Η ανεκτικότητα και πώς να τη διατηρήσουμε για πάντα
Κατά την πτώση από τον παράδεισο, απωλέσαμε και ορισμένα από τα ανώτερα χαρακτηριστικά μας. Η γνώση, η έρευνα, η εργασία, η μέθοδος εργασίας, η αλληλεγγύη, το να διαβάζουμε το βιβλίο του σύμπαντος είναι μερικά από αυτά που χάσαμε. Μεταξύ των πραγμάτων που έχουμε χάσει, ίσως το πρώτο και σημαντικότερο είναι η ανεκτικότητα. Αυτή η λέξη σημαίνει να αγκαλιάζουμε τους ανθρώπους ανεξάρτητα από διαφορές στην άποψη, την κοσμοθεωρία, την ιδεολογία, την εθνικότητα ή την πίστη. Σημαίνει επίσης να ανεχόμαστε πράγματα που δεν μας αρέσουν, αντλώντας δύναμη από τη συνείδηση, την πίστη, τη γενναιόδωρη καρδιά ή από την ένταση των συναισθημάτων μας. Από μια άλλη οπτική γωνία, σημαίνει, σύμφωνα με τα λόγια του διάσημου Τούρκου ποιητή Γιουνούς Εμρέ14, να αγαπάμε τα πλάσματα απλώς λόγω του Πλάστη.
Αγαπώντας τα Πλάσματα Απλώς Λόγω του Πλάστη
Η αγάπη είναι το αίτιο της ύπαρξης και η ουσία της και αποτελεί τον ισχυρότερο δεσμό που συνδέει τα πλάσματα. Τα πάντα στο σύμπαν είναι έργο του Θεού. Συνεπώς, αν δεν προσεγγίσουμε την ανθρωπότητα, που είναι δημιούργημα του Θεού, με αγάπη, θα έχουμε πληγώσει εκείνους που αγαπούν τον Θεό και εκείνους που αγαπάει ο Θεός. Για παράδειγμα, αν δείχναμε αντιπάθεια στους πίνακες ενός καλλιτέχνη όπως ο Πικάσο, θα στενοχωρούσαμε τόσο τον Πικάσο όσο και εκείνους που τον θαυμάζουν. Ένα άλλο παράδειγμα θα ήταν το να παραμείνουμε αδιάφοροι μπροστά στη μεγαλοπρέπεια της Αλάμπρα, όπου οι γραμμές συμβολίζουν τους δρόμους από το πεπερασμένο στο άπειρο. Αυτό θα σήμαινε ασέβεια προς το αριστούργημα και τους καλλιτέχνες του. Αντίστοιχα, κάθε πτυχή της ασύλληπτης ομορφιάς, του μεγαλείου και της αίγλης του σύμπαντος, αποτελεί ένα παράδειγμα της καλλιτεχνικής έκφρασης του Θεού. Από αυτή την άποψη, οι άνθρωποι, τα ζώα, τα άλλα έμβια όντα, ακόμη και τα άψυχα αντικείμενα, δημιουργήθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να αξίζουν να τα αγκαλιάσουμε με αγάπη. Το να δείχνουμε αδιαφορία ή να τα δεχόμαστε συγκαταβατικά σημαίνει ότι δείχνουμε αδιαφορία και συγκαταβατικότητα προς τον ίδιο τον Δημιουργό. Αντίθετα, ο τρόπος που προσεγγίζουμε την πλάση και τους άλλους ανθρώπους θα πρέπει να βασίζεται στο ότι αγαπάμε τα πάντα λόγω του Δημιουργού τους. Όταν οι Μουσουλμάνοι μιλούμε για όπλα, δολοφονίες και σφαγές, προκαλώντας έτσι ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των ανθρώπων, αυτό δεν σημαίνει τίποτε λιγότερο από το ότι πραγματικά έχουμε απομακρυνθεί από την πρωτογενή ουσία μας.
Θα πρέπει όμως να είμαστε ευγνώμονες: σε μια εποχή που βλέπουμε και πάλι ίχνη του παραδείσου που χάσαμε, ξαναβρήκαμε την ανεκτικότητα. Ανακαλύπτουμε ξανά την ανεκτικότητα, την έμφυτη στο πνεύμα του Ισλάμ, την ανεκτικότητα που μας δίδαξαν το Κοράνι και ο Προφήτης Μουχαμμέντ (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του). Ο λαός μας, ειδικά, έχει καλωσορίσει την ανεκτικότητα και όλες τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με αυτήν και έχει αγκαλιάσει θερμά το πνεύμα της. Παράλληλα με τα ιδρύματα που έχουν συσταθεί, οι εθελοντικές υπηρεσίες των ανθρώπων έχουν προκαλέσει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον στο ευρύ κοινό. Το Κοράνι αναφέρει:
Σε αυτούς που πιστεύουν και κάνουν ενάρετες πράξεις, Αυτός που Ευσπλαχνίζεται τους Πάντες θα δωρίσει αγάπη. (Μαριάμ 19:96)
Με άλλα λόγια, θα τους αγαπήσουν τόσο οι κάτοικοι του ουρανού όσο και εκείνοι της Γης. Όπως διατυπώνεται σε ένα χαντίθ, ο Θεός μιλάει για τους ανθρώπους που αγαπάει σε αυτούς που ζουν στον ουρανό και τους διατάζει να τους αγαπούν και εκείνοι. Όταν τους αγαπούν οι άγγελοι του ουρανού, τότε τους αγαπούν και οι άνθρωποι στη Γη.
