Felak ve Nâs Sûreleri
Bazı ilim mahfillerinde Felak ve Nâs sûrelerinin namazda okunamayacağına dair yanlış bir kanaatin olduğu söylenmektedir. Böyle bir kanaatin uyanmasına, İbn Mes'ud' un Peygamberimiz'in sağlığında tertip ettiği Kur'an'da bulunan sûrelerin arasında, bu iki sûrenin olmadığıyla alakalı rivâyet sebep olmuştur.
Oysa İbn Mes'ud'dan bize ulaşan bu haber, mütevâtir bir habere muhalefetinden dolayı şâz sayılır. Zaten İbn Hacer gibi pek çok hadis uzmanı, Efendimiz'in bu iki sûreyi namazda okuduğuna dair gerek Müslim'in el-Câmiu's-Sahîh'inde gerekse Saîd b. Mansûr' un Sünen'inde pek çok sahih rivayetin bulunduğunu kaydetmişlerdir.
İbn Mes'ud'dan rivâyet edilen mezkûr görüş incelenirken dikkat edilmesi gereken birkaç husus vardır: Öncelikle İbn Mes'ûd, bu iki sûrenin Kur'an'dan olduğuna değil, mushafta bulunmasına karşıdır. Zirâ İbn Mes'ud, Peygamberimiz'in Mushaf-ı Şerif'e bizzat izin verdiği şeylerden başkasının konulmaması hususunda ısrarcıydı. Bâkillânî'nin yorumuyla ifade edecek olursak, bu hususta Efendimiz'in verdiği izin ona ulaşmamış olabilir.
İlgili rivâyete başka bir zâviyeden bakıldığında, Rasûlullah'ın bu sûreleri namazda okuduğu sıralarda İbn Mes'ud Hazretlerinin hazır bulunamamış olduğu da söylenebilir. Ayrıca Merhum Elmalılı'nın da belirttiği üzere İbn Mes'ud'dan, böyle bir rivayetin bulunması, bu iki sûrenin nüzûlunun son zamanlarda olmasından, yahut Mekke döneminde hadis-i kudsî kabilinden iken Kur'an olmak üzere tespitine dair vahiy sonradan vârid olması hasebiyle İbn Mes'ud'un ona vâkıf olmamış bulunmasından kaynaklanmıştır.
Ayrıca, bu konuda İbn Mes'ud' un o kanaatinden dönmüş olabileceği mülahazası da her zaman söz konusu olabilir. Hatta o zât, bu meselenin temel esprisini kavrayamamış da olabilir. Yani Efendimiz'e (sav) sihir yapıldığında ve ayrıca yatarken onları okuduğunu bilen İbn Mes'ud'un, bu iki sûreyi Nebiler Serveri'nin kendi dualarından sanmış olabileceği de düşünülebilir.
Bütün bunlardan sonra diyebiliriz ki Felak ve Nâs sûrelerinin namazda okunmayacağına dair bir rivayetin varlığından söz etmek mümkün değildir. Hatta bu meseleye tersten bakılınca şöyle de diyebiliriz: Hadisler bütünüyle incelendiğinde, Efendimiz'in Kur'an'ın her yerini okuduğunun herkes tarafından duyulduğuna dair bir haberle karşılaşmak mümkün olmadığı gibi, Peygamberimiz'in namazda bütün Kur'an'ı herkesin bileceği şekilde okuduğu da söylenemez. Aslında böyle olması da çok tabiîdir. Bu konuda her bir sahâbî kendi duyduğu şeyleri nakletmiştir. Mesela Efendimiz'in Secde ve Mülk sûrelerini okuduğuna dair rivayetleri bulunan sahabîler vardır. İbn Mes'ud, Efendimiz'in Bakara, Âl-i İmrân ve Nisâ sûrelerini okuduğunu söylemektedir. Ümmü Seleme validemiz de Efendimiz'in Tûr Sûresi'ni okuduğunu haber vermiştir. Bütün bu haberlerden yola çıkılacak olursa Kur'an'ın kalan yerlerinin namazlarda okunamayacağı şeklinde bir fikir çıkarmanın doğru olmayacağı açıktır.
- tarihinde hazırlandı.