Allah'ın Yardımı ve Sihirbaz Cellat

“Zaman gösterdi ki: Cennet ucuz değil, Cehennem dahi lüzumsuz değil.”

Kur’an-ı Kerim’de buyuruluyor ki: أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللهِ أَلاَ إِنَّ نَصْرَ اللهِ قَرِيبٌ “Yoksa siz, daha önce geçmiş ümmetlerin başlarına gelen durumlara mâruz kalmadan Cennet’e gireceğinizi mi sandınız?!. Evet, onlar öyle ezici mihnetlere, zorluklara dûçâr oldular ve öyle şiddetle sarsıldılar ki, Peygamber ve yanındakiler, ‘Allah’ın vaad ettiği yardım ne zaman yetişecek?’ diyecek hale geldiler. İyi bilin ki Allah’ın yardımı yakındır.” (Bakara, 2/214)

“Siz, sizden evvelkilerin başlarına gelenler başınıza gelmeden, Cennet’e gireceğinizi mi zannediyorsunuz?!.” Hazreti Nuh’un, Hazreti Hud’un, Hazreti Sâlih’in, Hazreti Musa’nın, Hazreti İsa’nın, Hazreti Zekeriya’nın, Hazreti Yahya’nın… Aynı zamanda mutlak manada insan-ı kâmil, belki vesile-i hilkat olan Hazreti Ruh-u Seyyidi’l-Enâm’ın çektiği şeyler… Onlar hiç hak etmemişti çektiklerini; fakat Cennet yolunun yolcularının başına gelmesi mukadder olan şeylerdi onlar.

“Sizden evvelkilerin başlarına gelenler başınıza gelmeden, Cennet’e gireceğinizi mi sanıyorsunuz?!.” مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا Değişik sıkıntılar, baskılar, tazyikler, tagallüpler, tahakkümler, tasallutlar, saldırmalar, hazımsızlıklar, yapılan şeyleri yıkmalar, tahripler, karşı çıkmalar, güzergâh emniyetini tehlikeye atmalar, pozitif bütün şeylere karşı ilân-ı harp etmeler… Bunlarla yüzleşmeden, karşı karşıya gelmeden, Cennet’e gireceğinizi mi sanıyorsunuz?!. وَزُلْزِلُوا “Sarsıldılar!” diyor; adeta fay kırılmalarına maruz kaldılar; kırılmaları kırılmalar takip etti. Fiil kipinin esprisi, muttasıl kırılmalara dikkati çekiyor. وَزُلْزِلُوا Sürekli… Meçhul fiil olduğundan dolayı da “Allah, sarstı, zelzele verdi, fayı kırdı!” demiyor, “Sarsıldılar!” diyor; fiil, nâib-i fâile nisbet ediliyor.

Öyle bir sarsıldılar ki; حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ Bırakın başkalarını, Peygamber ve hemen arkasındakiler, yani Bû-Bekr u Ömer u Osman u Ali, Talha vu Zübeyr u Sa’d u Saîd… Bunlar bile مَتَى نَصْرُ اللهِ dediler: “Yâ Rab! Nusretin ne zaman?!.” Oysaki onlar, öylesine “Tevekkül”, “Teslim”, “Tefviz” ve “Sika”ya kilitlenmişlerdi ki, her şeyi Allah’tan biliyor, Allah’a güveniyor ve Allah’a dayanıyorlardı. Bir gün Cenâb-ı Hakk’ın onlara yardım edeceğine inançları tamdı. Ama can gırtlağa gelmişti ve öyle sıkışmışlardı ki, onlar bile o Akrabü’l-mukarrabîn ile مَتَى نَصْرُ اللهِ “Allah’ın vaad ettiği yardım ne zaman yetişecek?!.” dediler.

