តើភាពរម្យទមគឺជាអ្វី?
ភាពរម្យទម មានន័យថាភាពអៀនខ្មាស វាការពារភាពបរិសុទ្ធ និងកិត្តិយសរបស់បុគ្គល។ ភាពរម្យទម គឺជាការស្គាល់ដែនរបស់ខ្លួន ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សស្ថិតក្នុងកន្លែងមួយដែលអាចរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងអល់ឡោះ បន្ទាប់មក ជាមួយនឹងមនុស្សរាល់គ្នា។
ភាពរម្យទម គឺជាគុណសម្បត្តិសំខាន់មួយដែលធ្វើឲ្យមនុស្សក្លាយជាមនុស្សប្រពៃពិតប្រាកដ។ ភាពរម្យទម គឺជាគ្រឿងលំអផ្លូវចិត្តរបស់មនុស្សម្នាក់ វាគឺជាតម្លៃមួយដែលអល់ឡោះចង់ឃើញលើខ្លួនខ្ញុំបម្រើរបស់លោក។ ក្នុងន័យនេះ វាក៏មានន័យថា ការចៀសវាងទម្លាប់អាក្រក់ផ្សេងៗរបស់មនុស្សម្នាក់ ដែលអល់ឡោះមិនចង់ឃើញ។
ក្នុងគម្ពីរគួរអាន អល់ឡោះបានប្រកាសថា លោកហាមឃាត់ភាពគ្រអឺតគ្រទមទាំងអស់ ។ ជាងនេះទៅ ទៀត វាបាននិយាយថា៖ «គ្រប់សាសនាទាំងអស់មានក្រមសីលធម៌រៀងៗខ្លួន។ ក្រមសីលធម៌របស់ ឥស្លាមគឺភាពរម្យទម »។ អ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះបានសង្កត់ធ្ងន់ពីសារៈសំខាន់របស់ក្រមសីលធម៌នេះក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ជនមូស្លីម។
Hadis(សារម្យ៉ាង) ខាងក្រោមនិយាយពីសារៈសំខាន់របស់ភាពរម្យទម។ Abdullah ibn Umar បាននិយាយថា៖ « ព្យាការីរបស់យើងធ្លាប់ជួបជាមួយនឹងបុរសម្នាក់ដែលកំពុងប្រដៅប្អូនរបស់គាត់កុំឲ្យដាក់ខ្លួនពេក។ ដោយលឺបែបនេះ គាត់បានប្រាប់បុរសនោះថា៖ «ចូរកុំនិយាយបែបនេះទៅគាត់ ព្រោះថាភាពរម្យទម គឺផ្នែកមួយនៃ Iman (ជំនឿ)។»
Hadis មួយទៀតនិយាយដូចខាងក្រោម៖ « ជំនឿមានមែកធាងជាង ៧០។ មែកធាងដែលស្ថិតនៅខ្ពស់ជាងគេគឺជាការប្រកាស់ទទួលស្គាល់ថា «គ្មានអ្នកណាមានសិទ្ធិទទួលការគោរពសក្ការៈក្រៅពីអល់ឡោះទេ» និងមែកធាងដែលទាបជាងគេគឺជាការដកវត្ថុដែលអាចបង្ករបួសស្នាមចេញពីផ្លូវដើរ។ ចំនែកឯភាពរម្យទម គឺជាមែកធាងនៃជំនឿ»។
អ្នកប្រាជ្ញនៃសាសនាឥស្លាមបានបញ្ចេញយោបល់ចំពោះ ហាឌីសខាងលើដូចខាងក្រោម៖
ទោះបីជាភាពរម្យទម គឺជាបុគ្គលិកលក្ខណៈមួយដែលអល់ឡោះប្រទានតាំងពីកំណើតក្តី ហាឌីសខាងលើនេះ បង្ហាញវាថាជាផ្នែកមួយនៃជំនឿ។ ព្រោះថា មនុស្សដែលបង្ហាញពីភាពរម្យទម គឺជាប្រភេទមនុស្សដែលចៀសឆ្ងាយពី អំពើបាប។ ក្នុងន័យនេះ ភាពរម្យទម គឺជារនាំងរវាងបុគ្គល និងអំពើបាប ដូច្នេះវាដើរតួជាផ្នែកមួយក្នុងការទប់ស្កាត់ការប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់ ។ ក្នុងហាឌីសនេះ បានបញ្ជាក់ថា ភាពរម្យទម គឺជាផ្នែកមួយនៃជំនឿ។ យើងដឹងថា ជំនឿគឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីការស្តាប់ដំបូន្មានរបស់អល់ឡោះ និងការចៀសវាងប្រព្រឹត្តអ្វីដែលលោកហាមឃាត់។ នៅពេលដែលបុគ្គលម្នាក់ចៀសវាងអំពើបាបដោយសារ ភាពរម្យទម របស់គាត់ យើងឃើញថា ភាពរម្យទម ក្លាយជាផ្នែកមួយនៃជំនឿហើយ។
ព្យាការីរបស់យើងបាននិយាយថា "ត្រូវតែមានភាពរម្យទម ចំពោះអល់ឡោះ!"
