Η ανεκτικότητα στην ατομική και την κοινωνική ζωή

Πρώτα απ’ όλα, θα ήθελα να επισημάνω ότι η ανεκτικότητα δεν είναι ανθρώπινη εφεύρεση. Την ανεκτικότητα την έφεραν στη Γη οι Προφήτες, των οποίων δάσκαλος ήταν ο Θεός. Ακόμα και αν δεν είναι ακριβώς σωστό να αποδώσουμε την ανεκτικότητα στον Θεό, Εκείνος έχει ιδιότητες που βασίζονται στην ανεκτικότητα, όπως η συγχώρεση, η άφεση αμαρτιών, η συμπόνια, το έλεος για όλα τα πλάσματα και η συγκάλυψη της ντροπής και των ελαττωμάτων των άλλων. Αυτός που Συγχωρεί τους Πάντες, Αυτός που Ευσπλαχνίζεται τους Πάντες και Αυτός που Καλύπτει τα Ελαττώματα των Πάντων είναι από τα πιο συχνά αναφερόμενα ονόματα του Θεού στο Κοράνι.

Η χρυσή εποχή στην οποία η ανεκτικότητα βρέθηκε στο αποκορύφωμά της ήταν η Εποχή της Ευτυχίας και θα ήθελα να δώσω μερικά ιστορικά παραδείγματα από εκείνη την περίοδο, σχετικά με γεγονότα η επίδραση των οποίων φθάνει από εκείνη την «εποχή των ρόδων» μέχρι τις μέρες μας.

Ένα Παράδειγμα Συγχώρεσης

Όπως είναι γνωστό, στο «Περιστατικό της Συκοφαντίας» οι υποκριτές εκτόξευσαν συκοφαντικές κατηγορίες κατά της Αΐσα, της αγνής συζύγου του Προφήτη και πνευματικής μητέρας όλων των πιστών. Η Αΐσα έχει μια ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στις τίμιες και άσπιλες συζύγους του Προφήτη, γιατί ο Προφήτης ήταν ο πρώτος άνδρας που γνώρισε όταν έγινε ολοκληρωμένη γυναίκα. Την εποχή που απέκτησε πλήρη συνείδηση ότι ωρίμασε ως γυναίκα, η Αΐσα έγινε μέλος του αγνού σπιτικού του Προφήτη και εκεί ζούσε σε ένα περιβάλλον σεμνότητας και τιμής. Η Αΐσα, που ήταν υπόδειγμα αγνότητας, υπέστη μια καλά μελετημένη επίθεση συκοφαντίας εκείνη την περίοδο. Τόσο η ίδια, όσο και η οικογένειά της και ο Προφήτης (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του) υπέφεραν πολύ από αυτή τη δυσφήμηση. Ωστόσο, ο στίχος του Κορανίου που αποκαλύφθηκε στον Προφήτη περίπου ένα μήνα αργότερα, επιβεβαίωνε ρητά και κατηγορηματικά την αμόλυντη αγνότητα και αθωότητα της Αΐσα. Ο πατέρας της, ο Αμπού Μπακρ, που στήριζε οικονομικά έναν από τους εμπλεκόμενους στη συκοφαντία, αποφάσισε να πάψει να υποστηρίζει αυτό τον άνθρωπο. Όμως ο στίχος που αποκαλύφθηκε προειδοποιούσε ότι ο πιο πιστός φίλος του Προφήτη, ο Άρχοντας της Ανεκτικότητας, θα έπρεπε να είναι πιο επιεικής. Ο στίχος λέει:

Όσοι από εσάς έχετε το προνόμιο της θείας χάρης και αφθονία οικονομικών πόρων, να μην ορκίζεστε ότι θα σταματήσετε να βοηθάτε τους δικούς σας, αυτούς που έχουν ανάγκη και αυτούς που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους για χάρη του Θεού. Να συγχωρείτε και να παραβλέπετε. Δεν θέλετε να σας συγχωρέσει ο Θεός; Γιατί ο Θεός Συγχωρεί τους Πάντες και Ευσπλαχνίζεται τους Πάντες. (Αν Νουρ 24:22)^[1]