Sebepler bilkülliye sukût etmişti; kullanacak hiçbir sebep kalmamıştı. Şerirler, şirret kılıçlarını kullanıyor, salya atan dilleri ile onların üzerine gidiyor, her yerde onların aleyhinde havayı bozuyor ve zihinleri bulandırıyorlardı. Nöron kirletmesine kendilerini adamış/vakfetmişlerdi. Şimdilerde, devletin imkânları ile bugün bir yerde, ertesi gün başka bir yerde, daha ertesi gün daha başka bir yerde bir yalan ile, “Size bir hava meydanı!”, “Size bir liman!”, “Size bir yol!”, “Size bir saray!”, “Size bir restorasyon!” yalanları ile, iftiraları ile, kandırmaları ile yapıldığı gibi, bütün yolları kesiyorlardı. Hayır adına koşturan o insanları engellemek, tökezlemelerini sağlamak için -veya “tökezlemelerine sebebiyet vermek için” demek, kelimenin nüansı açısından daha doğru- ellerinden gelen her şeyi yapıyorlardı, maalesef. Dolayısıyla, bunlara maruz kalanlar مَتَى نَصْرُ اللهِ dediler.

İşte esbâb bil-külliye sukût edip nur-i tevhîd içinde sırr-ı Ehadiyyet zuhur edince… Vâhidiyyet de diyebilirsiniz; kimisi öyle diyor, Hazreti Pîr böyle diyor: Nur-i Tevhid içinde sırr-ı Ehadiyyet zuhur ediyor. Onlar tam Allah’ı birlediklerinden, “Allah’ım! Sen, Sen!..” dediklerinden dolayı… Hatta kuyu dibindeki Hazreti Yusuf gibi, balığın karnındaki Hazreti Yunus İbn Mettâ gibi… Sebep, yok; bütün sebepler “elvedâ” edip ayrılmışlar, ebedî yokluğa gömülmüşler âdetâ… İşte o zaman insan, bütün vicdanı ile, bütün vicdanî sistemleri ile, yani latife-i Rabbâniyesi ile, hissi ile, şuuru ile, mantığı ve muhakemesi ile, مَتَى نَصْرُ اللهِ diyor.

“Allah’ım! Yardımın ne zaman? Artık bittik!..” demekti bu, “Bittik!..” İşte o zaman, أَلاَ إِنَّ نَصْرَ اللهِ قَرِيبٌ “İyi bilin ki Allah’ın yardımı yakındır.” Başa gelenler öylesine zirve yaptığı zaman.. doruğa ulaştığı zaman.. iş gidip “gayretullah” çeperine dokunduğu zaman… İşte o zaman, أَلاَ إِنَّ نَصْرَ اللهِ قَرِيبٌ “Allah’ın nusreti yakındır!” Allah, yakın zamanda onlara nusret ediyor; size de nusret etsin inşâallahu teâlâ!

Çekiyorsunuz, inşaallah, o inayet koşacak sizin de yardımınıza

Cenâb-ı Hak nusretini, çoğunuza başka yerlerde yüce mefkûrenizi anlatma fırsatı vererek lütfediyor. Esâsât-ı diniyenin temel disiplinlerini, geleneklerinizi ve an’anelerinizi dünya pazarlarında peyleme.. bunların sergisini yapma.. bir yönüyle, dünyadan alacağınız şeyleri almak için onları bir emtia gibi kullanma.. verme-alma muamelesine girme.. dolayısıyla böyle bir alış-veriş ile onlarla diyalog tesis etme.. çaylarını içme, çay içirme.. yemeklerini yeme, yemek yedirme.. güzelliklerinizi teşhir etme.. insan olarak onların da güzellikleri vardır, o güzelliklerden de istifade etme…

