Kobieca strona medalu: Gülenowski ruch w Ameryce, zakorzenienie się nowego tureckiego amerykańskiego społeczeństwa

Artykuł ten śledzi rozwój ruchu Fethullaha Gülena w Ameryce z persektywy Turczynek przyjeżdżających do Ameryki aby go doświadczyć. Artykuł ten opiera się głównie na zawartych przeze mnie przyjaźniach oraz obserwacjach tej społeczności począwszy od roku 1997, kiedy miałem okazję zobaczyć początki rozwoju społeczności Gülena w Teksasie. W tamtym czasie społeczność tę tworzyła garstka ludzi, a z czasem przerodziła się w prawdziwą społeczność. Pomimo licznej grupy osób tworzącej tę społeczność dotychczas niewiele napisano o kobiecej stronie ruchu Gülenowskiego w Turcji w języku angielskim^[1], a jeszcze mniej napisano na temat ich osobistych doświadczeń w Ameryce. Prace Elizabeth Ozdalga przeprowadzone we współpracy ze zwolennikami Fethullaha Gülena dostarczyły wielu cennych informacji do gazety, stąd też można by powiedzieć iż, poglądy zaprezentowane w tym artykule, są swego rodzaju wynikiem dialogu z wysiłkami podjętymi przez Elizabeth.

Większość prac która, została napisana na temat „islamu tureckiego” rozumianego w kontekście pism Fethullaha Gülena ma raczej charakter teoretyczny. Prace te natomiast prawie wogóle nie skupiają się na sposobie w jakim ten „turecki islam”^[2] jest negocjowany przez swoich wyznawców w dzisiejszej Amerykańskiej rzeczywistości. Niniejszy artykuł stara się przedstawić bardzo ciekawą przestrzeń w doświadczaniu ruchu Gülena, szczególnie możemy ją zobaczyć w doświadczeniach życia codziennego Turczynek mieszkających w Ameryce.

Jest bardzo znany cytat zaczerpnięty z dzieł Fethullaha Gülena^[3], który stał się myślą przewodnią odnośnie wzajemnego traktowania się przez stworzenia ludzkie: „Bądź tak współczujący i tolerancyjny, aby twoje serce stało się tak obszerne jak ocean. Zainspiruj się wiarą i miłuj człowieka. Niech nie będzie dusz udręczonych, którym byś nie podał dłoni i którymi byś się nie zainteresował”. To jest główna myśl, którą kierują się kobiety oraz mężczyźni, będący zwolennikami Gülena. Wysiłek podejmowany w kierunku tego, aby stać się tolerancyjnym i wpływowym w myślach jest główną istotą w rozumieniu tureckiego islamu przez Gülena. Kobieta odgrywa bardzo ważną rolę w modelowaniu tureckiego islamu, szczególnie poprzez gościnność, którą oferują gościom oraz poprzez zawieranie przyjaźni z Amerykańskimi sąsiadami. Gülen w taki oto sposób określa rolę kobiety w społeczeństwie:

„Moim zdaniem kobiety i mężczyzni powinni być jak dwie strony tej same prawdy, tak jak dwie strony tej samej monety. Zarówno mężczyzna bez kobiety jak i kobieta bez mężczyzny nie może w pełni być sobą. Prawdziwe niebo wypełnia się tam gdzie są oni razem. Nasz Prorok, Koran, a także nauczania jakie zawiera Koran nie traktują osoby kobiety ani mężczyzny jako osobnych istot. ” (Ertugrul Ozkok, z opowiadań Hodżyefendiego, gazeta Hürriyet, 1/23-30-95^[4])

Z takiego stwierdzenia możemy wywnioskować, iż kobiety poprez swoje czyny mają równie ważną rolę do odegrania w formowaniu^[5] się tureckiego islamu. Możemy wywnioskować także, że kobieta odgrywa równą rolę w ponoszeniu odpowiedzialności za społeczność, która stara się angażować w dialog międzywyznaniowy, na przykład kiedy chodzi o podjęcie świadomej decyzji, o życiu za granicą, czy też decyzji o zawiązaniu się w służbę hizmetu – służby w imię dobra ludzkości.