Θέλω να επιστήσω την προσοχή σας στη διατύπωση που βρίσκεται στο τέλος αυτού του στίχου: Δεν θέλετε να σας συγχωρέσει ο Θεός; Γιατί ο Θεός Συγχωρεί τους Πάντες και Ευσπλαχνίζεται τους Πάντες. Στην πραγματικότητα, ο Παντελεήμων Θεός, Του οποίου το Έλεος είναι απαράμιλλο και, σε σύγκριση μαζί του, όλο το έλεος του κόσμου μοιάζει με σταγόνα στον ωκεανό, συνεχώς εμφανίζεται και μας συγχωρεί. Συγχωρεί τα πάντα, από τα ανάρμοστα λόγια που μπαίνουν στα αυτιά μας και σκοτεινιάζουν την ψυχή μας ώς τις ακαθαρσίες που συρρέουν μέσα μας από το σύμπαν και μετά επιστρέφουν στην κοινωνία που έχουμε μολύνει. Η ερώτησή Του: Δεν θέλετε να σας συγχωρέσει ο Θεός;, που απευθύνεται σε ανθρώπους σαν εμάς που αισθανόμαστε πάντα την ανάγκη της κάθαρσης, είναι υπέροχη, ειλικρινής και αξίζει να τη σκεφτούμε βαθιά και να τη νιώσουμε. Μέσω αυτού του στίχου, ο Θεός υποδηλώνει ότι, όπως ακριβώς Εκείνος μας συγχωρεί, έτσι και εμείς πρέπει να συγχωρούμε ο ένας τον άλλο για τα λάθη που κάνουμε και αυτό προσωποποιείται, ως κορανική αρετή, στο πρόσωπο του Αμπού Μπακρ.

Οι Προφήτες στα ουράνια μηνύματά τους προς τους ανθρώπους δίνουν μεγάλη σημασία στη συγχώρεση και την ανεκτικότητα. Ο προφήτης έχει το καθήκον να διδάξει και να εκπαιδεύσει. Για να μπορέσουν οι αλήθειες που μεταδίδει να επηρεάσουν τις καρδιές των άλλων, η δική του καρδιά πρέπει να χτυπά με συγχώρεση και ανεκτικότητα. Όταν τα σφάλματα κάποιου, που είναι προϊόντα της φύσης του, συγκρούονται με την ανεκτική ατμόσφαιρα ενός ανθρώπου της αλήθειας, λιώνουν και διασκορπίζονται. Αντί να τυφλώσουν, οι λεγεώνες του φωτός, που μοιάζουν με αναμμένα φώτα τις νύχτες των γιορτών, θα καταπραΰνουν τα μάτια και θα προσφέρουν αγαλλίαση στην καρδιά. Όπως ανέφερα πριν, υπάρχει στην πραγματικότητα μια τέτοια θεία αρετή, που υποδεικνύεται στη ρήση του Προφήτη μας: «Αναλάβετε την αρετή του Θεού»^[2]. Ο ίδιος ο Θεός δεν συγχωρεί πάντα όσους Τον απαρνούνται; Σε κοσμικό επίπεδο, αυτό το έγκλημα ισοδυναμεί με ασυγχώρητο φόνο και εξέγερση. Δείτε όμως την απεραντοσύνη της συγχώρεσης και της άφεσης του Θεού. Παρά την αγνωμοσύνη των υπηρετών Του, λέει:

Αναμφίβολα το Έλεός Μου προηγείται της Οργής Μου.^[3]

και

Το Έλεός Μου απευθύνεται σε όλα τα πράγματα. (Αλ Άραφ 7:156)

Με την ιδιότητα του Ελέους, χωρίς να μεροληπτεί, γαλουχεί και προστατεύει όλα τα ανθρώπινα πλάσματα και, πραγματικά, όλα τα έμψυχα όντα, και εξακολουθεί να παρέχει τα απαραίτητα για την επιβίωση ακόμα και σε εκείνους που Τον απαρνούνται. Θα μπορούσαμε να μελετήσουμε το έργο όλων των προφητών, από τη σκοπιά της έμφασης που δίνουν στο θέμα της συχώρεσης και να παρουσιάσουμε κάποια σχετικά παραδείγματα, αλλά ας αρκεστούμε σε ορισμένα παραδείγματα από τον Προφήτη Μουχαμμέντ, την ουσία της ύπαρξης (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του).