İşin hakikatini, mâverâsını (arka planını) göreceğimiz âna kadar bir kısım sıkıntılar olacak… Ashâb-ı Kirâm, Mekke-i Mükerreme’den, beldelerin en kerîminden beldelerin en münevverine, Medine-i Münevvere’ye hicret etmişlerdi. Orası Yesrib iken, nurlanıyor, medeniyet merkezi haline geliyordu onlar sayesinde. Onlar da oraya gittiklerinde, belli bir dönemde tanınmadılar, sindirilemediler. Hatta hayatlarının sonuna kadar onları sindiremeyen münafıklar oldu; onları geldikleri yere döndürmek için hep ayak oyunları ile, ellerinden gelen her şeyi yapmaya çalıştılar. Müreysî Vakası, senelerce sonra olan bir vakadır; o zaman bile “Eğer Medine’ye dönersek, azizler zelilleri oradan çıkaracak!” diyordu şom ağızlı birisi; günümüzün şom ağızlılarının dediği gibi: “Size burada yaşama hakkı yok!” Başlarında, İnsanlığın İftihar Tablosu, Şeref-i Nev’-i İnsan, Ferîd-i Kevn ü Zaman’ın (sallallâhu aleyhi ve sellem) bulunduğu Müslümanlara, O’na en yakın olanlara, Ebu Bekir’lere Ömer’lere, Osman’lara, Ali’lere, “Size Medine’de, münevver medeniyet merkezinde yer yok! Mekke-i Mükerreme’ye, yeniden!..” diyorlardı. Senelerce sonra, hâlâ o duyguyu paylaşıyorlardı; o duygu ile onlara karşı koyuyorlardı. Ve Müslümanlar yine çekiyorlardı, yine çekiyorlardı.

Çekme, böyle zirvede, Hicret-i Seniyye’nin beşinci senesine kadar, yani Hendek Vakası’na kadar devam etti. Bu, ne demek?!. Mekke-i Mükerreme’de, Peygamberlik on üç sene… O on üç senede çektiğini de kimse çekmemişti O’nun. Alvar İmamı’nın ifadesiyle diyeyim; o, başka bir mülahaza ile söylerdi: “O çekilen şeyler, Everest Tepesi’nin başına konsaydı, o dağ, tuz-buz olurdu!” Fakat İnsanlığın İftihar Tablosu, zerre kadar eğilmedi. O’nun asâ gibi eğildiğine kimse şahit olmadı. Ne boynunu sıktıkları zaman, ne sırtına bindikleri zaman, ne ölüm için şeytanın verdiği kararlara uyup evinin önünü kestikleri zaman ve ne de evine baskınlar yaptıkları zaman… Hiçbir zaman eğilmedi. Hep gözleri Allah’ın açacağı kapıda idi, bekliyordu. Recâ hissi, her gün biraz daha artıyordu. Ümitle her gün biraz daha ciddî metafizik gerilim içine giriyordu.

Çektiler… Cumbasında, Kur’an-ı Kerim okuyan Hazreti Ebu Bekir’e müdahale ediliyor. Bilal-i Habeşî, kuma yatırılıyor, üzerine taşlar konuluyor. O sıcakta beyin kaynar ve bir yönüyle bozulur. Böyle bir sıcakta kuma yatırıyorlar, üzerine de taşlar koyuyorlar. O yine orada hiç yılmadan, “Ehad! Ehad! Ehad!..” diyor. Ve esbâb bil-külliye sukût ettiğinden, nur-i tevhîd içinde sırr-ı Ehadiyyet zuhur ediyor; o da “Ehad! Ehad! Ehad!..” diyor, Cenâb-ı Hakk’a teveccüh ediyor.

Ve gün geliyor, Allah (celle celâluhu) onlara bir ferec ve mahreç ihsan ediyor: أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللهِ أَلاَ إِنَّ نَصْرَ اللهِ قَرِيبٌ Evet, مَتَى نَصْرُ اللهِ “Allah’ım, yardımın ne zaman?!.” diyorlar. Allah buyuruyor ki: أَلاَ إِنَّ نَصْرَ اللهِ قَرِيبٌ

Şu kadar var ki, bu, böyle olmasa bile, esasen siz hedeflediğiniz şeyi elde etmiş olacaksınız; إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ “Ameller başka değil ancak niyetlere göredir.” fehvasınca, elde edeceğiniz şeyi, Allah’ın izni ile şimdiden elde etmişsiniz. لَوْ كَانَتِ الدُّنْيَا تَدُومُ لِوَاحِدٍ – لَكَانَ رَسُولُ اللهِ فِيهَا مُخَلَّدَا “Şayet dünyada birinin ebedîliği söz konusu olsaydı, İnsanlığın İftihar Tablosu (sallallâhu aleyhi ve sellem) onda ebedî kalırdı!” Evet, eğer dünyanın ebedî olması söz konusu olsaydı, yüzü suyu hürmetine yaratılan Hazreti Muhammed Mustafa, ebedî olarak kalırdı!.. Fakat…

