Dialog z Ludami Księgi
Postawę wierzących wyznacza poziom ich wiary. Sądzę, że jeśli ta wiadomość zostanie skutecznie rozpowszechniona, wtedy środowiska otwarte na dialog będą mogły ujawnić się w naszym kraju oraz na całym świecie. Tak więc kwestię tę, tak jak każdą inną, powinniśmy potraktować w sposób, w jaki została ukazana w Koranie, a także przez Proroka (pokój i błogosławieństwo niech będą z nim). Bóg mówi bowiem w Koranie:
„Oto Księga, co do której nie ma żadnych wątpliwości. Doskonałe przewodnictwo dla bogobojnych i pobożnych, którzy przestrzegają swych powinności względem Pana”. (sura 2,2)
W dalszej kolejności ci pobożni zostali określeni w następujący sposób:
„Dla tych, którzy wierzą w to, co skryte, którzy odprawiają modlitwę i rozdają z tego, w co ich zaopatrzyliśmy; i dla tych, którzy wierzą w to, co tobie zesłaliśmy, i w to, co zostało zesłane przed tobą; oni wierzą mocno w życie ostateczne”. (sura 2,3-4)
Używając bardzo łagodnego i nieco pośredniego języka, Koran wzywa ludzi do przyjęcia dawnych proroków oraz ich ksiąg. Fakt, że taki warunek został umieszczony na samym początku Koranu, wydaje się być bardzo istotny w kontekście nawiązywania dialogu z Żydami i chrześcijanami. W innym wersecie Bóg nakazuje:
„Nie spierajcie się z tymi, którym została dana Księga, chyba że w piękny sposób”.(sura 29,46)
W tym wersecie Koran wyjaśnia podejście oraz metodę, jaką powinniśmy stosować, a także postawę, jaką winniśmy manifestować. Warto wskazać, że Bediüzzaman wypowiedział kilka bardzo istotnych słów celem wyjaśnienia tej kwestii: „Ci, którzy radują się z porażki, jaką ponoszą ich przeciwnicy w dyskusji, nie mają miłosierdzia”. Wyjaśnia również przyczynę tego stanu: „Pokonując kogoś, nie zyskujesz nic. Jeśli jednak zostajesz pokonany, a twój przeciwnik osiąga zwycięstwo, wtedy zyskujesz możliwość naprawienia swych błędów”.
Dyskusji nie powinno się prowadzić dla zaspokojenia własnego ego, lecz raczej w celu stworzenia warunków do wydobycia prawdy. Kiedy oglądamy debaty polityczne, których jedynym celem jest unicestwienie przeciwnika, nie możemy spodziewać się po nich pozytywnych rezultatów. Aby w dyskusji ideologicznej mogła pojawić się prawda, nie mogą być ignorowane takie fundamenty jak: wzajemne zrozumienie, szacunek, zaangażowanie na rzecz sprawiedliwości. Według zasad Koranu prawdziwa dyskusja może mieć miejsce jedynie w środowisku otwartym na dialog.
W przywołanym wyżej wersecie Koranu dostrzegamy pewien warunek: „O ile nie będą to ci, którzy oddają się niesprawiedliwości” (sura 29,46).
„Ci, którzy uwierzyli i nie zaciemnili swojej wiedzy żadną niesprawiedliwością, są tymi, dla których przeznaczone jest prawdziwe bezpieczeństwo i znajdują się na prostej drodze”. (sura 6,82)
Największą tyranią jest uciszenie wszelkich głosów w sumieniu, które wysławia Boga. Despotyzmem jest również bycie niesprawiedliwym wobec innych, prześladowanie ich oraz narzucanie własnego sposobu myślenia. Ze względu na to, że tyrania wiąże się z politeizmem oraz niewiarą, jest ona poważnym grzechem. Warto jednak pamiętać, że nie każdy politeista lub niewierzący musi być złoczyńcą we wspomnianym wcześniej znaczeniu. Natomiast wszyscy ci, którzy prześladują innych, zbroją się w imię popełniania zła oraz łamią prawa innych ludzi, a przez to naruszają Bożą sprawiedliwość, muszą zmierzyć się z obliczem prawa.
Mając do czynienia z Ludami Księgi, które nie są prześladowcami, nie mamy prawa zachowywać się w stosunku do nich agresywnie, ani myśleć o ich unicestwieniu. Takie zachowanie stałoby w sprzeczności z zasadami islamu, a wręcz byłoby anty-islamskie. W innej części Koranu czytamy:
„Bóg nie zabrania wam postępować w sposób uprzejmy wobec tych, którzy nie prowadzą wojny przeciwko wam ze względu na waszą religię ani nie wypędzają was z waszych domów. Zaiste, Bóg miłuje ludzi prawdziwie sprawiedliwych!”. (sura 60,8)
Werset ten został objawiony, gdy pewna emigrantka o imieniu Asma zapytała Proroka, czy powinna spotykać się z matką-politeistką, która chciała przybyć z Mekki do Medyny, by zobaczyć swoją córkę. Werset sugeruje, że takie spotkanie jest jak najbardziej dopuszczalne, zatem Asma mogła być również uprzejma wobec swej matki. Pozostawiam waszej ocenie, jakie podejście powinniście prezentować wobec tych, którzy wierzą w Boga, Dzień Ostateczny oraz proroków.
Wiele koranicznych wersetów porusza tematykę dotyczącą dialogu i tolerancji. Należy jednak zachować pewną ostrożność w równowadze w zakresie tolerancji. Bycie miłosiernym wobec kobry oznacza bycie niesprawiedliwym wobec tych, których ona ukąsiła. Twierdzenie, że humanizm jest bardziej miłosierny niż Boże miłosierdzie, jest wyrazem braku szacunku dla miłosierdzia i łamaniem praw innych. W rzeczywistości okazuje się, że Koran oraz sunna, z wyjątkiem pewnych szczególnych okoliczności, zawsze stają po stronie tolerancji. Jej rozpostarte skrzydła winny obejmować nie tylko Ludy Księgi, lecz w pewnym sensie także całą ludzkość.
- Utworzono .