Ο Χάμζα ήταν ένας από τους Συντρόφους που ο Προφήτης αγαπούσε πολύ. Δεν ήταν απλώς ένας συνηθισμένος Σύντροφος, ήταν επιπλέον θείος του Προφήτη και είχαν ανατραφεί και οι δύο από την ίδια παραμάνα. Παραμερίζοντας την τιμή και τον εγωισμό του, αυτός ο λεοντόκαρδος γίγαντας μπήκε στο πνευματικό περιβάλλον του Προφήτη (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του). Στηρίζοντας τον ανιψιό του και λέγοντάς του: «Είμαι μαζί σου» σε μια κρίσιμη περίοδο όπου οι Μουσουλμάνοι ήταν λίγοι σε πλήθος, τον βοήθησε πολύ. Αποδεικνύοντας έμπρακτα την αφοσίωσή του, τόσο σε πνευματικό όσο και σε ανθρώπινο επίπεδο, κατόρθωσε να φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη μεγαλείου. Φυσικά, η πίστη αυτού του σπουδαίου ήρωα ανταμείφθηκε από τον Προφήτη. Υπέστη μαρτυρικό θάνατο ενώ πολεμούσε στο Ουχούντ. Οι αιμοδιψείς δολοφόνοι του είχαν ορκιστεί να εισβάλουν στη Μεδίνα και να σκοτώσουν, στο πέρασμά τους, τους πάντες. Οι δολοφόνοι του, με αιματοβαμμένα χέρια, μάτια και σκέψεις, έκοψαν τον Χάμζα σε κομμάτια. Αφαίρεσαν τα ιερά μάτια του, ακρωτηρίασαν τα αυτιά και τα χείλη του, άνοιξαν τον θώρακά του και έβγαλαν το συκώτι του και το έφαγαν. Ο Αγγελιαφόρος του Θεού (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του), που ήταν γεμάτος συμπόνια και οίκτο, αντίκρισε αυτό το φρικτό θέαμα και τα μάτια του γέμισαν με δάκρυα σαν σύννεφα βροχής. Εβδομήντα άνθρωποι μαρτύρησαν στη μάχη του Ουχούντ, διπλάσιος ήταν ο αριθμός των τραυματιών, γυναίκες χήρεψαν και παιδιά ορφάνεψαν. Όταν είδε αυτή τη σκηνή, ο Προφήτης, με τη συμπόνια που τον διέκρινε, υπέφερε. Τα παιδιά του Χάμζα και τα παιδιά άλλων μαρτύρων εμφανίστηκαν μπροστά στον Προφήτη, τρέμοντας σαν κλωσσόπουλα που μόλις βγήκαν από το αυγό τους. Όπως περιγράφεται στις βιογραφίες του, αμέσως μόλις πέρασε από το μυαλό του η σκέψη να πει: «Ως τιμωρία για αυτά που έκαναν...», του ήρθε η αποκάλυψη του πιο κάτω στίχου:

Αν πρέπει να απαντήσεις σε κάποιο κακό, απάντησε στον βαθμό που σε έβλαψαν• αν όμως αντέξεις με υπομονή, αυτό είναι πραγματικά καλύτερο. (Αν Ναχλ 16:126)

Αυτός ο στίχος τον κατηύθυνε σε έναν ορίζοντα νόησης αντίστοιχο του επιπέδου του. Αυτός ο ήλιος της επιείκειας και της ανεκτικότητας (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του) έθαψε όλο τον πόνο στο στήθος του και επέλεξε τον δρόμο της υπομονής.

Πράγματι, ο Προφήτης συνύφανε ολόκληρη τη ζωή του, και όχι μόνο εκείνη τη στιγμή, με την ανεκτικότητα. Οι πολυθεϊστές τον υπέβαλαν σε πολλά μαρτύρια και βάσανα. Τον οδήγησαν μακριά από την πατρίδα του, σχημάτισαν στρατιές και του επιτέθηκαν. Αλλά μετά την κατάκτηση της Μέκκας, όταν οι παγανιστές περίμεναν με αγωνία να μάθουν τι αντιμετώπιση θα έχουν, φανερώνοντας τον απέραντο οίκτο και το έλεός του, ο Προφήτης είπε:

