo fjalë e Mevlanës është aq me vend edhe në kuptim, edhe në brendësi të saj dhe është frut i një frymëzimi të drejtpërdrejtë nga veprimtaria e Profetit. Ai Profet ka një zemër të tillë, që dëshiron shpëtimin e çdo njeriu, pa përjashtuar asnjë. Edhe nëse çdo njeri në botë, përveç dy-tre vetëve, të bëhet mysliman, Ai prapë do të shkonte t’i gjente ata njerëz, t’i shpjegonte diçka e të mundohej që edhe zemrat e tyre të hapeshin ndaj mesazhit hyjnor. Për këtë, Ai nuk do të tërhiqej nga asnjë lloj vështirësie e nuk do të kursente asnjë sakrificë. Po, Ai një të tillë shpirt kishte, të hapur për këdo, sikur dyert qiellore, ndaj po të mos ishte paracaktimi e mbrojtja hyjnore, Ai ndoshta edhe ata që do të thonin vetëm “La ilahe il’lallah” do i pranonte në anën e Tij e do i mbronte nën krahët e veta. Porse Zoti e kishte marrë Atë nën mbikëqyrje, duke përcaktuar një masë e një ekuilibër në ndjenjat e Tij, në sajë të të cilave Ai nuk kishte gabuar asnjëherë.

“Mund të tregoje prirje drejt tyre” nuk do të thotë “Ke treguar prirje ndaj tyre”. Këtu nuk ka asnjë të dhënë që tregon se “e mundura” është kryer, ndaj të kërkosh dobësi të Profeti në bazë të kësaj shprehjeje, nuk është veçse dobësi e mendimit. Allahu (xh.xh.) e ka përcaktuar e marrë në mbrojtje Atë, që në pikënisje, që në gjenezë, që kur koha ende nuk ishte kohë, ndaj edhe Ai nuk do rrëshqiste gjatë asnjë hapësire kohore. Sepse qenia e Tij ishte bërë një me të Vërtetën, çdo veprim i Tij ishte përforcuar me shpallje dhe zemra e tij ishte mbushur me kënaqësinë e Allahut (xh.xh.). Ja, ndërsa një personalitet i tillë, një mbret i mbretërve ndodhet i ulur në fronin e Tij tej qiejve, disa kërkojnë të shohin në ka baltë në thembrat e Tij. Epo këta, ose nuk e dinë ç’do të thotë fron qiellor, ose nuk e dinë ç’është balta… Ç’të them, Zoti i drejtoftë edhe këta mendimtarë të shkretë! Aq më tepër kur në ajetin në vazhdim shprehet qartësisht që Profeti i Allahut as që ishte anuar ndopak nga kërkesa e tyre. “Në të vërtetë, ata po përpiqen të të trembin që të të dëbojnë ty nga vendi, por atëherë, ata do të qëndronin vetëm pak kohë pas ikjes sate.” (Isra 17/76)