Możemy dojść do podobnej konkluzji kiedy przypatrzymy się tekstom dotyczącym kobiet w książce Fethullaha Gülena pod tytułem: „ W kierunku globalnej cywilizacji miłośći i tolerancji”^[6]. Mimo tego, że jest w niej wiele zwyczajów dotyczących kobiet, to ich rola nie jest zaznaczona koniecznie jako odmienna od roli mężczyzny. Zobaczymy to szczególnie, kiedy prześledzimy interesujące wyjaśnienia Gülena na ten temat, który mówi, że kiedy prorok nazywa ludźmi sługami Boga ma zapewne na myśli zarówno kobiety jak i mężczyzn. Nie określa on szczegółowo, co kobiety oraz mężczyźni powinni robić, natomiast wyraźnie stwierdza, że obydwoje powinni być aktywni w życiu religijnym islamu dokładając starań aby tworzyć ten świat lepszym. Brak specyfikacji w kwesti tego co powinny robić kobiety oraz mężczyźni może nas pokusić o takie stwierdzenie, że zarówno kobiety jak i mężczyźni mogą podejmować przeróżne działania w życiu na rzecz służby, bo życie to przecież służa. Więc tak długo tylko jak będzie ono trwać oboje mogą wykazywać aktywność w przeróżnych jego sferach. Czynności, które kobiety podejmują na rzecz hizmetu takie jak gotowanie czy też przyjmowanie gości są tak samo ważne. Można by je przyrównać do „hicret” oraz „muharicun”. (Oznaczające osoby, które wyjeżdzają za granicę aby opowiadać o swojej religii. ) Choć życie za granicą sprawia im wiele trudności, a także grozi zmianą tradycji kulturalnych szczególnie u tych osób, którzy mają małe dzieci i posyłają je do amerykańskich szkół, to warto w tym przypadku spojrzeć na proroka oraz na Hadidżę, którzy całą swój majątek przeznaczyli dla dobra ludzkości ugaszczając gości, a także rezygnując z udogodnień życia codziennego na rzecz potrzebujących w społecznościach muzułmańskich.

Przed przybyciem do Ameryki, część kobiet podążających za nauczaniem Gülena spędziły większość swojego wolnego czasu na studiowaniu oraz pogłębianiu zasad wspólnoty hizmetu. Wiele kobiet natomiast po raz pierwszy zetknęło się z naukami Fethullaha Gülena na uniwersytecie dzięki swoim przyjaciołom, uczęszczając na powszechnie dostępne nauki opowiadające myśli Saida Nursiego. Praca Ozdalgi rzuca światło dzienne na sposób tworzenia się grupowej świadomości poprzez doświadczanie dershane w Turcji. Przezd przyjazdem do Ameryki kobiety mogą uczestniczyć w kręgach nauczania dotyczących ruchu Gülena. Niektóre z kobiet z powodu zaangażowania się w ruch hizmetu przeżywały nieporozumienia ze swoimi rodzicami, szczególnie te które wychowały się w domach laickich. Niektóre z nich mogły zostać „urodzone do służby”, miały za przykład rodziców oraz sąsiadów jako model życia w wspólnocie hizmetu. Pewna kobieta, która żyje teraz w San Antonio, w Teksasie wyjaśniła, iż jej doświadczenie uczęszczania na dershane oraz doświadczenie życia w akademiku były dla niej czynnikami, które pomogły jej się uformować. Owa kobieta swtierdziła, iż życie z innymi dzwiewczętami w akademiku nie jest łatwe. Przyrównała swoje ego do kostki lodu, a uczęszczanie na audytoria-dershane porównała do wrzucenia kostki lodu do basenu. Jej doświadczenie podobne było do wielu innych osób, które wstąpiły do ruchu. Jej zdaniem osobiste ego człowieka stapia się jakby pośród całej społeczności. Głównym rdzeniem postaw członków hizmetu jest przedkładanie potrzeb innych ludzi nad nasze potrzeby, a także zwracanie szczególnej uwagi na to aby nikogo nie ranić dosłownie „nie łamać serca” (kalp karamu)^[7], a także przykładanie szczególnej uwagi do nie wdawania się w plotki. Proces w rodzaju topienia się występuje także w Ameryce. Kobiety, które zgadzały się oraz podążały za ideami Gülena pośród innych takich samych kobiet w Turcji, spotkały się z odmienną sytuacją za granicą. Wyjeżdżając musiały przezwyciężyć barierę językową, pokonać tęsknotę, zaakceptować różnice religijne, a także kulturowe i odnaleźć się w nowym sposobie życia. Budowanie społeczności hizmetu w amerykańskim społeczeństwie nie jest łatwe, wymaga dużo cierpliwości oraz osobistego zaparcia.