Μιλάω όπως μίλησε ο Ιωσήφ στα αδέλφια του: Δεν θα τιμωρηθείτε σήμερα (για όσα διαπράξατε στο παρελθόν). Θα σας συγχωρήσει και ο Θεός. Είναι ο Πιο Φιλεύσπλαχνος από τους Φιλεύσπλαχνους. Πηγαίνετε, είστε ελεύθεροι.^[4]

Το Κοράνι είναι η πηγή της επιείκειας και της ανεκτικότητας και, επειδή αυτές οι έννοιες έρρευσαν προς εμάς σαν πλούσιος χείμαρρος από τον Κομιστή του Κορανίου (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του), δεν μπορούμε να έχουμε διαφορετική άποψη σχετικά με αυτό το θέμα. Οποιαδήποτε αντίθετη ιδέα θα σήμαινε ότι δεν γνωρίζουμε το Κοράνι και τον Αγγελιοφόρο του Θεού. Από αυτή την άποψη, επειδή προέρχεται από το Κοράνι και τη Σούνα, η ανεκτικότητα είναι μια φυσική και διαρκής αρετή των Μουσουλμάνων. Το κείμενο της συμφωνίας που παρουσίασε ο Αγγελιαφόρος του Θεού στους Χριστιανούς και τους Ιουδαίους αξίζει πραγματικά την προσοχή μας (το πρωτότυπο κείμενο της συμφωνίας σώζεται στην Αγγλία). Η ανθρωπότητα σήμερα απέχει πολύ από τις αρχές που διατύπωσε ο Προφήτης μας: οι διακηρύξεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Χάγη, το Στρασβούργο ή το Ελσίνκι υπολείπονται κατά πολύ. Αυτός ο Άνθρωπος της Μεγάλης Μακροθυμίας έζησε δίπλα στους Λαούς της Βίβλου στη Μεδίνα. Και μάλιστα, κατάφερε να βρει σημεία επαφής με τις σκοτεινές ψυχές που, μολονότι έλεγαν: «Είμαστε Μουσουλμάνοι», προκαλούσαν διαρκώς εντάσεις παντού και προσπαθούσαν να σπείρουν τη διχόνοια σε ανθρώπους με καθαρές συνειδήσεις. Τους αγκάλιασε με την ανεκτικότητά του. Όταν πέθανε ο Αμπντουλάχ ιμπν Ουμπάι, που είχε υπάρξει ισόβιος εχθρός του, ο Προφήτης πρόσφερε το πανωφόρι του ως σάβανο. Είπε: «Εφόσον δεν υπάρχει καμία αποκάλυψη που να μου το απαγορεύει, θα παραστώ στην κηδεία του» και απέτισε φόρο τιμής στον νεκρό^[5]. Δεν υπάρχει μήνυμα παρόμοιο ή ισάξιο με το μήνυμα που έφερε στην ανθρωπότητα ο Προφήτης Μουχαμμέντ. Συνεπώς δεν είναι δυνατόν οι άνθρωποι που προσπαθούν να ακολουθήσουν «το Ωραιότερο Πρότυπο της Οικουμένης» να σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο από εκείνον.

Από αυτήν την άποψη, δεν μπορούμε να θεωρούμε την ανεκτικότητα ως κάτι ξένο προς εμάς. Είναι απλώς μια διαφορετική απόχρωση των συναισθημάτων και των σκέψεών μας. Η ανεκτικότητα πρέπει να διαδοθεί παντού στην κοινωνία μας. Η ανεκτικότητα πρέπει να ανταμείβεται, πρέπει να αποτελεί συνεχή μας προτεραιότητα και όσοι αντιμετωπίζουν τους άλλους με συγχώρεση πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εκφράζονται ελεύθερα.

Βραβεία Ανεκτικότητας

Με άξονα αυτές τις ιδέες και αυτά τα συναισθήματα, το Ίδρυμα Δημοσιογράφων και Συγγραφέων σχημάτισε μια επιτροπή, η οποία πρόσφατα απένειμε βραβεία σε ανθρώπους που κρίθηκε ότι συμβάλλουν στην κοινωνική συμφιλίωση. Αυτή η ενέργεια έγινε δεκτή με θετικά σχόλια από σχεδόν κάθε τομέα της κοινωνίας μας – από πολιτικούς μέχρι καλλιτέχνες, από ακαδημαϊκούς μέχρι δημοσιογράφους, από συγγραφείς μέχρι απλούς ανθρώπους. Φυσικά, μια περιθωριακή ομάδα που δεν συντονίστηκε με τη γενική άποψη, επειδή έχει μια διαφορετική κοσμοθεωρία, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για μια δράση που όλοι οι άλλοι είχαν αγκαλιάσει. Έκαναν το λάθος να μεμφθούν τα άτομα και τους θεσμούς που συμμετείχαν από κοινού σε αυτή τη δράση.