Gelir bir bir, gider bir bir, kalır Bir,
Gelen, gider; giden, gelmez! Bu bir sır.
Gelirse, gelir bir kıl ile, eyleme tedbir;
Giderse, gider; eylemez bir koca zincir.(Anonim)

Acib bir kârubân-hane bu dünya,
Gelen gider konan göçer bu elden,
Vefası yok sefası yok fani hülya,
Gelen gider konan göçer bu elden.(Alvarlı Efe Hazretleri)

Siz de, biz de, onlar da, hepimiz gideceğiz öbür tarafa. Ama kaybetmiş insanlar olarak değil, kazanmış insanlar olarak gitme cehd u gayreti içinde olmalıyız. İnşaallah öylesiniz. İnşaallah metafizik geriliminiz hep devam eder; yapmanız gerekli olan şeyi, bugüne kadar yaptığınız gibi, bundan sonra da yaparsınız!..

Hizmet insanı için en büyük tehlikelerden biri: Meylürrahat

“Meylürrahat” tehlikelidir. (Rahata düşkünlük de diyebileceğimiz “meylürrahat”, aynı zamanda, dünyanın cazibedar ve zahirî güzellikleri karşısında hevesin uyanması ve insanda çalışmaya karşı bir gafletin hâsıl olması demektir.) Bir yönüyle daha hayattayken, kendini ölümün kucağına atma ve manen ölme demektir meylürrahat. Hele insan, onu tabiatının bir yanı haline getirmiş ise, hafizanallah, sıyrılması da çok zordur.

Yirmi Üçüncü Söz’de, farklı şekilde meseleye yaklaşılırken, yiyip, içip, yan gelip kulağı üzerine yatma, hayvanlara mahsus bir fiil olarak anlatılıyor. Vakıa hayvanlar, her zaman yan gelip kulakları üzerine yatmazlar. Hususi ile insanların terbiye ve te’nîsine tâbi tutulmuş, uysal, evcil hayvanlar… Bunlar, bir yönüyle kendilerine yüklenen vazifeyi yaparlar. Samanlıkta yerler-içerler fakat boyunlarına boyunduruğun konulacağı veya memelerinden sütün sağılacağı ya da yavrularına süt verecekleri meselesi, her zaman onların ihsasları içinde söz konusu olan şeylerdendir. Onun için, onları bu mülahaza ile nazar-ı itibara alan Kur’an-ı Mu’cizü’l-beyan, insan olma vazifesini yerine getirmeyen insanlara, كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ “Onlar, hayvanlar gibi, hatta hayvanlardan da daha aşağıdırlar!” (A’râf, 7/179) diyor. Yani, hayvan, şöyle-böyle ihsaslarıyla ne yapacağının farkındadır. Dar ihsas dairesi içinde, insan gibi öyle kafasında her şeyi çözebilecek nöronları yoktur; öyle bir mantığa ve muhakemeye sahip değildir. Ama hayatını ve hayatına başkalarının hayatları da bağlıysa şayet onların hayatını devam ettirme adına yapması gerekli olan şeyler mevzuunda, bir hassasiyet-i fevkaladesi vardır. Dolayısıyla bunda da tam bir “meylürrahat” olduğu söylenemez.

Onun içindir ki, “meylürrahat”a “cellâd-ı sehhâr” denebilir; esas, insanı büyüleyen, hipnoz yapan, sonra da -bir yönüyle- kellesini alan, onu boğazlayan bir şey demektir, hafizanallah.

Meylürrahat’ın temelinde olan şeylerden biri, insanın bir gâye-i hayalinin olmamasıdır. Bu, mefkûreden mahrum yaşaması ve moda ifadesiyle bir ideale sahip olmaması demektir. Bu da yine Hazreti Pîr’in beyanına bağlanacak olursa, “Gâye-i hayal olmazsa veyahut nisyan veya tenâsî edilse; ezhân, enelere dönüp etrafında gezerler.” Nisyan veya tenâsî edilse: Ya doğrudan doğruya unutulsa veya unutma tavrı içine girilse. “Tefâ’ül” (تَفَاعَلَ) kipi إِظْهَارُ مَا لَيْسَ فِي الْبَاطِنِ İçte ve işin aslında olmayan bir şeyi varmış gibi gösterme manasını da muhtevidir. Esasen çok da unutulacak gibi değil, ama… Hani tabipler, eskiden “temâruz” (تَمَارُض) derlerdi; bu, “hasta olmadığı halde hasta görüntüsü sergileme” demekti. “Tenâsî” de o esasen. Gâye-i hayal, unutulacak gibi değil; fakat kimi insan o mevzuda öyle bir gaflet içinde bulunuyor veya öyle hipnoz yapılıyor ki ona, unutuyor veya unutmuş gibi davranıyor.