Audytoria (dershane) w Turcji są miejscem dla kobiet, które pochodzą z różnych regionów. Organizowane są po to, aby przetestować koncepcję tolerancji islamu w Turcji. Rodzaj tożsamości grupowej, który tworzy się w tym procesie rodzi chęć doświadczania hizmetu w innym kontekście, często ta chęć jest na tyle inspirująca, że wyjeżdżają poza granice Turcji aby jej tam doświadczać. Doświadczanie dershane jest czymś w rodzaju treningu, który ma na celu zaadaptowanie się człowieka do nowych perspektyw jakimi może być życie za granicą, z dala od wygody życia w domu oraz rodziny. Niektórzy przyjeżdzają do Ameryki jako studenci, niektórzy zaś jako absolwenci uczelni. Niektóre z nich mogą czuć się zobligowane do podjęcia studiów w Ameryce, jako że nie pozwolono im nosić chust na uniwersytetach w Turcji. Niektóre kobiety przybywają wraz ze swoimi mężami lub braćmi czasem zaś na własną rękę. Przed pójściem na studia podejmują naukę języka angielskiego na poziomie uniwersyteckim. Niektóre z nich rozpoczynają pracować tak, aby móc związać koniec z końcem. Niektóre kobiety uczą się języka angielskiego i nawiązują kontakty z sąsiadami oraz organizują wydarzenia międzywyznaniowe, które przyciagają duże grupy Amerykanów. Niektóre z kobiet miały dotychczas nikłą wiedzę na temat hizmetu poza tym, czego doświadczyły w własnych kręgach, natomiast później dowiadywały się wielu nowych rzeczy z życia we wspólnocie ucząc się tego od swoich mężow pochodzących z środowiska hizmetu. Taki stan rzeczy może się również odnosić do mężczyzn, którzy dowiedzieli się więcej na temat służby hizmetu od swoich żon. Niektóre z kobiet świetnie radzą sobie z nauką języka, władając nim w znakomity sposób. Inne jednak pozostają nieco bardziej pasywne w podejmowaniu prób nauki. Pośród tych kobiet, które spędzają znacznie mniej czasu z Amerykanami, oraz mniej uczą się języka angielskiego zachowują esencjonalne zasady tureckiej kultury, w odróżnieniu od tych kobiet,które większość czasu spędzają na zewnątrz. Natomiast kobiety, które spedzają czas na zewnątrz społeczeństwa tureckiego są swego rodzaju przewodniczkami pokazującymi jak można odnieść sukces w Ameryce. Kobiety pozostające w tureckich społecznościach są postrzegane jako przybrane matki bądź siostry. Tak więc niezależnie od tego jaką rolę pełnią kobiety, ważnym jest, że wspierają one siebie nawzajem na różne sposoby.

Aby zrozumieć przywiązanie kobiet do ruchu Gülena, należy się najpierw skupić na sposobie oraganizacji kręgu oraz przedmiocie badań i rozważań na jakich się on skupia. Ogólnie rzecz ujmująć zakres nauczań w tym kręgu skupia się na teksach Saida Nursiego, a także nauczaniach Fethullaha Gülena. Głównym zamierzeniem ruchu jest nieustanne zaangażowanie człowieka w wykonywanie ćwiczeń nad samym sobą, które zmierzają do samodoskonalenia się. Każda nauka jest kolejnym krokiem prowadzącym do poczucia coraz większej samo- świadomości, poczucia własnego miejsca w świecie oraz zwrócenia uwagi na popełnianie własnych błędów, tak aby żyjąc w pokoju z innymi tworzyć bardziej harmonijny świat. Studia te mogą przybierać przeróżne możliwe formy. Wywiady przeprowadziłam w Austin wśród grupy Turczynek, gdyż powiedziano mi, że forma spotkań pomiędzy Turczynkami oraz nie –Turczynkami może się od siebie znacznie różnić. Myślą przewodnią tych spotkań powinna być otwartość taka, jaką reprezentuje turecki islam. Spotkania nie powinny być restrykcyjne, powinny odbywać się w otwartym kręgu osób, tak aby pozostawić możliwość adaptacji, a także aby zgromadzić ludzi, którzy mają różne interesy a ich wiedza religijna wacha się na różnych poziomach. Forma, a także tematyka spotkań jest zróżnicowana i różnorodna. Nakierowana jest ona na to, aby móc sprostać oczekiwaniom przychodzących ludzi oraz ich liczebności. Zazwyczaj spotkania tworzą małe grupy osób, ponieważ daje to możliwość każdej jednej osobie wypowiedzenia się na dany temat, a także możliwość zadawania pytań. Wśród większych społeczności kobiecych są wybierane kobiety, które odpowiedzialne są za określenie potrzeb innych kobiet, tak więc program duchowego nauczania jest ugruntowany na istniejących już zasadach. Ten nieoficjalny religijny autorytet jest dziedzictwem islamskiej wiedzy, udowodnionej przez czyjeś zdolności do zorganizowania z powodzeniem kręgu nauki opartego na zbiorach nauczaniach Fethullaha Gülena oraz pismach Saida Nursiego, a także oparty jest na dozie pewnej osobistej charyzmy. Krąg nauczania może przybrać formę oglądania video z nauczaniami Fethullaha Gülena po czym może nastąpić dyskusja. W jednej z mieszanych grup w Austin, składałającej się z Amerykanów różnego wyznania, a także z Turków, reprezentujących różne zaintreresowania, forma spotkania zmieniała się przez cały czas. Na przykład czasem skupiano się na konkretnych pismach Fethullaha Gülena oraz Saida Nursiego po czym później każda osoba z grupy mogła w spojżeć na proroków w inny sposób niż zwykle, szczególnie patrząc z prespektywy tego jak ważny jest prorok w danej religii, nie tylko od strony islamu, ale także w judaizmie czy chrześcijaństwie. Poszczególne osoby z kręgu zastanawiając się nad osobami świętymi bądź prorokami pochądzącymi z religii zaliczanych do tzw. wyznawców Księgi ( żydów, chrześcijan muzułmanów) mogą zastanowić się i porównać życie tych proroków. Czasem materiały do spotkań brane były zwyczajnie z internetu, a spotkanie było jednocześnie lekcja dotyczącą proroków, jej uczestnicy mogli dokonywać także delikatnej krytyki różnych perspektyw religijnych znalezionych w internecie.