e. Sjellja ndaj të varfërve

Një tjetër kompliment i veshur me një tis vërejtjeje, është shpallur në lidhje me këtë kërkesë të Kurejshëve. Ata erdhën në praninë e të Dërguarit të Allahut dhe thanë kështu: “Pranë Teje rrinë gjithmonë këta njerëz të varfët e të mjerë e këta skllevër. Ne nuk mund të ulemi në të njëjtin kuvend me ta. Ose cakto një ditë të veçantë për ne, ose largoji ata kur ne vijmë pranë Teje. Në lidhje me këtë çështje, zbriti ajeti i mëposhtëm: “Mos i dëbo ata që i luten Zotit të vet në mëngjes e mbrëmje, duke e dëshiruar Fytyrën (mirësinë) e Tij! Ti nuk je aspak përgjegjës për ata e as ata nuk janë përgjegjës për ty. Nëse ti i dëbon ata, atëherë do të jesh keqbërës.” (En’am 6/52). Përveç kësaj edhe në suren Kehf është ky ajet që ka të njëjtin kuptim: “Dhe qëndro me ata që i luten Zotit të vet në mëngjes dhe mbrëmje, duke dëshiruar Fytyrën (kënaqësinë) e Tij dhe mos i shmang sytë nga ata (tek të tjerët), duke dëshiruar stolitë e shkëlqimin e kësaj jete. Mos dëgjo atë zemrën e të cilit ia kemi lënë mospërfillëse ndaj përmendjes Sonë e, që shkon pas dëshirave të veta, duke shkelur çdo kufi në veprimet e veta.” (Kehf 18/28). Që ditën e parë që Profeti nisi misionin e Tij të kumtimit, rreth Tij u mblodhën njerëz, të cilët ishin të varfër e të mjerë. Në sistemin heretik të atyre ditëve, varfëria e mjerimi pranoheshin si turp e si mangësi. Po Profeti kishte ardhur me një fe të tillë, e cila e lidhte epërsinë vetëm me forcën e virtytit e me lidhjen me Allahun. (Huxhurat 49/13) . Në atë fe as që bëhet fjalë për epërsinë e të pasurit ndaj të varfrit. Profeti ynë ka urdhëruar se “Parajsa pret me dëshirë katër njerëz”[12] Që të katër ata njerëz ishin të varfër. Ammari ishte i varfër, Selmani ishte i varfër, Mikdadi ishte i varfër e i nderuari Ali, gjithashtu i varfër. Gjithkush kërkon me pasion parajsën, parajsa kërkon me pasion këta katër. Sikur mezi i kalon ditët në pritje që ata të vijnë, zemra e të cilëve ishte plot dashuri e respekt për Allahun (xh.xh.), mëngjes e mbrëmje përmendnin Zotin dhe çdo çast të jetës e kalonin sikur ishin në prani të Tij. E si mund të largonte Profeti prej Tij, ata që Allahu i kishte programuar që të ishin afër Tij. Ai Profet që kur Ebu Dherri (r.a.) i ishte drejtuar Bilalit (r.a.): “O bir i zezakes!”, i kishte thënë atij: “Ti ke ende mbeturina injorance”[13] duke e qortuar e këshilluar me këto fjalë që nuk vdesin kurrë: “Ata që punojnë nën urdhrin tuaj, janë vëllezërit tuaj. Ushqejini me atë që ushqeheni vetë, vishini me atë që visheni vetë dhe mos i ngarkoni me punë që u vinë të rënda. Nëse i ngarkoni, ndihmojini!”[14]

Ai Profet, i kishte shtrirë përtokë flatrat e modestisë. Kushdo që donte, hynte e dilte lirshëm në kuvendin e Tij. Edhe në shpirtin e fesë së Tij, këta ishin parimet që spikasnin të parat. A nuk rreshtohen në të njëjtën radhë, në të njëjtën faltore i pasuri e i varfëri, fisniku e skllavi, pronari e shërbyesi, të gjithë besimtarët, për të kryer adhurimet e veta? Si mund të mendohet se ai Profet i Lartë mund të dëbonte njerëzit, vetëm se ata ishin të varfër? A nuk thoshte vetë Ai: “O Zot, më jep një jetë të varfër, më bëj të vdes si i varfër e të ringjallem me të varfërit”[15]. A mund të mendohet se njeriu që lutet kështu të mund të largojë nga vetja miqtë e tij të varfër? Jo, kurrsesi jo! Profeti nuk përzuri asnjë të varfër, nuk i largoi ata nga kuvendi i vet, bile as që e çoi nëpërmend një gjë të tillë. Megjithatë, ai ishte profet. Ai kërkonte shpëtimin për të gjithë njëlloj dhe përpiqej për të gjithë njëlloj. Sipas një hadithi, ai iu lut Zotit shumë që Omeri të hynte në Islam. Madje, sipas disa transmetuesve, në atë lutje ishte përmendur edhe emri i Ebu Xhehlit, emri i vërtetë i të cilit është Amr bin Hisham. Lutja e Tij është kështu : “O Zot, përforcoje këtë fe me Omer bin Hattabin!”[16]

