Zasadnicze elementy myśli Gülena
Istota ludzka jest zasadą i niezbędnym elementem istnienia, a także kluczowym składnikiem wszechświata. Ludzie stanowią centrum stworzenia; wszystkie inne istoty, żywe i nieożywione, tworzą wokół człowieka koncentryczne okręgi.
Istoty ludzie, mężczyźni i kobiety, młodzi i starzy, biali i czarni, mają cieszyć się szacunkiem, ochroną i bezpieczeństwem. Ich własność i godność osobista muszą być nietykalne. Nie wolno ich wypędzać z kraju rodzinnego i pozbawiać niesprawiedliwie wolności. Mają mieć zagwarantowaną możliwość życia zgodnie ze swoimi zasadami.
Współczucie jest kluczem, który otwiera najbardziej zardzewiałe zamki. To jakby ręka Mesjasza, ożywiająca martwe dusze.
Miłość stanowi najbardziej bezpośrednią i najbezpieczniejszą drogę ku ludzkiej doskonałości. Trudno osiągnąć rangę ludzkiej doskonałości drogami bez miłości.
Jedynie ci, którzy miłują, będą uczestniczyć w budowie szczęśliwego i oświeconego świata przyszłości. Ich usta uśmiechają się miłością, ich serca wypełniają się miłością, ich oczy promieniują miłością i najczulszymi ludzkimi uczuciami.
Miłość jest różą naszej wiary, królestwem serca, które nigdy nie usycha. Ponad wszystko inne, jak Bóg tkał koronkę wszechświata na krosnach miłości, tak i najbardziej magiczną i czarującą muzyką w piersi istnienia jest zawsze miłość.
Pełna współczucia akceptacja stanowi nasze najbezpieczniejsze schronienie i naszą twierdzę przeciwko trudnościom wynikającym ze schizmy, podziałów oraz problemom w osiąganiu wzajemnego porozumienia.
Współczująca akceptacja (tur. hoszgoru), termin, jaki czasem używamy zamiast słów – szacunek, miłosierdzie, szczodrość bądź przebaczenie, stanowi najbardziej zasadniczy element systemów moralnych. To ważne źródło duchowej dyscypliny i niebiańska cnota ludzi, którzy osiągnęli doskonałość.
Tylko niewiele osób zdaje się uzmysławiać sobie, że harmonia społeczna i pokój z przyrodą, pomiędzy ludźmi i w samym człowieku mogą zostać osiągnięte poprzez pojednanie wymiaru materialnego z duchowym.
Pokój naszej globalnej wioski jest uzależniony od respektowania wszystkich tych różnic; uznania, że owe różnice stanowią część naszej natury, oraz doprowadzenia do tego, by ludzie doceniali te różnice.
Dialog międzywyznaniowy jest obecnie koniecznością, a pierwszym krokiem w jego kierunku jest zapomnienie o przeszłości, ignorowanie argumentów polemicznych a dawanie pierwszeństwa punktom wspólnym, które przecież przewyższają ilościowo te, które nas różnią.
Ludzie, którzy pragną zagwarantować sobie pomyślną przyszłość nie mogą pozostawać obojętni na to, jak wychowywane są ich dzieci. Rodzina, szkoła, środowisko i masmedia powinny ze sobą współpracować w celu zapewnienia pożądanego rezultatu. Szkoła musi być tak jak to możliwe doskonała w zakresie programu nauczania, standardów moralnych nauczycieli oraz warunków materialnych. Rodzina zaś musi zapewniać konieczne ciepło i dobrą atmosferę, niezbędną dla wychowania dzieci.
W szkołach zasady dobrego zachowania powinny być traktowane jako równie istotne jak inne przedmioty. Jeśli tak się nie stanie, to jakże u dzieci mogą się rozwinąć dobre charaktery? Edukacja jest czymś różnym od nauczania. Większość ludzi potrafi uczyć, ale jedynie niewielu umie wychowywać, edukować.
Moralność, czyste sumienie, dobre zachowanie i cnoty są walutą akceptowaną powszechnie i nietracącą na wartości, gdy wartość innych środków wymiany spada bądź się zwiększa. Osoby cieszące się takimi cnotami są jak kupcy o najwyższej wiarygodności, którzy mogą robić interesy, gdziekolwiek zechcą.
Ci, którzy zamierzają zreformować świat, muszą wpierw zmienić samych siebie. By naprowadzić innych na drogę ku lepszemu światu, należy najpierw oczyścić swój wewnętrzny świat z nienawiści, urazy i zazdrości, a następnie przyozdabiać świat zewnętrzny cnotą.
Pokora stanowi klucz do wszelkich pozostałych cnót. Ten, kto jest pokorny, może zyskać także i inne cnoty. Ten zaś, komu brak pokory, jest zazwyczaj pozbawiony także i innych cnót i wartości.
Ci, którzy szanują swoich rodziców i traktują ich jako drogowskazy na szlaku do Boskiego miłosierdzia, osiągają pomyślność w obu światach.