Wiele kobiet z którymi miałam okazję rozmawiać przyznało iż, ich wiara stała się znacznie głębsza po przyjeździe do Ameryki. Podczas spotkań międzyreligijnych kobiety proszone są o wypowiedzenie się na temat niektórych rzeczy, które stały się pewnego rodzaju pewnikiem odnoszącym się do społeczności tureckiej widzianej z zewnątrz przez obcokrajowców. Taki stan rzeczy zmusza je do zwrócenia szczególnej uwagi i pomyślenia nad szczegółami ich wiary. Jedna z kobiet wyjaśniła, iż jej wysiłki związane z wyjaśnieniem szczegółów wiary islamu były podwójne. Z czasem nauczyła się jak dokonywać wyjaśnień niektórych spraw, w taki sposób, aby użytkownicy języka angielskiego mogli ją zrozumieć. Tym samym ona sama zaczęła patrzeć na niektóre sprawy przez „soczewkę” języka angielskiego. A to z kolei wpłynęło na sposób w jaki zaczęła patrzeć na swoją duchowość. Ozdalga zcharakteryzowała społeczność Turecką w Ameryce jako społeczność zamkniętą (2003, str. 86) Jednakże nie jest to przykład społeczności Gülenowskiej w Ameryce. Kręgi nauki są ciągle poddawane procesom adaptacji, tak aby przyciągnąć nowe grupy chętnych. Organizowanie rozmów nie ma na celu wzbudzania kontrowersji na temat nowych muzułmanów, ale ma być przestrzenią w drodze do dialogu międzywyznaniowego. Niektórzy mogą być nieświadomi tego, iż kobiety do kręgu przyjmowane są takimi jakimi są.

W obrębie środowisk kobiecych turecki islam w spojrzeniu Gülenowskim rozumiany jest jako islam otwarty dla każdego. Jako, że najbardziej charakterystyczną cechą nauk Gülena jest wrodzona ufność w tolerancję która, zarazem jest cechą definiującą „turecki islam”otwiera ona w ten sposób przestrzeń dla osób nie będących Turkami oraz doskonale współgra z amerykańskim kosmopolityzmem i wielokulturowością. Naukowe koło badań w Amerykańskim kontekście jest pod tym wzgledem znacznie bogatsze w nowe doświadczenia, jest także bardziej zróżnicowane w porównaniu z podobnymi kręgami naukowymi w Turcji.