Ka mundësi që Allahu (xh.xh.) t’ia ketë bërë të ditur Profetit triumfet e Omerit në të ardhmen, ashtu si i ka treguar edhe shumë të vërteta që i përkasin të ardhmes. Profeti ynë, duke e ditur këtë, ishte lutur që ai të hynte në Islam sa më parë. Ose Profeti, me intuitën e Tij të jashtëzakonshme, e kishte lexuar në fytyrën e Omerit se sa i përshtatshëm ishte karakteri i tij, ndaj dhe ishte lutur kështu. Gjithashtu, hyrja në Islam e parisë së Kurejshëve, ishte dëshira më e madhe e të Dërguarit të Allahut. Ai i kishte ftuar ata sa herë, i kishte gostitur e ishte përpjekur të hynte në zemrat e në ndjenjat e tyre. Po çdo herë ajo dëshirë e Tij ishte ndeshur me refuzimin e tyre. Kushedi sa herë kishte fluturuar pëllumbi i fatit mbi kokën e secilit nga Kurejshët, kushedi sa herë ata e kishin humbur këtë fat. Po këtë herë Ai e kishte marrë propozimin për takim nga ana e tyre: “Duam të takohemi me Ty!” i kishin thënë. A thua donin të pranonin ftesën e Tij për Islam? Kjo nuk dihej saktë. Por edhe një mundësi, një përqindje e vogël, i kishte ngjallur shpresat profetit. Ashtu sikur Ai kishte bërë gjithato përpjekje për hyrjen në Islam të Omerit dhe ishte e qartë sa me vend kishin qenë këto përpjekje, edhe hyrja në Islam e këtyre njerëzve do bëhej shkak për zhvillime të mëtejshme në emër të Islamit. Po një gjë dukej sheshit, cilësia e propozimit të tyre ishte në kundërshtim me shpirtin e Islamit. Ndaj dhe Profeti, me mundësi të madhe, ishte dëshpëruar e ishte thyer kur i kishin sjellë një kërkesë të tillë. Sepse ky propozim që po i bëhej Atij, i ishte bërë gjithë profetëve me radhë. Ashtu sikur e kishin refuzuar ata, ashtu do e refuzonte edhe Ai. Po ja që nuk ishte në dorën e Tij të mos mërzitej. Shpëtimi u kishte ardhur në derë, po ata e kishin shtyrë mënjanë, për hatër të një krenarie pa vlerë. Ja, kjo humbje e tyre ishte ajo që e dëshpëronte Profetin, ndaj dhe ajeti e ngushëllon Atë, duke i thënë: “Nuk ke përgjegjësi Ti, për shkak të llogarisë së tyre.” Profeti e kishte dhënë vendimin e Tij, nuk do i largonte as të varfrit dhe as skllevërit nga kuvendi i Tij. Po Ai përpiqej të gjente rrugëzgjidhje edhe për shpëtimin e të tjerëve. Vallë, a kishte vepruar si duhej duke vendosur kështu? Ndaj dhe menjëherë zbret ky ajet, duke e qetësuar Atë e duke i bërë të ditur saktësinë e vendimit që kishte marrë, sepse Ai nuk do i përzinte miqtë e Tij dhe ajeti i thoshte: “Mos i përzë të varfrit!”

