БЕЙКҮНӘЛЫҚТЫҢ ЖАЛПЫ МАҒЫНАСЫ
1. Пайғамбарлардың күнәдан пәктігі
Пайғамбарларға тән ерекшеліктердің бірі – күнәдан пәктік. Діни терминде ол «исмәт» деп аталады.
Араб тіліндегі «исмәт» сөзінің қазақша баламасы «кедергі жасау, яки, қорғауға алынған, қорғалған» деген мағыналарға келеді. Терминдік мағынасына келсек, пайғамбарлар үлкенді-кішілі барлық күнәлардан (Хақ тағаланың шарапатының арқасында) қорғалған деген сөз. Яғни, Аллаһ тағала пайғамбар етіп жіберетін құлына әсте күнә жасау мүмкіндігін бермейді. Хақ тағала оларға күнә жасатпаған.
Осы сөз Құран Кәрімнің көп жерінде кездеседі. Бұған бірнеше мысал келтіруге болады:
Хазірет Нұх (а.с.) ұлына дауыстап: «Кел, балам, сен де бізбен бірге кемеге мін» дегенде, ұлы: «Бір тауға шығамын, ол мені судан қорғайды» деп жауап қатады. Міне, осы аятта өткен етістік «а-с-м» түбірінен шыққан. «Исмәтпен» мағынасы бірдей. Сақтану деген сөз. Нұх (а.с.) ұлының сөзіне берген жауабында да бірдей түбірден шыққан сөз айтылады: «Бүгін Аллаһтың әмірінен сақтаушы жоқ» (Һұд, 11/43). «Асим» бұл жерде мейлі өз мағынасында болсын, мейлі «масум» мағынасында болсын, араларында аса айырмашылық жоқ. Екеуінде де бірі – «сақтаушы», келесі – «сақталған». Екеуі де «исмәт» сөзінің түбірінен шыққан.
Зылиха Жүсіптің күнәсіздігін айтқанда, «Расында, оның көңілін қалағанымда, ол абыройын сақтап қалды» (Жүсіп, 12/32) дейді. Аяттағы «истаьсама» «сақтанды, аулақ тұрды» деген мағыналарға да саяды.
«Әли Имран» (4/103) сүресіндегі «истаьсама» деген сөз «қол үзіп қалмау үшін мықтап ұстап, айрылмау» деген мағынаға саяды. Бұл да Аллаһтың жібінен бекем ұстау жарлығы. Сол жіптен мықтап ұстанған жан құлаудан аман қалады.
«Аллаһ сені адамдардың жамандығынан сақтайды» (Маида, 5/67) аятындағы «йаьсимука» етістігі де әлгідей мағынада айтылған.
- жасалған.