Risale-i Nur'un Meseleleri İzah Tarzı
Nurlar, İslamî pek çok temel meseleyi halletmenin yanında, onlara bir bütün halinde bakıldığında, satır aralarına sıkıştırılmış pek çok yol gösterici mesajlar ve külli kaideler türünden disiplinler ve fikir yumakları bulmak da mümkündür.
Meselâ onlardan biri: 'Bir insanı alıp, kemâlâtın mertebelerinde dolaştırarak onu kurmay yapmaktansa beş on insanı nefer yapmak ve onları dalâletten kurtarmak daha iyidir.' Zira, çağ ve dönem itibariyle insanları kurtarmak; onları ayakları yere basan birer nefer seviyesinde ele alıp yetiştirme, koruma ve kollamayla olacağından neferlerin anlayışı ve muhatap alınmaları ön plana çıkar.
Risalelerde satır aralarında ifade edilen hususlardan bir diğeri de meselelerin 'tedellî' (Tümdengelim =İstidlâl) metodu ile anlatılmasıdır. Yani müessirden esere giderek, eserin o çerçevede değerlendirilmesidir. Böylece eser, hem o 'Müessiri A'zam'ın büyüklüğü hem de o eserin ifade ettiği mananın derinliği açısından daha bir açılır ve inkişaf eder. Böyle bir yol, eseri anlama açısından da daha önemlidir. Çünkü bunun tersi bir yaklaşım tarzı -ki, eserden müessire doğru gitme yöntemidir- çok defa beklenen sonuca ulaştırmaz. Her ne kadar o eseri oluşturan parçalar ciddî bir tenâsüp içinde de olsa ve o eserin değişik yanları tam bir nizâm, mükemmel bir âhenk ve şiiriyet de ifade etse, eldeki neticenin yine kendi kıymetince olması bakımından Zât-i ilâhî hakkında yeterince fikir vermeyebilir.
Ama meseleye, öncelikle göklerin ve yerlerin zimamını elinde tutan Zât-ı Ecell-i A'lâ nazara alınarak tedellî yolu ile bakılınca, eseri meydana getiren fırçanın eser üzerinde çok önemli ve derin çizgiler bıraktığı hemen anlaşılacaktır. Hatta eserde münasebetsiz gibi görünen bazı çıkıntıların bile değişik bir mânâ, farklı bir maslahat veya ince bir hikmet için olduğu hemen fark edilecektir ki, işte böyle bir eser, insanı bir hamlede, bir nefhada tecridin götürdüğü derinliklere çekip götürecektir. Böylece, her eserde bir derinleşme olduğu görülecek ve bu eserlerin her biri Zât-ı ulûhiyet mülahazasını ruhlarımıza çok farklı olarak fısıldayabilecektir.
İşte Risalelerin satır aralarında verilen noktalardan bir diğeri de budur. Ayrıca, küllî bir bakış açısıyla baktığımızda; Risalelerin, ibtidâ ile intihânın birleştiği noktaların izahı olduğu da söylenebilir. Dolayısıyla, hemen herkes bu eserlerden seviyesine göre mutlaka bir şeyler anlar. Bazıları düz satırlardan bir şeyler anlarken, diğer bazıları da satırlarla beraber satır aralarını, hatta satır aralarının gölgelerine göre satırları dahi farklı anlayabilir.
- tarihinde hazırlandı.