f. Një kujtesë e vogël

Në këtë pikë dua t’ju tërheq vëmendjen edhe në një çështje tjetër. Në Kur’an ndodhen qindra urdhra që jepen duke iu drejtuar direkt Profetit, bashkë me të edhe besimtarëve të tjerë. Këta urdhra e ndalesa të zbritura, shprehnin njëkohësisht edhe një normë. Këto fjali nuk shprehin kryerjen e të kundërtës së asaj urdhërese. Për shembull në Kur’an Profetit i thuhet: “Fale namazin, agjëro dhe jep zekatin!”. Këto shprehen me fjali urdhërore dhe nuk ka asnjë sens që të interpretohen si fjali që tërheqin vëmendjen e Profetit se ai nuk i ka kryer këto. Si në këtë rast, Kur’ani i drejtohet Profetit duke i thënë: “Mos i përzë të varfrit!”. Po kjo shprehje nuk ka asnjë mundësi të kuptohet “Pse i përzë të varfrit nga kuvendi yt?” dike nxjerrë një përfundim sikur këtu ka njëfarë hije mbi pafajësinë e Profetit. Ndërsa këtu nuk ka as nuancën më të vogël të pohimit se ky urdhër ka zbritur mbi një veprim të Profetit në kundërshtim me atë që i urdhërohet. Ndaj kjo normë ka zbritur si vërtetim i drejtësisë së vendimit të Profetit, duke shpallur kështu edhe zgjuarsinë e intuitën e Tij profetike, edhe virtytin e pafajësisë së Tij. Këta që ne përmendëm, shprehen më qartë në ajetin e sures Kehf. Sepse në këtë ajet, Allahu i drejtohet të Nderuarit të Dy Botëve me këta fjalë: “Bëj durim edhe Ti bashkë me ata që përmendin Zotin ditë e natë.” “Bëj durim” do të thotë vazhdo kështu siç je. Po të kishte njëfarë ndryshimi, sado të vogël, nuk do të bëhej fjalë për durim. Për shembull, një person sillet i duruar ndaj adhurimit, nuk e braktis atë, po vazhdon atë rrugë me aq sa di e mundet. Ose duron në fatkeqësi, ajo e keqe që i ndodh nuk pasohet nga asnjë farë ndryshimi në sjelljen e tij. Ai vazhdon jetën sikur nuk ka ndodhur gjë. Edhe durimi përballë mëkatit shpreh të njëjtin kuptim. Për të mos kryer mëkat, duhet ruajtur gjendja e mëparshme pa mëkate. Ndaj shprehja: “Bëj durim” që i drejtohet Profetit, në të njëjtën kohë do të thotë “vazhdo të qëndrosh mbi pozitën që ndodhesh e mbi vendimet që merr.” Kjo tregon se sjellja e mëparshme e Profetit është një sjellje e aprovuar nga Allahu, sepse durimi nuk shpreh rinovimin e linjës ku ndodhesh, po vijueshmërinë e gjendjes në atë linjë. Në këtë kuptim, këtu ka një vlerësim drejtuar Profetit, një sihariq se vepra e Tij është pëlqyer nga Allahu, si dhe një kompliment të anasjelltë të shprehur këtu. “Mos u sill aspak nga ata që janë dashuruar me jetën e kësaj bote! Sidoqoftë, Ti nuk u afrohesh atyre, sepse kjo do ta ngryste horizontin Tënd. Ti, që je më i Pastër i të Pastërve, pa asnjë njollë në qiellin e Tij!” Ai i tillë është, i tillë jetoi dhe i tillë shkoi pranë Allahut (xh.xh.). Ai ka lindur i virtytshëm dhe ka jetuar një jetë të tillë, që e ka ruajtur të pacënuar virtytin e Tij, deri ditën që ka shkuar nga kjo botë.

g. Martesa e Profetit me Zejneben (r.a.)

Të gjithë armiqtë e besimit, të rinj e të vjetër, janë marrë e kanë folur në të gjitha mënyrat për martesën e Profetit me Zejneben (r.a.), duke dashur të hedhin baltë mbi Profetin e duke e keqinterpretuar këtë çështje. Kjo ngjarje, në Kur’an shpjegohet kështu: “Ti (o Muhamed) i the atij, që Allahu dhe ti vetë i keni bërë mirësi: “Mbaje gruan tënde dhe frikësoju Allahut!” Në të vërtetë, ti po fsheh në vetvete atë që Allahu do ta nxjerrë në shesh dhe ti po u frikësohesh njerëzve, kur më e drejtë është t’i frikësohesh Allahut. E, pasi Zejdi jetoi me gruan e vet dhe u nda prej saj, Ne ta dhamë ty për bashkëshorte, në mënyrë që besimtarët të mos ngurrojnë që të martohen me gratë e të birësuarve të tyre, pasi ata ta kenë plotësuar dëshirën e tyre dhe të jenë ndarë. Urdhri i Allahut do të përmbushet detyrimisht!”(Ahzab 33/37)