Şeytan mı yapıyor, nefis mi yapıyor, hevâ mı yapıyor; yoksa şeytanın misyon ve vazifesini yüklenmiş insî şeytanlar mı yapıyorlar onu?!. Yapabilirler; çünkü Kur’an-ı Kerim buyuruyor, En’âm sûre-i celîlesinde: وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ “Böylece biz her peygambere, insan ve cin şeytanlarını düşman yaptık. Onlardan kimi kimine, aldatmak için birtakım yaldızlı sözleri vahiy gibi telkin ederler. Eğer Rabbin dileseydi, bunu yapamazlardı. O halde onları, düzmekte oldukları yalanlarıyla baş başa bırak!” (En’âm, 6/112) Demek ki, insanlar, şeytanlara; şeytanlar da insanlara lafların en süslü-püslüsünü vahyediyorlar. Kur’ân, bunu “vahiy” sözü ile ifade ediyor. Burada da “vahiy” kelimesi ile ifade edilmesi, bir şey hatırlatıyor insana: Meselenin en tehlikeli telkini, esasen dini kipler içinde, dinî argümanlar içinde sunulmasıdır. Ayette, “fısıldıyor” değil, “vesveseye bağlı sunuyor” değil, “yüvesvisu” değil; “yûhî” deniyor. Bu ifadeyle, insî ve cinnî şeytanların sanki doğru bir şey söylüyormuş gibi, sanki onu ayağa kaldıracak, onu insanî kıvama ulaştıracak, ahsen-i takvîme mazhariyetin gereklerini yerine getirecek kıvam yolunda bazı şeyler söylüyormuş gibi davrandıklarına işaret ediliyor.

Kur’an-ı Kerim’in bir kısım şeyleri ifade etmede seçtiği kelimeler, çok önemlidir. Buradaki, يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا beyanında, “yûhî” fiiline de bu açıdan bakılmalıdır. “İlk defa Âdem aldandı, evlatları da aldandı!” diyor Efendimiz; “Âdem, nisyan etti/unuttu; evlatları da unuttu!” buyuruyor; meseleyi âdetâ genetiğe bağlar gibi bir şey söylüyor. Şeytan O’nu (aleyhisselam) aldatırken nasıl davranıyor, ne diyor?!. “Cenâb-ı Hak, bunu yasak etti; esasen siz burada böyle ebediyetten mahrum kalasınız diye!” Sûret-i haktan görünme… Şimdi Cennet’te kalma, Cenâb-ı Hakk’a sürekli muhatap olma, dolayısıyla ân-ı seyyâlesi cihanlara bedel olan bir hayatı yaşama söz konusu… Orada öyle bir şey ile vuruyor ki!.. “Bak; sen bu memnu meyveye yaklaşırsan şayet, burada ebedî kalacaksın!” diyor. İşte bu “sağdan vurma” demektir. Ve nitekim orada yine ifade ediyor: قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ وَلاَ تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ “Şeytan, devam etti: Öyleyse, madem Sen beni azdırıp saptırdın, ben de andolsun, o insanları saptırmak için Sen’in dosdoğru yolunun üzerine oturacağım. Oturup, kâh önlerinden, kâh arkalarından, kâh sağlarından, kâh sollarından kendilerine yaklaşacağım. Onların çoğunu şükredenler olarak bulmayacaksın!” (A’râf, 7/16-17) “Sağdan gelirim, soldan gelirim!..” Sağdan gelmesi, sûret-i haktan görünmesi, bir kısım kutsal argümanları kullanmak suretiyle aldatması demektir.