Ο σπόρος της ανεκτικότητας φυτρώνει. Θα ανθίσει όταν ο καιρός είναι κατάλληλος. Φυσικά, αυτό εξαρτάται σε έναν ορισμένο βαθμό από το αν οι εφημερίδες, η τηλεόραση, τα περιοδικά και τα κοινωφελή ιδρύματα παρέχουν την απαιτούμενη υποστήριξη σε αυτό τον σκοπό.
Δεν Υπάρχει Επιστροφή από τον Δρόμο της Ανεκτικότητας
Η επουράνια επιδοκιμασία πάντα προκαλεί θετική αντίδραση στη Γη. Τα σημάδια της είναι ολοφάνερα. Τα πιο προφανή σημάδια είναι ότι οι πύλες ανοίγουν παντού στο όνομα της αποδοχής των ηρώων της αγάπης και της ανεκτικότητας. Μπορεί να ειπωθεί ότι σήμερα η ανεκτικότητα αναπτύσσεται και ανθίζει περισσότερο και ταχύτερα από ποτέ. Γι’ αυτό και σκηνοθετήθηκαν διαμάχες ώστε αυτές οι εξελίξεις να αποδιοργανωθούν. Όμως, πλευρές που για χρόνια έμοιαζαν και παρουσιάζονταν ως απόμακρες μεταξύ τους, αντέδρασαν με μεγάλη διορατικότητα και αποσοβήθηκε μια συμφορά.
Θεωρώ πιθανό ότι από εδώ και στο εξής οι δολοπλόκοι θα συνωμοτήσουν και θα προσπαθήσουν να διαταράξουν τη δημόσια ειρήνη. Ωστόσο εμείς, που έχουμε ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία, πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να τη συνεχίσουμε ώς το τέλος. Πρέπει να είμαστε ανυποχώρητοι και να δράσουμε σύμφωνα με τον τρόπο που υποδεικνύεται στο Κοράνι:
Οι άνθρωποι της αλήθειας, ακόμη και όταν συναντούν κούφια λόγια ή ανάρμοστη συμπεριφορά, τα προσπερνούν με αξιοπρέπεια. (Αλ Φουρκάν 25:72)
Ο χαρακτήρας μας φαίνεται στις πράξεις μας. Είναι καθήκον των τελειοποιημένων ανθρώπων να ενεργούν με επιείκεια. Αν κάποιος κοροϊδεύει το Κοράνι και την προσευχή, τη νηστεία και την αγνότητα, η συμπεριφορά του πρέπει να θεωρείται ως ένδειξη για τον τρόπο ζωής και τον χαρακτήρα του. Όμως ως πιστοί, δεν πρέπει να είμαστε επιθετικοί ή να υβρίζουμε τους ανθρώπους, ακόμα και εκείνους που δρουν με ενοχλητικό τρόπο. Δεν πρέπει να απαντάμε στην επιθετικότητα και την προσβολή με το ίδιο νόμισμα. Ένας άλλος στίχος του Κορανίου λέει:
Πες σε αυτούς που πιστεύουν, να συγχωρούν εκείνους που δεν προσβλέπουν στις Ημέρες του Θεού. (Αλ Τζαθίγια 45:14)
Αυτή είναι στην ουσία η φωνή της συνείδησής μας. Όταν βλέπετε έναν τυφλό, τον κλοτσάτε και τον χτυπάτε ή τον παίρνετε από το χέρι και του δείχνετε τον δρόμο;
Από αυτή την άποψη, το καθήκον που ανατίθεται στους πρωτοπόρους του μέλλοντος, είναι να φέρουν την αρμονία στην ανομοιογενή και δυσλειτουργική κοινωνία μας, να προστατεύσουν τις εύθραυστες ισορροπίες της και να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες με διορατικότητα. Όπως λέει και μια τουρκική παροιμία: «Πάρε ό,τι είναι ευχάριστο και άφησε ό,τι φέρνει θλίψη». Πρέπει, κατά συνέπεια, να μένουμε αδιάφοροι στα δυσάρεστα και να μην προκαλούμε διαμάχες ή αναταραχές.
Αν συνεχίσουμε έτσι, σε σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορούμε να προοδεύσουμε πολύ περισσότερο. Φυσικά, θα υπάρξουν πολλές προσπάθειες, εγχώριες και διεθνείς, να ανατραπεί αυτή η προσπάθειά μας. Όμως, για το καλό της διατήρησης της ανεκτικότητας, θα πεθάνουμε και θα ξαναγεννηθούμε πολλές φορές. Η αγάπη θα πλημμυρίσει τα πάντα και θα ρέει από τα μάτια και τις καρδιές των ανθρώπων. Όλοι θα αγκαλιαστούμε μεταξύ μας με αγάπη και, με τη βοήθεια του Θεού, ο 21ος αιώνας θα ονομαστεί η εποχή της ανεκτικότητας. Τη λαχταρώ τόσο πολύ να έρθει. Ένα ή δύο χρόνια ανεκτικότητας δεν μου είναι αρκετά. Είμαστε αποφασισμένοι να πετύχουμε έναν ή δύο αιώνες ανεκτικότητας και, εδώ που τα λέμε, θέλουμε η ανεκτικότητα να κρατήσει για πάντα. Θέλουμε να βιώσουμε αιώνες ανεκτικότητας και δεν σκοπεύουμε να οπισθοχωρήσουμε σε αυτή μας την πορεία.
[1] Γιουνούς Εμρέ (περ. 1238- περ. 1320): Ποιητής και Σούφι που είχε ισχυρή επίδραση στην τουρκική λογοτεχνία. Μελέτησε πολύ τη φιλοσοφία των Σούφι, ειδικά του Ρουμί και, όπως ο Ρουμί, έγινε κύριος εκπρόσωπος του Σουφισμού στην Ανατολία (αλλά σε πιο λαϊκό επίπεδο).
- Δημιουργήθηκε στις