Profeti e donte Zejdin së tepërmi. Ai nuk kishte pranuar një tjetër veç tij si bir në shpirt. Aq afër ishte ai me Profetin, sa të gjithë e trajtonin si të ishte biri i tij i vërtetë. Zejdi ia kishte kushtuar gjithë jetën Profetit dhe kauzës së tij. Ndërsa Profeti ia kishte hapur deri në fund portat e zemrës e të dashurisë së vet këtij djali besnik. Zejdi ishte një libert (skllav i liruar). Profeti ia kishte falur atij lirinë dhe e kishte bërë atë bir në shpirt. Po në kushtet e shoqërisë së asaj kohe, çfarëdo që të ndodhte, për Zejdin ishte e pamundur të shpëtonte nga damka e libertit. Ky gjykim ishte rrënjosur në atë shoqëri, duke i hapur rrugë lloj-lloj padrejtësive e duke sëmurur edhe shpirtin e individëve të saj. Sado që tashmë nuk ishte skllav, po libert, një person i tillë shihej si qytetar i klasës së dytë. Ky mendim duhej çrrënjosur dhe shoqëria duhej shëruar nga një plagë e tillë. Ky ishte një problem që priste zgjidhje imediate nga Profeti, po që njëkohësisht e zhyste Atë në mendime të thella. Së pari; zgjidhja duhej të ishte e tillë, që të mos vlente vetëm teorikisht, po të pranohej edhe praktikisht nga të gjithë. Ndaj dhe metoda që ndoqi Profeti me këta njerëz që mbanin damkën e robërisë në ballë, ishte krejt e ndryshme. Liria ishte shumë e rëndësishme, po më e rëndësishme në këtë pikë, ishte mbajtja në dorë e saj. Një njeri që nuk ishte në gjendje të përballonte peshën e lirisë, sado që t’i falet liria, nuk arrin të jetojë si një i lirë. Edhe në Amerikë, pas lirimit të skllevërve, ky problem është përjetuar me gjithë ashpërsinë e tij dhe janë dashur vite të tëra, që të arrihet një zgjidhje e pranueshme. Këta njerëz, në atë kohë ende të pamësuar me atmosferën e lirisë, shitën gjithë mundësitë që iu dhanë dhe kërkuan të ktheheshin sërish pranë pronarëve të tyre. Sepse ato ditë, ata akoma nuk ishin të gatshëm të mbushnin mushkëritë me ajrin e pastër të lirisë. As individët dhe as vetë shoqëria, nuk kishte arritur standardet e duhura për këtë proces. Ndaj dhe përpjekjet e lirimit të skllevërve nuk dhanë rezultatet e pritura, për një kohë të gjatë. Ndërsa Profeti e kishte marrë në dorë trajtimin e këtij problemi serioz, me gjithë specifikat e tij të mundshme. Nga njëra anë, trajtonte ish-skllevërit në një mënyrë të tillë, që të mësoheshin moralisht e fizikisht me lirinë; nga ana tjetër përgatiste shoqërinë ndaj një lëvizjeje të tillë dhe përpiqej që t’i bënte këta individë, pjesë të konsoliduar të një shoqërie të zhvilluar e pa paragjykime. Këta njerëz, që deri dje s’kishin qenë, veçse një orendi shtëpie, do të bëheshin, si gjithë të tjerët, një organ aktiv në atë shoqëri që po ndërtohej. Profeti, vazhdimisht priste rastin e volitshëm për t’i dhënë goditjen përfundimtare këtij mentaliteti të rrënjosur në shoqëri. Ishte një punë si e zorshme, ashtu edhe shumë delikate. Por Ai, Profeti i Lartësuar, do ia dilte mbanë sërish, pa vështirësi. Si në betejat ku poziciononte të afërmit e Tij në frontet më të vështira, edhe këtë herë, Ai do ndiqte të njëjtën metodë. Një grua, ndër më fisniket, vajzën e hallës së vet, motrën e Abdullah bin Xhahshit (r.a), do e martonte me një libert. Profeti ynë hynte e dilte vazhdimisht në këtë shtëpi të të afërmve të vet. Kjo shtëpi ishte shtëpia e hallës së vet… Kjo familje, kishte vite që priste një propozim prej tij. Të ishe bashkëshorte e Profetit ishte ëndërr e ideal i të gjitha grave në atë kohë.. ndaj këtu nuk ka asgjë për t’u paragjykuar. Sikur e kam shprehur edhe më lart, kur Profeti sheh të arsyeshme të divorcohet nga znj. Sevde (r.a.), kjo grua e lartë vjen e i lutet Profetit, duke i thënë se është dakord që edhe ditën që i takon asaj të rrijë me Profetin, është e gatshme t’ia falë Aishes, mjaft që të mos divorcoheshin, duke i shprehur kështu se e vetmja dëshirë e saj ishte të vdiste nën kurorën e Profetit. Omeri gjithë jetën u përpoq të krijonte lidhje fisnore me këtë familje, madje ai edhe kërkoi dorën e Fatmës (r.a.). Por, pas martesës së saj me Aliun (r.a.), Omeri (r.a.) priti të martohej me vajzën e Aliut, Ummu Gulthumin. Kur u martua me të, kjo vajzë ishte ende shumë e re, por Omeri donte të realizonte sa më parë ëndrrën e tij: të lidhte krushqi me Profetin e të bëhej pjesë e familjes së tij. Ishte shumë normale në ato kushte, që halla të dëshironte martesën e së bijës me nipin e saj. Aq më tepër që Zejnebja e meritonte të ishte grua profeti nga çdo aspekt. Ndoshta edhe ajo vetë e ëndërronte këtë martesë. Kur Profeti viziton sërish shtëpinë e hallës së vet, dhe tha “kërkoj dorën e Zejnebes”, të gjithë në shtëpi, sa nuk fluturuan nga gëzimi. Domethënë, për ta kishte ardhur dita, që kishte vite që e prisnin. Po ai personalitet, posedues i logjikës e intuitës më të lartë, e nuhati menjëherë se nuk ishte kuptuar drejt, ndaj shtoi: “E kërkoj dorën e Zejnebes për Zejdin!”. Të gjithë u shtangën atë moment. Po të mos kishte qenë i Dërguari i Zotit ai që po thoshte këto fjalë, do ta kishin dëbuar pa një, pa dy. Po ishte e pamundur për ta të refuzohej kërkesa e Profetit. Kjo martesë u pranua vetëm se ishte dëshira e Profetit e tillë. Kështu u formua një familje e re, po pa shumë dëshirë nga palët. Gruaja ishte fisnike, i përkiste një dere të madhe, kështu që edhe edukata e mënyra e jetesës së saj, ishte krejtësisht në përshtatje me fisnikërinë e saj. Porse Zejdi, edhe pse Profeti e donte pa masë, ishte thjesht një libert në sytë e shoqërisë së asaj kohe. Rridhte nga një familje e thjeshtë, ndaj dukej e pamundur që ata të dy të ishin të përshtatshëm par njëri-tjetrin. Më saktë, Zejdi, me një botëkuptim të hapur, si nga ana materiale, ashtu edhe nga ajo shpirtërore, nuk e shihte veten të bashkëmatshëm e të barabartë me një grua të tillë. Zejnebja kishte të tjera ndjenja, tjetër zemër, tjetër vullnet… Ajo ishte një brilant, që në të ardhmen do të bëhej pjesë e familjes së Profetit. Në lidhje me këtë problem, Zejdi kishte shkuar disa herë në derën e Profetit dhe i kishte shprehur dëshirën për t’u ndarë. Po ne secilin rast, Profeti e kishte kthyer Zejdin, duke i thënë: ”Mos e ndaj gruan, druaju Allahut!” Në vetvete, profeti kishte vetëm një qëllim; me anë të kësaj martese Ai donte të shkatërronte një mentalitet të ngritur mbi injorancë e të ushqyer nga vetë injoranca. Kjo kishte qenë dëshira e Tij, kjo ishte arsyeja për të cilën ishte bërë shkak për këtë martesë. Po çdo ditë e më tepër, pakënaqësia e trazimet në çift po rriteshin. Kjo lidhje kishte ardhur në pikën e këputjes. Në të vërtetë, divorci dukej i pashmangshëm, po në praktikë, profeti e kishte vërtetuar më së miri se një martesë e tillë, mes një fisnikeje e një liberti, ishte krejtësisht e mundshme. I Dërguari i Allahut ishte një udhërrëfyes, ndaj si i tillë, në rrugën që u tregonte të tjerëve, duhet të ecte vetë, ose të vinte të ecnin të afërmit e tij më parë. Të gjitha këto bëheshin të mundshme me lejen e me ndihmën e Zotit. Po këtë herë në horizontet e shpalljes ishin ravijëzuar konturet e disa ngjarjeve të rënda e të disa episodeve që do kërkonin durim e rezistencë të jashtëzakonshme. Me njoftimin e Allahut, Profeti e dinte mirë se një ditë Zejnebja do të bëhej bashkëshortja e Tij, po Ai nuk kishte urdhëresën për ta treguar këtë fakt haptazi, ndaj dhe e mbante të fshehtë në vetvete. Si kur thotë edhe Aishe (r.a.), “Nëse do të mund të fshihte diçka nga shpalljet i Dërguari i Allahut, pa dyshim që do të fshihte ajetet që flisnin për këtë martesë.”[17]

