Διάλογος με τους λαούς της Βίβλου

Ηστάση των πιστών ασφαλώς καθορίζεται από τον βαθμό της πίστης τους. Είμαι της άποψης, όμως, ότι αν το μήνυμα μεταδοθεί με τον κατάλληλο τρόπο, είναι εύκολο να δημιουργηθεί το θετικό περιβάλλον για την εμπέδωση του διαλόγου, ως τρόπου επικοινωνίας, τόσο στη χώρα μας, όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο. Όπως, όμως, και με κάθε άλλο ζήτημα, η προσέγγιση στο θέμα του διαλόγου θα πρέπει να ακολουθεί τις υποδείξεις που βρίσκονται στο Κοράνι και στα χαντίθ του Προφήτη (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του). Ο Θεός λέει στο Κοράνι:

Αυτό είναι το Βιβλίο. Για όσους έχουν συνείδηση της ύπαρξής Του, για τους ευσεβείς, υπάρχει εκεί ασφαλής καθοδήγηση, πέρα από κάθε αμφιβολία. (Αλ Μπάκαρα, 2:2)

Παρακάτω, οι ευσεβείς ορίζονται ως:

Αυτοί που πιστεύουν στο Αδιόρατο, είναι ακλόνητοι στις προσευχές τους και δεν κρατούν για τον εαυτό τους τίποτα απ’ όσα τους παρέχουμε, εκείνοι που πιστεύουν στην Αποκάλυψη που σας στάλθηκε και σ’ εκείνη που είχε ήδη σταλεί, όσοι έχουν τη βεβαιότητα (στην καρδιά τους) για την ύπαρξη του Άλλου Κόσμου. (Αλ Μπάκαρα, 2:3-4)

Με ένα λεπτό και έμμεσο τρόπο, το Κοράνι καλεί τους πιστούς να αποδεχθούν τους προηγούμενους Προφήτες και τα γραπτά τους. Το γεγονός ότι από τους πρώτους στίχους του Κορανίου υπάρχει αυτή η προτροπή είναι σημαντικό σε ό,τι αφορά την προσπάθεια για εγκαθίδρυση διαλόγου με τους Εβραίους και τους Χριστιανούς. Σε άλλο στίχο, ο Θεός απαιτεί:

Και μη λογομαχείτε με τους Πιστούς της Βίβλου, εκτός κι αν (με κάποιο τρόπο) είναι για το καλύτερο. (Αλ Ανκαμπούτ, 29:46)

Στον στίχο αυτό περιγράφεται η μέθοδος, ο τρόπος προσέγγισης, όπως και η συμπεριφορά που οφείλουμε να επιδείξουμε. Ο Μπεντιουζαμάν αναφέρει ορισμένα σημαντικά πράγματα, για να επεξηγήσει το παραπάνω χωρίο: «Όσοι χαίρονται με την ήττα του αντιπάλου τους σε μία λογομαχία, δεν διαθέτουν έλεος» και εξηγεί τον λόγο: «Δεν βγαίνει τίποτα με το να κερδίσεις κάποιον. Εάν, όμως, έχεις ηττηθεί, μόνο τότε μπορείς να διορθώσεις τα λάθη σου».

Με άλλα λόγια, η ανταλλαγή απόψεων δεν πρέπει να γίνεται για εγωιστικούς λόγους, αλλά περισσότερο για την αποκάλυψη της αλήθειας. Οι πολιτικές λογομαχίες, όπου μόνη έγνοια είναι η ταπείνωση του άλλου, δεν καταλήγουν ποτέ σε κάτι θετικό. Αν επιθυμούμε να αναδυθεί η αλήθεια, δεν γίνεται να περιφρονούμε ορισμένες αρχές, όπως την αμοιβαία κατανόηση, τον σεβασμό και την αφοσίωση στη δικαιοσύνη. Σύμφωνα με το Κοράνι, ανταλλαγή απόψεων μπορεί να γίνει μονάχα σε ένα περιβάλλον θετικό στον διάλογο.