Przed napisaniem ostatecznej wersji tego artykułu w celu zasięgnięcia opini wysłałem do kilku kobiet treść tego artykułu. Co ciekawe nie chciały one aby prezentować ruch jako części tureckiego islamu bez udzielania większych wyjaśnień na ten temat. Podążając za określeniem Ozdalgi, iż ruch ten jest apolityczny Turczynki chcą podkreślić swoją lojalność wobecTurcji. Mimo tego, iż niektóre z nich opuściły Turcję by uczyć się za granicą stało się to na skutek tego, iż nie mogły one uczęszczać na uczelnię w Turcji w chustach. Stało się to dla nich oczywiście powodem wielkego smutku. W jednym z kręgów nauczania kobiety dyskutowały na temat tego, iż możliwe, że ich modlitwy będą tym bardziej zaakceptowane ze wzglądu na to, że są one na emigracji. Ruch Gülena jest pełen podziwu dla współczesnej Turcji, jednocześnie podziwia duchowe przykłady uformowane w czasach Imperium Osmańskiego. Ozdalga omawia sposoby w jaki ruch wpływa na nastawienie oraz osobiste przekonania obywateli do Turcji (2005) oraz w pewnym sensie jak zmniejsza przywiązanie osób do więzi rodzinnych. Taki model obywatelstwa w wspólnocie Gülena widzę jako przekonywujący. Skupia się ona na emocjach, które nakładają się z dyskusjami Gülena o tolerancji oraz miłości, za przykład podaje to co Markus^[8] nazywa „sentymentalnym obywatelstwem”. Takie podejście do obywatelstwa jako takiego, jest apolityczne i jest to raczej ruch który zmierza do zmiany serc jego zwolenników. Podczas gdy Turczynki spędzają wiele czasu na tęsknocie za swoim domem mogą czuć się komfortowo w Ameryce pod wieloma względami. Niektóre z nich mówią, że po powrocie do domu czują się „znudzone”^[9], a dawny styl życia nie daje im już satysfakcji i spełnienia. Ich stała interakcja z Amerykanami oraz odkrywanie nowych sposobów interakcji z innymi ludzmi zastępuje tryb życia jaki kiedyś prowadziły. Mówi się, iż Said Nursi zasugerował, że dialog muzułmańsko- chrześcijański będzie najefektywniejszy w Ameryce. Dlatego też życie w Ameryce jest dla nich czymś w rodzaju realizowanania pism proroczych Saida Nursiego a Ameryka czerpie z tego wymiaru, który jest różny od życiowych doświadczeń. Podczas gdy Ozdalga w sposób bardzo przekonywujący dowodzi, iż ruch zależny jest od przywiązania danej osoby do Turcji, ktoś może zignorować następstwa ruchu jakie wynikają z tego, iż dokłada on wszelkich starań i energii na to aby udowodnić, że część doświadczenia hizmetu jest doświadczeniem wiedzy zdobytej za granicą, w czasie migracji oraz w poczuciu tęsknoty za własnym domem. Jest to dosyć dwuznaczny temat, który wymaga głębszej analizy i zastanowienia się nad przyszłością nauk Gülena jako, że istnieją one obecnie poza granicami Turcji.

Kręgi związane z studiami w Ameryce jak również i innego rodzaju aktywności majace na celu niesienie dialogu międzywyznaniowego napewno są umacniające dla kobiet, które doznały trudności w identyfikowaniu się ze swoją religią na uniwersytetach w Turcji. Ponadto, dostarczają one możliwości spotkań w halaqas, które są alternatywą konwencjonalnego meczetu dla muzułmańskich Amerykańskich kobiet, szukających czegoś innego. Synergia jaka tworzy się pomiędzy kręgami tureckimi oraz nie tureckimi jest rzecza charakterystyczną dla Gülenowskiego podejścia kobiet do hizemtu, a także szerszych kręgów ludzkości. Uczestniczą one w nabożeństwach oraz uroczystościach w kościołach, organizują festiwale, na których zabawiaja gości, np: organizują wieczór henny czy też konkursy bakalwy organizują, także różnego rodzaju imprezy kulturalne takie jak np: tureckie targi rzemieślnicze. Jako że ogromna ilość kobiet należąca do ruchu jak do tej pory proponowała głównie przygotowywanie posiłków, to myślę ze ruch ten zmieni się z czasem. Wiele kobiet, które przyjeżdzą do Ameryki w celu studiowania, ukończenia studiów pozostania absolwentkami chce się skupić na karierze zawodowej. Kobiety te mają znacznie więcej zainteresowań oprócz skupiania się tylko na gościnności. Na przykład pewna kobieta w Austin pomagała w przygotowaniach lokalnej administracji szpitala od strony zasad islamu, tak aby pracujący tam ludzie mogli byc lepiej poinformowani o swoich muzułmańskich pacjentach. Niektóre z kobiet poświęciły, także swój wolny czas pracując jako wolontariusze odwiedzając domy spokojnej starości, domy dziecka, a także zostając po godzinach w szkołach podczs sesji szkoleniowych.