Aq e rëndë i kishte ardhur profetit martesa me Zejneben! Po kush mund të refuzonte një kurorë të paravendosur që në parathënien e destinitetit. Shprehja e Allahut (xh.xh.) ishte kjo: “E martuam atë me ty!” Kjo kurorë ishte vendosur nga Zoti. Dëshmitarët e saj ishin banorët engjëllorë të qiejve të lartë. Me anë të këtij akti martesor, që kishte rëndesën e peshën e vet në zbatim për palët, Allahu (xh.xh.) kishte bërë të ditur një tjetër normë: “Bijtë e adoptuar nuk janë bijtë e vërtetë të njerëzve, ndaj dhe u përkasin normave të ndryshme.” Nëse divorcohen, gratë e tyre nuk janë të ndaluara për babain në shpirt, e anasjelltas. Po në epokën e injorancës, biri i adoptuar pranohej si biri i vërtetë dhe të gjitha normat sociale të lidhura me të, ishin të njëjta me ata të birit të vërtetë. Kjo praktikë e gabuar e epokës së injorancës, ashtu si edhe shumë të tjera, duhej të merrte fund e të shkulej nga mendësia e njerëzve. Dhe po shkulej e po shkatërrohej, po gërmadhat e saj i mbante në sup i vetëm, si gjithmonë, i Dërguari i Allahut. Pikat e rëndësishme të këtij provimi të rëndë, janë këta: Sa me fat, ajo e nderuara Zejnebe, që me dy martesat e saj, shemb dy dogma të gabuara të injorancës.