Ας λένε όμως ό,τι θέλουν. Σε μια εποχή που ο κόσμος έχει γίνει ένα μεγάλο χωριό και σε μια χρονική στιγμή όπου η κοινωνία μας βρίσκεται στα πρόθυρα μεγάλων αλλαγών και μετασχηματισμών, αν θέλουμε να κάνουμε διάλογο με άλλα έθνη, δεν πρέπει να επικεντρωθούμε στις διαφορές μας. Από αυτή την άποψη, η ανεκτικότητα έχει ανάγκη την επιβράβευση και, γι’ αυτό τον λόγο, η ανεκτικότητα πρέπει να διαποτίσει ολόκληρη την κοινωνία μας. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που τα πανεπιστήμια πρέπει να αποπνέουν ανεκτικότητα, οι πολιτικοί να συζητούν για την ανεκτικότητα, οι μουσικοί να γράφουν στίχους για την ανεκτικότητα και τα μέσα ενημέρωσης να υποστηρίζουν τις θετικές εξελίξεις που αφορούν την ανεκτικότητα.

Ανεκτικότητα δεν σημαίνει ότι πρέπει κανείς να επηρεάζεται από τους άλλους ή να ταυτίζεται μαζί τους. Σημαίνει να αποδέχεται τους άλλους όπως είναι και να ξέρει πώς να συνυπάρχει μαζί τους. Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να πει κάτι για αυτού του είδους την ανεκτικότητα. Όλοι σε αυτή τη χώρα έχουν τη δική τους άποψη. Οι άνθρωποι που έχουν διαφορετικές ιδέες, είτε θα αναζητήσουν τρόπους να συνυπάρχουν μέσω της συμφιλίωσης, είτε θα αντιμάχονται διαρκώς ο ένας τον άλλο. Πάντα υπήρχαν άνθρωποι που σκέφτονταν με διαφορετικό τρόπο και πάντα θα υπάρχουν. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτοί οι άνθρωποι, που λειτουργούν σαν φερέφωνα συγκεκριμένων περιθωριακών ομάδων, που καμία σχέση δεν έχουν ούτε με τις θεϊκές επιταγές, ούτε με τη σημερινή πραγματικότητα και που ξεκινούν καβγάδες με την παραμικρή αφορμή, πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους. Προβάλλουν τους ισχυρισμούς τους για να ευνοήσουν τις ανθρώπινες αξίες ή για να τις καταστρέψουν;

Σήμερα, η κοινωνία μας, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, έχει ανάγκη από την ανεκτικότητα. Πράγματι, σήμερα, το έθνος μας πρέπει να αποκτήσει αυτή τη δυναμική και να της δώσει προτεραιότητα. Πρέπει να εκπροσωπήσει και να προβάλει την ανεκτικότητα στον κόσμο, γιατί με την ανεκτικότητα οι ένδοξοι πρόγονοί μας κατέκτησαν τις καρδιές των ανθρώπων και έγιναν οι προστάτες της ειρήνης. Η πιο μακρόχρονη περίοδος ειρήνης στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή, την οποία πάντα αποτελούσαν ασταθείς περιοχές, επιτεύχθηκε από τους προγόνους μας, χάρη στην αρετή της ανεκτικότητας. Από τη στιγμή που η ανεκτικότητα και εκείνοι οι σπουδαίοι εκπρόσωποί της αποσύρθηκαν από την ιστορία, η περιοχή μας στερήθηκε την ειρήνη και την ηρεμία. Χάρη στην εύνοια του Θεού, μετά από αρκετούς αιώνες στη λήθη, το σπουδαίο έθνος μας έχει αρχίσει να βαδίζει προς την ανάστασή του. Αυτός ο μεγάλος «πλάτανος», τα φύλλα του οποίου έχουν αρχίσει να βλασταίνουν στην Ανατολία, με τη χάρη και τη γενναιοδωρία του Θεού, πρέπει, για μία ακόμα φορά, να αποπνεύσει ανεκτικότητα και να διδάξει τους άλλους να ζουν με ανεκτικότητα.