សិស្សរបស់ព្យាការីបាននិយាយថា: «ឱ ព្យាការីរបស់អល់ឡោះ! តើយើងអាចមានភាពរម្យទម ចំពោះ អល់ឡោះដោយវិធីណា»?
គាត់បានឆ្លើយថា៖ «មនុស្សដែលមានភាពរម្យទម ទៅកាន់អល់ឡោះ គឺជាអ្នកដែលមើលថែក្បាល និងសរីរាង្គ គឺជាអ្នកដែលមើលថែរខ្លួនរបស់គេ ការពារពោះ និងសរីរាង្គរបស់គេ និងជាអ្នកដែលមិនទទួលឥទ្ធិពលពីការញុះញុងពីពិភពខាងក្រៅ និងមិនដែលភ្លេចពីសេចក្តីស្លាប់។»
ក្នុងហាឌីសនេះ ការការពារក្បាលមានន័យថាការប្រើប្រាស់អារម្មណ៍ និងគំនិតរបស់យើងក្នុង ផ្លូវល្អ(គិតក្នុងផ្លូវល្អ)។ ការការពារសរីរាង្គផ្សេងៗដែលពាក់ព័ន្ធនឹងក្បាលមានន័យថា ការការពារភ្នែកពីការមើលរបស់ដែលត្រូវបានហាមឃាត់ ការការពារត្រចៀកពីសម្តីអាក្រក់ និងការការពារមាត់ពីការកុហក។ ការការពារពោះអាចមានន័យថាជាការចៀសវាងបរិភោគអ្វីដែល ត្រូវបានហាមឃាត់។ យោងទៅតាមអ្នកប្រាជ្ញខាងហាឌីស សរីរាង្គដែលពាក់ព័ន្ធនឹងក្បាលពោះអាចមាន ន័យថាការហាមឃាត់ពីការប្រព្រឹត្តអំពើសាហាយស្មន់(កាមខុសសីលធម៌)។ ការការពារសរីរាង្គទាំងនេះគឺមានសារៈសំខាន់ ខ្លាំងណាស់ដើម្បីទទួលបានភាពរម្យទម ចំពោះមុខអល់ឡោះ។
អ្នកដែលប្រាថ្នាចង់បានសុភមង្គលក្នុងពិភពលោកនេះ និងលោកខាងមុខគប្បីស្វែងរកនូវភាពស្របទៅតាមគន្លងដ៏ត្រឹមត្រូវ និង ភាពរម្យទម ។ អ្នកដែលខ្វះភាពរម្យទម គេនោះក៏ខ្វះសម្ថតភាពក្នុងការធ្វើអំពើល្អដែរ។ ភាពរម្យទម និងជំនឿគឺពឹងផ្អែកលើគ្នា នៅពេលដែលបាត់បង់ភាពរម្យទម ជំនឿក៏បានបាត់បង់ដែរ។
ព្យាការីរបស់អល់ឡោះបានចែងថា « មានតែភាពរម្យទមតែមួយគត់ដែលនាំមកនូវអំពើល្អ។»ហើយក្នុង ហាឌីសផ្សេងទៀត ក៏គាត់បានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃភាពរម្យទម ដោយនិយាយថា៖ « ភាពរម្យទមគ្រប់រូបភាពទាំងអស់គឺសុទ្ធតែល្អ។ »
ធ្វើតាមអ្វីដែលអ្នកចង់ចុះបើសិនជាអ្នកមិនចេះអៀនខ្មាស!