Në disa libra, vihet re edhe një ngjarje e shpifur, e cila nuk ka asnjë farë baze të vërtetë. Gjoja Profeti një ditë sheh Zejneben, bile ajo është e martuar në ato kohë dhe i mahnitur para bukurisë së saj, thotë: “O Zot i madh, i patëmeta Ti je! Ti i kthen e i drejton zemrat”. Edhe Zejnebja e nderuar i dëgjoi këto fjalë. Këto thashetheme e kjo mënyrë mendimi, që ka për bazë doktrinën hebraike, fatkeqësisht ka ndikuar edhe disa nga dijetarët e ehli sunetit. Madje njëri prej tyre, emrin e të cilit nuk po e përmend këtu, e vazhdon mendimin e tij me një fjalë të tillë: “Kur erdhi Zejdi në shtëpi, pa se ç’kishte ndodhur”. Një mendim i tillë, një mënyrë e tillë e të shprehurit, nuk është veçse një gënjeshtër, që vetëm një armik i fesë e i besimit mund ta sajojë. Kam aq respekt për atë dijetar sa të mos i them “T’u thaftë gjuha!”, po vërtet më mirë që të thahet ajo gjuhë që flet kështu e ajo mendje që sajon këto gjepura. Së pari; Profeti nuk kishte pse të çuditej kur shihte Zejneben, sepse nuk ishte hera e parë që e shihte atë, përkundrazi, ajo ishte rritur para syve të Tij. E dyta; nëse profeti do të kishte sadopak interes ndaj Zejnebes, pse do ta kërkonte dorën e saj për Zejdin? Aq më tepër që do të pritej shumë më mirë, nëse e kërkonte atë për vete? Së treti; e gjithë shtëpia mezi priste që Zejnebja të bëhej bashkëshortja e Profetit. E çfarë e pengonte profetin, të mos e merrte atë për grua, po ta kërkonte për Zejdin? Kuptohet qartë që martesa e profetit me Zejneben është kryer vetëm për të plotësuar një urdhër hyjnor. Allahu urdhëroi këtë veprim dhe profeti plotësoi urdhrin. Sajesat e tjera nuk janë, veçse gënjeshtra, skenarë të përgatitur nga Volterët e djeshëm e Goldziherët e sotshëm e sa e sa të tjerë, që nuk kanë asnjë cilësi tjetër veç shpifjes e gënjeshtrës. I Dërguari i Zotit të jetë Ai i Dërguar i Zotit, Zejnebja ajo Zejnebe e Zejdi ai Zejd, e të imagjinohet një ngjarje e tillë! O Zot! Ç’shpifje e tmerrshme, ç’injorancë e tmerrshme, ç’armiqësi e tmerrshme kundër besimit e kundër gjithë vlerave të tij! Me keqardhje pohoj këtu, se edhe figurantët tanë, që kujtojnë se ç’janë, nuk ngurrojnë të përdorin këto materiale të shpifura. A thua një kompleks inferioriteti, është ai që i shtyn të bëjnë diçka të tillë e të përdorin fjalë të tilla? Ç’mund të themi, shpëtimin e ka Zoti në dorë, Zoti i shpëtoftë. Këtë temë e nisëm me principin “Çdo profet është i pafajshëm, i Dërguari i Allahut është më i pafajshmi ndër të pafajshëm.” Dhe me shembuj individualë u munduam të tregonim për pafajësinë e Profetit. Po duhet ta pohojmë se pafajësia e Tij qëndron tepër më lart nga ajo që mund të shprehin fjalët tona. Këtë temë ne e përcollëm nëpërmjet këtyre rreshtave, me aq sa na lejon kapaciteti ynë. Ato që shprehen këtu janë çështje të drejtpërdrejta të virtytit e të pafajësisë së Profetit. Kurse tani dua ta paraqes pafajësinë e “ismetin” e Tij nga një tjetër këndvështrim. Është e pashmangshme nevoja për njohjen e çështjeve të mëposhtme, për të arritur një koncept të saktë rreth pafajësisë së Profetit në të gjitha aspektet e saj, duke e parë atë edhe nga këndi i asketizmit, besimit absolut e adhurimit të përpiktë, koshiencës së adhurimit dhe frikës e respektit ndaj Allahut (xh.xh.).