Την ίδια στιγμή, οι συμπατριώτες μας στις ευρωπαϊκές χώρες ζουν αρμονικά στις χώρες αυτές, μόνο επειδή και εκεί επικρατεί ένα εκτεταμένο πλαίσιο ανεκτικότητας.

Εδώ, θα ήθελα να υπογραμμίσω κάτι. Το να είμαστε ανεκτικοί δεν σημαίνει ότι αποποιούμαστε τις παραδόσεις που προέρχονται από τη θρησκεία, το έθνος ή την ιστορία μας. Η ανεκτικότητα υπήρχε πάντοτε. Οι Οθωμανοί ήταν πιστοί τόσο στη θρησκεία τους όσο και σε άλλες αξίες και, παράλληλα, το κράτος τους μπορούσε να συνυπάρχει ειρηνικά με άλλα κράτη του κόσμου. Το ότι οι άνθρωποι του σήμερα, που είναι πολιτισμένοι, φωτισμένοι και ανοιχτοί, δεν μπορούν να φανούν αντάξιοι των ανθρώπων που έζησαν εκείνη την περίοδο, σημαίνει πως δεν έχουν διδαχθεί και δεν έχουν καταλάβει τίποτε για και από εκείνη την περίοδο. Από αυτή την άποψη, εμείς ως άτομα, ως οικογένειες και ως κοινωνία, πρέπει να επιταχύνουμε αυτή τη διαδικασία κατανόησης της σημασίας της ανεκτικότητας. Προσωπικά πιστεύω ότι ακόμα και οι άνθρωποι που δεν συμμερίζονται τα αισθήματα και τις σκέψεις μας, θα μαλακώσουν όταν τους πλησιάσουμε και τους επισκεφτούμε. Έτσι, στο όνομα του διαλόγου, μπορούμε να συναντηθούμε σε κοινούς τόπους και να ανταλλάξουμε χειραψία με όλους. Αυτό οφείλεται στο ότι ο Θεός δίνει αξία πάνω από όλα στους ανθρώπους, στην αγάπη και στον οίκτο.

Η Αξία που έδωσε ο Αγγελιαφόρος του Θεού στην Ανθρωπότητα

Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, με την εκπαίδευση που έλαβε από τον Κύριό του, ο Εκλεκτός της Ανθρωπότητας έδωσε αξία σε κάθε άνθρωπο, ασχέτως αν ήταν Μουσουλμάνος, Χριστιανός ή Ιουδαίος. Πριν κλείσουμε αυτό το θέμα, θα ήταν ωφέλιμο να δούμε τι είδους οραματιστής ήταν. Ήταν ο Εκλεκτός της Ανθρωπότητας – το πνεύμα του ήταν η αρχή του βιβλίου της δημιουργίας και το μήνυμά του ήταν το τέλος αυτού του βιβλίου. Αυτό είναι αυταπόδεικτο για εκείνους που γνωρίζουν την αποστολή του Προφήτη. Γνωρίζουμε ότι με το δικό του φως μπορούμε να παρατηρήσουμε το σύμπαν και να το διαβάσουμε σαν ανοιχτό βιβλίο. Η ανθρωπότητα, πολύ περισσότερο δε οι οπαδοί του, δικαίως περηφανεύονται για τη σύνδεσή τους με τον Προφήτη του Ελέους. Όπως είπε κάποιος που τον αγαπούσε πολύ: «Πόσο τυχεροί είμαστε που συνδεόμαστε μαζί του». Σχετικά με τη μεγάλη ευλογία που έλαβε, ο Αγγελιαφόρος του Θεού είπε:

Το πρώτο πράγμα που δημιούργησε ο Θεός –ο πρώτος σπόρος που σπάρθηκε στον κόρφο της μη-ύπαρξης– ήταν το φως μου^[6].