Συνεχίζοντας την ανάγνωση του τελευταίου στίχου (29:64), συναντάμε έναν όρο: «(μη λογομαχείτε) εκτός κι αν είναι εναντίον εκείνων που δυσπιστούν και επιβάλλουν κακό (και πόνο)». Συναντάμε το κακό και σε μία άλλη αποστροφή:

Μόνο εκείνοι που πιστεύουν και δεν περιπλέκουν τα πιστεύω τους με το κακό, είναι πραγματικά ασφαλείς και έχουν (σωστή) καθοδήγηση. (Aλ Αναάμ, 6:82)

Σύμφωνα με την ερμηνεία του Προφήτη πάνω στον παραπάνω στίχο, και η αντίληψη ότι μπορεί κάποιοι άνθρωποι να γίνουν συνεργάτες του Θεού ισοδυναμεί με απιστία, γιατί επιδεικνύει περιφρόνηση προς το σύμπαν. Η μεγαλύτερη τυραννία στη συνείδηση του καθενός είναι η απαγόρευση κάθε φωνής, η οποία εκφράζει τον Θεό. Τυραννία σημαίνει επίσης να διαπράττει κανείς αδικία ή να καταπιέζει άλλους ή να τους επιβάλλει τις ιδέες του. Η τυραννία περιλαμβάνει τόσο την ειδωλολατρία όσο και την απιστία και αποτελεί το μεγαλύτερο αμάρτημα. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει, σε καμία περίπτωση, ότι κάθε πολυθεϊστής ή άθεος είναι και τύραννος. Όπως και να έχει, πάντως, όσοι καταπιέζουν άλλους ανθρώπους, όσοι θέτουν τους εαυτούς τους στην υπηρεσία του κακού, όσοι παραβιάζουν τα δικαιώματα των άλλων και τη δικαιοσύνη του Θεού, θα πρέπει να λογοδοτούν ενώπιον του Νόμου.

Συναντώντας Πιστούς της Βίβλου που δεν είναι τύραννοι, δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να είμαστε βίαιοι απέναντί τους ή να σκεφτόμαστε την καταστροφή τους. Τέτοιες συμπεριφορές δεν είναι μουσουλμανικές, αντίκεινται στους ισλαμικούς νόμους και τις αρχές και μπορεί κανείς να πει ότι είναι αντιισλαμικές. Σε κάποιο σημείο του Κορανίου αναφέρεται:

Ο Θεός δεν σας απαγορεύει να δείξετε καλοσύνη και να φερθείτε δίκαια σε όσους δεν σας πολεμούν για θρησκευτικούς λόγους και δεν σας διώχνουν από τα σπίτια σας. (Αλ Μουμτάχανα, 60:8)

Το χωρίο αυτό αποκαλύφθηκε, όταν μία μετανάστρια με το όνομα Άσμα ρώτησε τον Προφήτη αν θα έπρεπε να συναντήσει τη μητέρα της, η οποία ήταν ειδωλολάτρης και ήθελε να ταξιδέψει από τη Μέκκα στη Μεδίνα για να τη δει. Το χωρίο αποκαλύπτει ότι μία τέτοια συνάντηση δεν θα ήταν μόνο αποδεκτή, αλλά και ότι η Άσμα θα μπορούσε να είναι ευγενική απέναντι στη μητέρα της. Αφήνω στη διακριτική σας κρίση το τι είδους συμπεριφορά θα πρέπει να υιοθετήσει κανείς απέναντι σε ανθρώπους που πιστεύουν στον Θεό, στην Ημέρα της Κρίσης και στους Προφήτες.

Εκατοντάδες στίχοι του Κορανίου σχετίζονται με τον κοινωνικό διάλογο και την ανεκτικότητα. Ο καθένας, όμως, οφείλει να έχει όρια στην ανεκτικότητά του. Η ανεκτικότητα απέναντι σε μια κόμπρα σημαίνει αδικία για όσους εκείνη έχει δαγκώσει. Η υποστήριξη ότι ο «ανθρωπισμός» προσφέρει μεγαλύτερη ελεημοσύνη από εκείνη του Θεού, αποτελεί ασέβεια και καταπατά τα δικαιώματα των άλλων. Γενικά, πάντως, και πέρα από κάποιες ειδικές περιπτώσεις, το Κοράνι και η Σούνα συμβουλεύουν ανοχή. Η προστατευτική ασπίδα αυτής της ανοχής επεκτείνεται πέρα των Πιστών της Βίβλου και καλύπτει όλη την ανθρωπότητα.

Tweet

Whatsapp