[1] Muslim, Xhihad, 58. Musned 1/31-32
[2] Buhari, Tefsir,2. Muslim, Tahare, 37; Salat, 53. Tirmidhi, Kijame, 3. Ibn Maxhe, Menasik 40,76
[3] Muslim, Xhihad, 58
[4] Buhari, Iman, 24; Muslim, Iman, 107; Tirmidhi, Iman, 20; Musned 2/2, 291, 357
[5] Dhemahsheri, Keshshaf
[6] F. Razi, Mefatihu-l Gajb
[7] Buhari, Keffarat,9.
[8] Buhari, Salat 101; Muslim, Salat, 261; Ebu Davud, Salat, 108.
[9] Muslim, Munafikin, 39; Musned, 3/178.
[10] Buhari, Xhihad, 37; Ebu David, Tibb, 1; Nesai, Xhenaiz, 81; Ibn Maxhe, Xhenaiz, 37; Musned 4/287-288
[11] Ibn Hisham, Sire 4/184; Ibn Sa’d, Tabakat, 312-13
[12] Mexhmauz-Zevaid 9/307; Ebu Nuajm, Kilje 1/142; Sujuti el- Fethul Kebir 1/297-298
[13] Buhari, Iman, 22; Edeb, 44; Muslim, Iman, 38
[14] Buhari, Iman, 22, Itk, 15; Muslim Iman, 40
[15] Tirmidhi, Zuhd, 37; Ibn Maxhe, Zuhd, 7
[16] Mustedrek, 3/83
[17] Buhari, Tevhid, 22; Muslim, Iman, 288; Musned 2/5

Tweet

Whatsapp