Αυτό είναι αλήθεια, γιατί αυτός είναι ο σπόρος, η ουσία και η επιτομή της ύπαρξης. Αν εκφράσουμε την ίδια έννοια με όρους των Σούφι, η ύπαρξη του Μουχαμμέντ ήταν ταυτόχρονα το αίτιο της δημιουργίας και ο τελικός σκοπός της. Η ύπαρξη δημιουργήθηκε για να μπορέσει αυτός να εμφανιστεί ως ενσάρκωση όλων των ανθρώπινων αξιών, σαν μια σκηνή θεάτρου όπου θα παρουσιαστούν όλες οι ιδιότητες των Θείων Ονομάτων.

Όπως έχω αναφέρει και άλλες φορές, ο Εκλεκτός της Ανθρωπότητας, η αιτία της δημιουργίας, ο Πρίγκιπας των Προφητών, μια μέρα σηκώθηκε όρθιος τη στιγμή που περνούσε μία ιουδαϊκή νεκρική πομπή. Ένας από τους Συντρόφους στο πλευρό του είπε: «Αγγελιαφόρε του Θεού, αυτός είναι Ιουδαίος». Χωρίς καμία αλλαγή στη στάση του ή την έκφραση του προσώπου του, ο Πρίγκιπας των Προφητών αποκρίθηκε: «Είναι όμως άνθρωπος!»^[7] Ας ηχήσει αυτή η φράση στα αυτιά εκείνων των οπαδών του που δεν τον γνωρίζουν σε όλες του τις διαστάσεις, στα αυτιά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δεν έχουν ιδέα για το παγκόσμιο μήνυμα που έφερε για χάρη της ανθρωπότητας! Δεν μπορώ να προσθέσω τίποτα σε αυτά τα λόγια, αλλά, αν είμαστε οπαδοί του ένδοξου Προφήτη, δεν είναι δυνατό να σκεφτόμαστε διαφορετικά. Για τον λόγο αυτό, όσοι αντιτίθενται στις πρόσφατες δραστηριότητες που έγιναν στο όνομα του διαλόγου και της ανεκτικότητας, θα ήταν χρήσιμο να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους και να αναθεωρήσουν την ξεροκεφαλιά και την ισχυρογνωμοσύνη τους.

Ανεκτικότητα και Δημοκρατία

Η δημοκρατία είναι ένα σύστημα που προσφέρει σε όλους όσοι βρίσκονται υπό την προστασία της, την ευκαιρία να ζουν και να εκφράζουν ελεύθερα τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Η ανεκτικότητα παίζει ένα σημαντικό ρόλο σε αυτό. Μπορεί μάλιστα να ειπωθεί ότι η δημοκρατία δεν είναι εφικτή σε έναν τόπο όπου δεν υπάρχει ανεκτικότητα. Δείτε όμως ορισμένους που, ενώ μιλούν για δημοκρατία, θέλουν ταυτόχρονα να στερέψει η πηγή της. Σε μια δημοκρατική χώρα όλοι πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν με ελευθερία και ισότητα στα δημοκρατικά δικαιώματα και καθήκοντα. Αν ένα μέρος της κοινωνίας είναι δυσαρεστημένο, είναι προφανές ότι αυτοί που είναι δυσαρεστημένοι δεν είναι ειλικρινείς, για να μην πούμε τίποτα παραπάνω, όταν ισχυρίζονται ότι «είμαστε δημοκράτες και υποστηρικτές της δημοκρατίας». Όπως ανέφερα πιο πάνω, η δημοκρατία δεν είναι δυνατό να ριζώσει σε έναν τόπο όπου δεν υπάρχει ανεκτικότητα. Πραγματικά, οι υπέρμαχοι της δημοκρατίας πρέπει να μπορούν να αποδέχονται ακόμα και εκείνους που δεν συμμερίζονται τις απόψεις τους και πρέπει να ανοίγουν την καρδιά τους στους άλλους.

