Działalność międzywyznaniowa i międzykulturowa
Od przejścia na emeryturę, Gülen skoncentrował swe wysiłki na ustanowieniu dialogu pomiędzy stronami reprezentującymi odmienne ideologie, kultury, religie i narodowości. W r. 1999, jego dokument „Konieczność Dialogu Międzywyznaniowego” został przedstawiony na forum Parlamentu Religii Świata w Cape Town, 1-8 grudnia. Gülen utrzymuje w tym dokumencie, że „dialog jest koniecznością”, i że ludzie, niezależnie od narodowości lub granic politycznych, mają z sobą o wiele więcej wspólnego, aniżeli przypuszczają.
W związku z tym, Gülen uznaje, że ustanowienie szczerego dialogu jest zarówno niezbędne jak i wartościowe dla wzrostu wzajemnego zrozumienia. W tym celu wsparł on inicjatywę powołania Fundacji Dziennikarzy i Pisarzy (1994). Jej działalność promująca dialog i tolerancję wśród wszystkich warstw społecznych, spotkała się z ciepłym przyjęciem ludzi niemal wszystkich stylów życia. Gülen odwiedza i przyjmuje znamienite osobistości, nie tylko pochodzenia tureckiego, ale z całego świata. Papież Jan Paweł II, sędziwy John O’Connor, arcybiskup Nowego Jorku, Leon Levy, były prezes The Anti-Defamation League, - to tylko niektóre osobistości religii świata, z którymi spotkał się Gülen, by dyskutować problem dialogu i podjąć inicjatywy w tym względzie. W samej Turcji zaś spotykali się z nim często nuncjusz apostolski, Patriarcha Prawosławny, Patriarcha wspólnoty ormiańskiej w Turcji, Naczelny Rabin wspólnoty żydowskiej a także wiele innych ważnych postaci. To znamienny przykład na to, jak może być prowadzony uczciwy dialog pomiędzy ludźmi wierzącymi.
Podczas swego spotkania z papieżem Janem Pawłem II na Watykanie (1998), Gülen przedstawił propozycję podjęcia zdecydowanych kroków w celu zatrzymania konfliktu na Bliskim Wschodzie poprzez współpracę na tej ziemi, miejscu gdzie narodziły się wszystkie trzy światowe religie. W swym projekcie podkreślił także fakt, że wiedza i religia stanowią w rzeczywistości dwa różne aspekty tej samej prawdy, i z niej się wywodzą: „Ludzkość od czasu do czasu negowała religię w imię nauki albo negowała naukę w imię religii, argumentując, że te dwa fenomeny przedstawiają kolidujące ze sobą światopoglądy. Wszelka wiedza należy do Boga a religia od Boga pochodzi. Jakże zatem mogą one pozostawać w konflikcie? Nasze połączone wysiłki, skoncentrowane na dialogu międzyreligijnym są w stanie w znaczącym stopniu poprawić wzajemne zrozumienie i tolerancję pomiędzy ludźmi”.
Po atakach na USA z 11 września 2001 r. Gülen wydał oświadczenie prasowe, w którym odżegnał się od tychże zamachów, stanowiących – w jego opinii – niebywałe uderzenie w pokój światowy, godzące przy tym nieuczciwie w zaufanie wiernych: „…terror nie może być nigdy stosowany w imię islamu lub dla osiągnięcia jakichkolwiek celów islamskich. Terrorysta nie może być muzułmaninem a muzułmanin nie może być terrorystą. Muzułmaninowi wolno być jedynie przedstawicielem i symbolem pokoju, dobrobytu oraz pomyślności”.
Wysiłki podejmowane przez Gülena na rzecz pokoju światowego odbiły się żywym echem na rozlicznych konferencjach i sympozjach. Podczas „Sympozjum Bohaterów Pokoju” (11-13 kwietnia, 2003 r.) na Uniwersytecie Teksańskim w Austin sporządzono listę twórców pokoju obejmującą ponad 5000 lat ludzkiej historii. Gülen był wzmiankowany pośród współczesnych bohaterów pokoju na liście, która zawiera takie postacie jak: Jezus, Budda, Mohandas Gandhi, Martin Luther King, jun. i Matka Teresa.
Gülen współpracuje z licznymi dziennikami i czasopismami. Jest autorem artykułów redakcyjnych do kilku czasopism. Pisze artykuły wstępne do The Fountain, Yeni Ümit, Sızintı i Yağmur, wiodących tureckich czasopism popularnych oraz tych poświęconych duchowości. Napisał ponad 40 książek, setki artykułów, nagrał tysiące kaset audio i wideo. Wygłosił niezliczoną ilość przemówień na tematy społeczne i religijne. Część jego książek – spośród których wiele stało się w Turcji bestsellerami – dostępnych jest w przekładach na j. angielski. Są to m.in.: Prophet Muhammad: Aspects of His Life, Questions and Answers about Faith, Pearls, Pearls of Wisdom, Prophet Muhammad as Commander, Essentials of the Islamic Faith, Towards the Lost Paradise, Key Concepts in the Practice of Sufism. Niektóre zostały także przełożone na j. niemiecki, rosyjski, albański, japoński, indonezyjski i hiszpański.
Zainspirowane przez Gülena korporacje edukacyjne ustanowiły niezliczone organizacje – fundacje i stowarzyszenia non profit w Turcji i poza granicami, fundujące wiele stypendiów.
Chociaż Gülen jest dobrze znaną osobistością życia publicznego, to zawsze unikał zaangażowania w formalną politykę. Entuzjastami Gülena są wiodący dziennikarze, uczeni akademiccy, osobowości telewizyjne, politycy oraz władze państwowe Turcji i innych państw. Wszyscy oni widzą w Gülenie autentycznego innowatora i unikalnego reformatora społecznego, który praktykuje to, co głosi. Widzą w nim działacza na rzecz pokoju, intelektualistę, uczonego religijnego, moralistę, pisarza i poetę, wielkiego myśliciela i przewodnika duchowego, który poświęcił swoje życie na poszukiwanie rozwiązań bolączek społecznych i potrzeb ducha. Ruch zaś, który wspiera, to ruch na rzecz edukacji, ale edukacji zarówno serca i duszy, jak i umysłu, mający na celu aktywizację i ożywienie całej istoty człowieka, by zdobył odpowiednie kompetencje i dostarczał dobra oraz usługi użyteczne dla innych.
- Utworzono .