Od chwili swego pojawienia się na ziemi, ludzkość znajdowała prawdziwy pokój i szczęście w religii.
Religia stanowi najlepszą szkołę, najbardziej błogosławioną instytucję ustanowioną po to, by wpajać ludziom moralność. Jest otwarta dla każdego, od najmłodszego do najstarszego, i tylko ci, którzy uczęszczają do tej szkoły, osiągają spokój, zadowolenie i wolność.
Nauka i technologia są korzystne w takim stopniu, w jakim gwarantują szczęście człowieka i pomagają osiągnąć prawdziwe człowieczeństwo. Jeśli zaś będą rozwijane w celu szkodzenia ludzkości, to staną się diabłami, które blokują naszą drogę.
Ignorancja jest najgorszym przyjacielem, wiedza zaś – najwierniejszym.
Sztuka jest duchem postępu i jednym z najważniejszych środków rozwoju emocji. Ci, którzy nie potrafią używać tego środka, są w istocie nieszczęśliwi i żyją życiem odrętwiałym i ograniczonym.
Prawdziwa wiedza ukazuje się poprzez sztukę. Jeśli jakaś osoba nigdy nie wytworzyła niczego w imię sztuki, to jakże możemy mówić, że on lub ona mają dużą wiedzę?
Cywilizacja nie oznacza bogactwa i pychy, nie oznacza także zaspokajania pragnień cielesnych i prowadzenia życia luksusowego i rozrzutnego. Oznacza natomiast życzliwość, grzeczność, głębokość myśli i szacunek wobec innych.
Cywilizacja oznacza więcej niż postęp naukowy, nowoczesne środki transportu, okręty i mieszkanie w wielkich miastach, pełnych wieżowców. Oczywiście wszystko to dopełnia cywilizację, jednak identyfikowanie tego z cywilizacją jest szaleństwem i ignorancją.
Kultura stanowi ważne źródło, które musi być wykorzystywane przez ludzi pragnących rozwijać swoją społeczność w sposób najkorzystniejszy i najwłaściwszy. Istnieje wyraźny związek pomiędzy spójnością i siłą kierunku, w którym podąża społeczność, a jej zasobami kulturalnymi.
Wewnętrzna głębia, niewinność i godność wynoszą ją ponad anioły i sprawiają, że przypominają niezrównany diament.
Dobra kobieta przemawia słowami pełnymi mądrości, ma szlachetny umysł, a jej zachowanie wywołuje podziw i szacunek.
Wolność pozwala ludziom czynić, cokolwiek zechcą, założywszy że nie krzywdzą innych, i że pozostają w pełni oddani prawdzie.
Demokracja, pomimo wielu swoich wad, jest obecnie jedynym możliwym systemem politycznym, a ludzie powinni dążyć do modernizacji i konsolidacji instytucji demokratycznych w celu zbudowania społeczeństwa, w którym prawa i wolności jednostki byłyby szanowane i chronione, a równe możliwości dla wszystkich są więcej niż marzeniem.
Demokracja nie może zapuścić korzeni tam, gdzie brak tolerancji. Zwolennicy demokracji powinni móc zaakceptować nawet tych, którzy nie podzielają ich poglądów, i winni otworzyć swoje serca na innych.
Dobra administracja i polityka oznaczają uznanie praw człowieka, rządy prawa i świadomość swoich obowiązków.
Islam nie proponuje jakiejś niezmiennej formy rządów ani nie usiłuje jej kształtować. Islam w swoim imieniu nigdy nie oferował ani nie ustanawiał teokracji. Zamiast tego, islam ustanawia zasady fundamentalne, które określają ogólny charakter rządu. Polityka nie może stanowić zatem czynnika ani kształtowania islamu ani kierowania działaniami muzułmanów w imię islamu.
Jeśliby mi powiedziano podczas wchodzenia do Raju, że Wschód i Zachód zbliżyły się do siebie i połączyły, zachowując jednocześnie swoje wartości i szanując siebie nawzajem, uznałbym to za jedną z najważniejszych dobrych nowin, jakie otrzymałem w swoim życiu. Może nawet wolałbym nie wejść wtedy do Raju, gdyż jest wiele rzeczy, które pragnąłbym powiedzieć w związku ze zbliżeniem się Wschodu i Zachodu.
Do podstawowych obowiązków muzułmanina należy ochrona środowiska i zachowanie równowagi ekologicznej.
Dobroć, piękno, prawdomówność, uczciwość i dzielność etyczna stanowią istotę świata. Cokolwiek się dzieje obecnie, to i tak świat pewnego dnia odnajdzie tę istotę, esencję, albowiem nikt nie może temu przeszkodzić.
Cytaty, poza kilkoma wyjątkami, pochodzą z książki Fethullaha Gülena: „Pearls of Wisdom”, „Perły mądrości”.
- Utworzono .