ដោយពិចារណាពីអត្ថន័យនៃភាពអៀនខ្មាសនិងសុភាពរាបសារ អ្នកនឹងឃើញថា ភាពរម្យទម មានឋានៈសំខាន់ណាស់ក្នុងក្រមសីលធម៌ឥស្លាម។ ប្រសិនបើអ្នកចង់ឃាត់អ្នកដែលមានភាពរម្យទម ពីការប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់មួយ អ្នកគ្រាន់តែសួរគេថា៖ «អ្នកមិនខ្មាសនូវអ្វីដែលអ្នកធ្វើទេឬ?» គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ បុព្វបុរសរបស់យើងបាននិយាយថា៖ «អ្នកដែលគ្មានសេចក្តីអៀនខ្មាសចំពោះមុខអ្នកដទៃ គេនោះក៏គ្មានសេចក្តី អៀនខ្មាសចំពោះអល់ឡោះផងដែរ។ »
មនុស្សដែលមានភាពអៀនខ្មាសពិតប្រាកដ ជាមនុស្សដែលចៀសវាងអំពើអាក្រក់ទាំងឡាយមិនថាគេនៅក្នុងចំណោមមនុស្សច្រើនឬនៅតែឯងនោះទេ។ មនុស្សដែលមានអារម្ភបែបនេះនឹងទទួលបានសុខភាពល្អផ្នែកស្មារតី និងសម្បជញ្ញៈប្រសើរ។
(កូនសិស្ស)ព្យាការីឈ្មោះ Qurrah ibn Iyas រៀបរាប់ថា៖
យើងនៅជាមួយព្យាការីអល់ឡោះ ខណៈដែលមនុស្សនិយាយពីភាពរម្យទម ។ សំណួរមួយបានចោទសួរថា៖ « ឱ អ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ! តើភាពរម្យទម មានដើមកំណើតពីឥស្លាមឬ?»
ព្យាការីរបស់យើងបានឆ្លើយតបថា: «ភាពរម្យទម គឺជាឥស្លាមទាំងមូលតែម្តង។ ប្រាកដណាស់ ការសង្កេតមើលភាពរម្យទម ចៀសវាង Haram (អំពើណាដែលបានហាមឃាត់) ការគ្រប់គ្រងអណ្តាត និងមានភាពបរិសុទ្ធគឺសុទ្ធតែចេញពីជំនឿទាំងអស់។ ដោយកាត់បន្ថយអ្វីដែលខ្លួនមានក្នុងពិភពនេះ ពរជ័យ និង គុណសម្បត្តិរបស់គេនឹងចម្រើនឡើងសម្រាប់លោកខាងមុខ។ តែនៅពេលដែលយើងប្រៀបធៀបគ្នា បុណ្យដែលយើងទទួលបាននៅលោកខាងមុខគឺមានទំហំធំជាងអ្វីដែលយើងបាត់បង់ក្នុងភពនេះ។
យើងអាចមើលឃើញរាល់អំពើបាបគ្រប់យ៉ាងពីមនុស្សដែលខ្វះភាពអៀនខ្មាស។ និយាយមួយបែបទៀត មនុស្សដែលគ្មានភាពខ្មាសអៀនតែងពាក់ព័ន្ធនឹងទង្វើមិនសមរម្យផ្សេងៗ និង ភាពអាប់ឱន។ សូមពិចារណាពីឧទាហរណ៍ខាងក្រោម៖
ថ្ងៃមួយ Imam Abu Hanifa (Imam:អ្នកមានចំណេះដឹង)បានទៅងូតទឹកក្នុងបន្ទប់ទឹកសាធារណៈមួយ។ នៅពេល ដែល Imam កំពុងតែងូតទឹក បុរសម្នាក់ដែលគ្មានស្លៀកសំលៀកបំពាក់ម្នាក់ដើរចេញមក។ នៅពេលដែល Imam បានឃើញគាត់ បានគាត់បិទភ្នែកយ៉ាងជិត តែបុរសម្នាក់នោះបែរជាគ្មានការខ្មាសអៀនទៅវិញ។ ជាងនេះទៅទៀត គាត់ហ៊ានសើចចំអកដាក់ Imam ទៀតផង។
គាត់បាននិយាយថា៖ « ឱ Imam ! តើភ្នែករបស់លោកមើលឃើញតាំងពីពេលណា?»