Şimdi, يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا beyanı, bunlara da işaret etmektedir. Şayet şeytanlar bu şekilde hipnoz yapıyorlarsa, bir yönüyle, aldanan insan yer, içer, yan gelir kulağı üzerinde yatar; hayvanın yapmadığı şeyi yapar. Dolayısıyla Kur’an da ona, كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ der.

Rahata düşkünlük kanserine karşı en müessir iksir

İnsanı ayakta dimdik tutacak şey, bir yüce gâyeyi realize etmeye matuf yaşamasıdır. Her yerde nâm-ı celîl-i İlâhî’nin bir bayrak gibi dalgalanmasını sağlama… Nâm-ı celîl-i Muhammedî’nin (sallallâhu aleyhi ve sellem) bir bayrak gibi dalgalanmasını sağlama… Madem O (sallallâhu aleyhi ve sellem) onu istemiş veya öyle olacağını size vaad etmiş: “Adım, güneşin doğup-battığı her yere ulaşacaktır!” Yani, her yerde “Muhammedun Rasûlullah” denecektir. Şimdi insan böyle bir yüce gâye-i hayale dilbeste olmuş ise, herhalde rahattan rehavetten sıyrılır. O, rahatı onda görür; çünkü artık canını o uğurda fedâ edeceği Cânân’ı bulmuştur.

Seyyid Nigârî diyor ki: “Cânân dileyen, dağdağa-ı câna düşer mi?” “Cânân” diyor. “Cânân dileyen, dağdağa-ı câna düşer mi? / Cân isteyen, endişe-i cânâna düşer mi?” Canına takılıp kalmış isen sen, kendini rahata salmış isen sen, Cânân’ı düşünmeye yer kalmamıştır. Jalûzilerini kapamışsın, kapıyı kapamışsın sen onlara karşı. Ama sürekli “Cânân!” deyip, oturup kalkıyorsan… Hani sizin aranızda cây-i istimal (bir kullanma biçimi/şekli/yeri, çok kullanılan bir husus) var: “Sohbet-i Cânân”. Evet, oturup kalktığınız her yerde O’ndan bahsetme, sözü evirip çevirip hep O’na getirme, “Allah!” deme, “Peygamber!” deme… İşte orada (mescidin duvarındaki tablolarda) لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ Bir tarafta Allah, diğer tarafta Muhammed. Diğeri, اللهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ Öbürü, إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقَاكُمْ Bakın, Lafz-ı Celâle’nin olmadığı (bir tablo) yok. Şurada da أَلاَ بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ var.

Neden sizin dilinizde de hep O olmasın?!. Neden kalbiniz, hep O’nunla çarpmasın?!. Neden heyecanlarınızla hep O’nu ifade etmeyesiniz?!. Bence, o uğurda çok rahatlıkla insan, ruhunu fedâ etmeye teşne bulunmalı!.. Belki rahat işte orada olur. “Ben rahat edeceğim!” diye kendini rehavete salmada değil, yan gelip kulağı üzerine yatmada değil, kalbî huzuru/itmi’nanı orada olur. Ee Kur’an-ı Kerim buyuruyor: أَلاَ بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ “Dikkat edin ki, -Eskiler şöyle derlerdi: Âgâh u mütenebbih olun ki- kalbler, Allah’ı anmakla oturaklaşır, itmi’nâna ulaşır.” İtmi’nân da kalbin hevâ tesirinden sıyrılması, nefs-i emmâre olmaktan sıyrılması, nefs-i mutmainneye ulaşmasıdır. Nefsin “Râdıye” ve “Mardıyye” olması, “Safiye” ve “Zâkiye” ufuklarına kanat açması yolunda atılan bir adımdır esasen kalbin itmi’nâna ulaşması. Allah, kalblerimizi itmi’nan ile taçlandırsın, inşâallahu teâlâ.