Είναι σημαντικό αυτό το σημείο: το να αποδεχόμαστε όλους τους ανθρώπους όπως είναι, άσχετα με το ποιοι είναι, δεν σημαίνει ότι βάζουμε τους πιστούς και τους άπιστους στην ίδια πλευρά της ζυγαριάς. Οι πιστοί και οι άπιστοι έχουν τη δική τους διαφορετική αξία. Ο Εκλεκτός της Ανθρωπότητας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και η θέση του στην καρδιά μας είναι ξεχωριστή και ανώτερη από όλων των άλλων. Σχετικά με αυτό, θα ήθελα να σας εκφράσω τα συναισθήματά μου. Επιστρέφοντας από μια επίσκεψη στον τόπο ανάπαυσης του Προφήτη μας, ένιωσα πολύ λυπημένος που δεν είχα πεθάνει εκεί. Σκέφτηκα ότι, αν τον αγαπούσα πραγματικά, θα έπρεπε να αγκιστρωθώ στο σιδερένιο κιγκλίδωμα και να πεθάνω επί τόπου. Μέχρι εκείνη την ημέρα δεν είχα αναλογιστεί πόσο ισχυρός είναι ο δεσμός μου με τον Προφήτη. Φυσικά, κρατάει μια πολύ σημαντική θέση στην καρδιά μας και δεν θα θέλαμε κανείς να τον πληγώσει με οποιοδήποτε τρόπο. Όμως, ακόμα κι αν έχω τόσο δυνατά συναισθήματα και σκέψεις για εκείνον, αυτό δεν με εμποδίζει ν’ αρχίσω διάλογο με κάποιον που δεν σκέφτεται ή δεν πιστεύει τα ίδια με εμένα.

Η Ανεκτικότητα και το Μέλλον

Ακόμα κι αν έχουμε διαφορετικά συναισθήματα και τρόπο σκέψης, είμαστε όλοι άνθρωποι αυτής της κοινωνίας. Έστω κι αν δεν συμφωνούμε σε όλα, ζούμε όλοι σε αυτό τον κόσμο και είμαστε συνεπιβάτες στο ίδιο πλοίο. Από αυτή την άποψη, υπάρχουν πολλά σημεία επαφής που μπορούν να συζητηθούν και να αντιμετωπιστούν από κοινού από ανθρώπους όλων των τομέων της κοινωνίας.

Κατά πάσα πιθανότητα, ο χρόνος θα καθορίσει τα πάντα και θα αποδείξει ότι εκείνοι που ξεκίνησαν να βαδίζουν στον δρόμο της ανεκτικότητας είχαν δίκιο. Και ο χρόνος θα σβήσει όλα τα συναισθήματα και τις σκέψεις της κακίας και της εκδίκησης. Θα παραμείνουν μόνο τα αισθήματα που τρέφονται από αγάπη, συγχώρεση, ανεκτικότητα και διάλογο. Οι άνθρωποι της ανεκτικότητας θα χτίσουν έναν καινούργιο κόσμο. Όσοι απαρνηθούν την ανεκτικότητα θα πνιγούν στην κακία τους, στο μίσος και στον θυμό, μέσα στο πηγάδι της αδιαλλαξίας. Εύχομαι αυτοί οι άνθρωποι να ξυπνήσουν και να μην πνιγούν στον βάλτο όπου έχουν πέσει. Διαφορετικά θα χρειαστεί να κλάψουμε και γι’ αυτούς. Νιώθω ήδη τον πόνο και είμαι βαθύτατα θλιμμένος!

[1] Μπουχάρι, Σαχάντα, 15:30· Μουσλίμ, Τάουμπα, σ. 56.
[2] Μανσούρ Αλί Νάσιφ, αλ Τακ, 1:13.
[3] Μπουχάρι, Ταουχίντ 15, 22, 28, 55, Μπάντι ουλ-Χαλκ 1 Μουσλίμ, Τάουμπα 14, (2751) Τιρμιζί, Νταουάτ 109, (3537).
[4] Ιμπν αλ Αθίρ, Ουσντ αλ Γκάμπα, 1:528-532.
[5] Μπουχάρι, Τζανάιζ, 85· Ταφσίρ αλ Μπαρά, 12· Μουσλίμ, Φαντάιλ αλ Σαχάμπα, 25.
[6] Ατζλούνι, Κασφ αλ Καφά, 1:266.
[7] Μπουχάρι, Τζαναΐζ, 50· Μουσλίμ, Τζαναΐζ, 81· Νασάι, Τζαναΐζ, 46.

Ο συγγραφέας εκφωνεί περιστασιακά αυτοσχέδιες ομιλίες σε ομάδες επισκεπτών και απαντάει σε ερωτήσεις τους πάνω σε διάφορα θέματα. Αυτό το κεφάλαιο είναι μία τέτοια ομιλία, που καταγράφηκε στις 13 Ιανουαρίου του 1996.

Tweet

Whatsapp