Literatura antropologiczna ukazuje, iż imigranci w pierwszym etapie budowania wspólnoty etnicznej za granicą jako pierwsze, bardzo często angażują się w otwarcie działalności związanej z kuchnią np: otwieranie restauracji czy innych przedsięwzięć związanych z żywnością. Ponieważ jedzenie jest zawsze „bezpieczną” sferą życia, którą ludzie niezależnie od pochodzenia mogą się dzielić, spotkając się w jednym miejscu i czerpiąc radość z smakowania potraw. Jeśli ktoś twierdzi, że przygotowywanie posiłków nie jest podejmowaniem wyzwania w stronę dialogu miedzywyznaniowego, to znaczy że nie nie ma pojęcia co to znaczy być kobietą w dzisiejszym nowoczesnym świecie. Osoba ta napewno nie doświadczyła nigdy tego uczucia jak to jest być młodą turecką kobietą w Teksasie. Z dala od swojej rodziny mówiącą w innym języku do ludzi innego wyznania, będąc przy tym ubrana w szal jako wyraz podkreślenia skromności, której wizja jest znacznie inna w Amerykańskim społeczeństwie. Kobiety, które są zawoalowane mogą być postrzegane jako odważne. Szczególnie kiedy do tego dodamy służenie tzn: podawanie jedzenia w synagogach czy kościołach podczas postu ramadanu kiedy jedzienie smakuje wtedy inaczej niż zwykle. Myślę, że jeśli Gulenowski ruch zapuścił swoje korzenie w Amerykańskeij kulturze to między innymi dzięki ogromnym wysiłkom ze strony kobiet Tureckich, które w życiu codziennym z wielką szczerością i życzliwością serca angażują się w służbę jaką jest hizmet.

[1] Ozdalga, Elisabeth 2003, Podążając za Fethullahem Gülenem: Trzy nauczycielki opowiadają swoją historię. Ruch Fethullaha Gülena : w tureckim islamie, a w państwie świeckim. M.Hakan Yavuz i John L. Esposito, red. 85- 114. Syrakuzy, Nowy Jork: Wyadawnictwo Syracuse University. 2005 wybawiciel czy autsajder? Wspólnota Gülena w projekcie cywilizacji. Muzułmański świat 95 (3): 429-446.

[2] Yavuz, M. Hakan, John L.Esposito, red.2003 Turecki islam i świeckie państwo: Ruch Gulenowski. Syrakuzy, Nowy Jork: Wyadawnictwo Syracuse University.

[3] Ten cytat zaczerpnięty został z okładki broszury promocyjnej podsumowującej wysiłki Fethullaha Gülena podjęte w temacie dialogu międzywyznaniowego. Broszura ta nie jest w formie książki i była drukowana w wielu tureckich centrach kulturalnych, nie nosi żadnego tytułu. Została wydrukowana w Rutherford przez wyd. The Light.

[4] Ibid, str.34.

[5] Ta idea formowania islamu jest powszechna wśród zwolennników Gülena. Opiera się ona na zasadzie temsil (osoby reprezentującej ), która jest przeciewieństwem teblig czyli „metody oznaczającej otwartą deklarację lub persfazję opierajacą się na głoszeniu”(Ozdalga 2003:83).

[6] Gülen, M.Fethullah 2004 W kierunku cywilizacji miłości i tolerancji. Somerset, N.J.: Wydawnictwo The Light i Işık Yayınları.

[7] Ozdalga podkreśla to uczucie, szczególnie robi to podczas wywiadu z jedną z nauczycielek Gulenowskiej szkoły Zeynep (2003, str.91)

[8] Marcus,Goerge E.2002 Sentymentalny obywatel: Emocje w demokratycznej polityce.University Park, PN: Wydawnictwo uniwersyteckie w stanie Pensylwania.

[9] Istnieje wiele różnych sposobów wyrażania znudzenia oraz bezczynności w języku tureckim. Najczęjściej kobiety określają ten stan stwierdzeniem: „nasza dusza się znudziła”. Stan ten wyraża ich tęsknotę za międzywyznaniowymi aktywnościami w których brały udział oraz za życiem przepełnionym obowiązkami, do którego przyzwyczaiły się w Ameryce.

Tweet

Whatsapp