Imam ឆ្លើយទៅកាន់បុរសខ្វះការអប់រំវិញថា៖ « តាំងពីពេលដែលភាពរម្យទមរបស់ អ្នកឯងត្រូវបានគេដកហូតយកទៅបាត់។»
ជាការពិតណាស់ នៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់បានបាត់បង់ភាពរម្យទម របស់ខ្លួន គេនឹងបង្ហាញសកម្មភាពដែលអៀនខ្មាសជាច្រើន។ ក្នុងចំណោមពាក្យស្លោកមួយរបស់អល់ឡោះ ព្យាការីរបស់ពួក យើងបាននិយាយថា៖ « ឃ្លាមួយដែលរមែងត្រូវបានព្យាការីទាំងអស់និយាយជាច្រើនដងតាំងពីសម័យកាលរបស់ អាដាម (សន្តិភាពចូលមានដល់គាត់) គឺ «ធ្វើចុះនូវអ្វីដែលអ្នកចង់ធ្វើប្រសិនជាអ្នកគ្មានភាពអៀនខ្មាស?»
ក្នុងឃ្លាមួយដែលមានក្នុងគម្ពីរ ហាឌីស « ធ្វើចុះនូវអ្វីដែលអ្នកចង់ធ្វើប្រសិនជាអ្នកគ្មានភាពអៀនខ្មាស» អត្តន័យរបស់វាមិនមែនមានន័យថាអ្នកដែលគ្មានភាពអៀនខ្មាសអាចធ្វើអ្វីក៏បាននោះទេ ព្រោះថា ការយល់ ដឹងបែបនេះគឺជាការយល់ច្រឡំនឹងអ្វីដែលព្យាការីចង់និយាយ ។ តែឃ្លារបស់គាត់គប្បីយល់ដូចខាងក្រោមវិញ៖
១. តើអ្នកមានដែលពិចារណាពីលទ្ធផលនៃសកម្មភាពរបស់អ្នកដែរឬទេ? ការបាត់បង់អារម្មណ៍ខ្មាស អៀនគឺមិនមានន័យថាវាអាចជួយអ្នកពីទំនួលខុសត្រូវរបស់អ្នកឡើយ។ គ្មានអំពើបាបណាត្រូវបានអត់ឱន ដោយសារតែអ្នកបាត់បង់ភាពអៀនខ្មាសទេ មានន័យថា អ្នកនៅតែត្រូវទទួលនូវលទ្ធផលដែលអ្នកបានប្រព្រឹត្តដដែល។
២. ធ្វើតាមអ្វីដែលអ្នកប៉ងចុះ ព្រោះថាអ្វីដែលធ្វើឲ្យមនុស្សម្នាក់ក្លាយជាមនុស្សពិតប្រាកដម្នាក់គឺអារម្មណ៍ខ្មាសអៀននេះឯង។ ប្រសិនបើអ្នកបាត់បង់អារម្មណ៍នេះ នោះគ្មានអ្វីដែលនឹងអាចបញ្ឈប់អ្នកពីការប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់ឡើយ ហើយក៏មិនអាចដាស់វិចារញ្ញាណរបស់អ្នកពីសកម្មភាពអាក្រក់ផងដែរ។ ពេលនោះ អ្នកនឹងធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងដោយមិនពិចារណាថាវាល្អ ឬអាក្រក់ទេ អ្នកនឹងក្លាយជាមនុស្ស ដែលគ្មានមនោសញ្ចេតនាម្នាក់។
- បានបង្កើតនៅលើ ។