Fakat gönlün O’na verilmesi lazım, âdetâ ölesiye O’na verilmesi lazım. “Cânân” dedim Nigârî’den: “Cânân dileyen, dağdağa-ı câna düşer mi? / Can isteyen, endişe-i cânâna düşer mi?” Son iki mısraı, biraz daha öldürücü: “Girdik reh-i sevdâya…” Reh-i sevdâ, aşk yolu demektir. “Girdik reh-i sevdâya, cünûnuz…” O yolun delisiyiz! “…Bize namus lazım değil, ey dil ki, bu iş, şâna düşer mi?” Anlamayanlar öyle derler: “Yahu deli mi bu adamlar?!” Ee işin esası da odur: Bir insan, dinî değerlerine hizmetten ötürü olan gayretleriyle anlaşılamıyorsa… O başkalarının anlayamayacağı şekilde, elinin tersiyle dünyayı itercesine, “Vârımı ol dosta verdim hânumânım kalmadı / Cümlesinden el yudum, pes dû cihânım kalmadı.” dediği için yadırganıyorsa… Başkaları onun bu haline bakınca, “Deli!” diyeceklerdir. Ne var ki, insan “Dininden dolayı kendisine ‘Deli!’ denmedikten sonra imanda kemâle ermiş olmaz!” Nitekim büyük tabiîn Hasan Basri hasretleri diyor ki: “Siz, sahabeyi görseydiniz, onlara ‘deli’ derdiniz. Onlar da sizi görseydi, ‘Bunlar inanmamış!’ derlerdi.” Böyle…

Dolayısıyla, şayet Cânân istiyorsa canını… “Girdik reh-i sevdâya, cünûnuz, bize namus lazım değil!..” O zaman, haysiyet, şeref, her şey ayakaltına… “Allah!” diyorsan, “Peygamber!” diyorsan, o ölçüde bir fedakârlığı sergilemen lazım. “Şuarâ leşkerine mîr-i livâdır sühanım!” Yani, “Şairler ordusuna, benim sözüm/beyanım, emir bayrağıdır” diyen Fuzûlî de der ki: “Cânımı Cânân istemiş, vermemek olmaz ey dil / Ne niza’ eyleyeyim; o, ne senindir ne benim!” Evet, “Cânımı Cânân istemiş, vermemek olmaz ey dil / Ne niza’ eyleyeyim; o, ne senindir ne benim!” “Cânımı Cânân isterse, minnet cânıma / Can, nedir ki, onu kurban etmeyem Cânânıma?!.”

“Can, nedir ki, onu kurban etmeyem Cânânıma?!.” Şimdi insanın gönlü, bu duygu ile, bu düşünceler ile, bu heyecan ile çarpıyorsa, zannediyorum bunların bahis-mevzuu edilmediği yerleri, davul-zurnanın hâkim olduğu yerler gibi görür ve öyle bir yere girdiği zaman içi bulanır, bir an evvel oradan çıkmak ister. Onun için mü’min, gâye-i hayal adına hep O’nu hedefe koymalı ve “Ben, ne yapmalıyım ki -Bu tabir de O’nun hakkında kullanılır mı?!- O’nun gözüne gireyim?” demelidir. “Ne yapmalıyım ki O’nun gözüne gireyim?!” sözünü müteşâbih ifadelerden kabul edebilirsiniz; evet, yorumlayabilirsiniz: Yani, ben tamamen gözlerimi O’nu görmeye teksif edersem, hep O’nu görmeye müteveccih yaşarsam, görülüyor olma mülahazasını bir rasathane yaparak görüyor olma mülahazasına müteveccih yürürsem, O da bana o görme mukabelesinde bulunur; görme mukabelesinde bulunur, boş bırakmaz.

Rahata düşkünlük kâtili ruhunuzu kabzetmeden evvel

Hazreti Bediüzzaman “Sonra umum meşakkatin anası ve umum rezaletin yuvası olan meylürrahat geliyor. Himmeti kaydeder, zindan-ı sefalete atar. Siz de لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ اِلاَّ مَا سَعَى olan mücahid-i âlicenabı o cellâd-ı sehhâra gönderiniz.” diyor. Zira Necm Sûresi’nde şöyle buyuruluyor: وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى * وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى * ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ اْلأَوْفَى “İnsan, emek ve gayretinin neticesinden başka şey elde edemez. Bu gayretinin semeresi de ileride ortaya çıkacaktır. Emeğinin karşılığı kendisine tam tamına ödenecektir.” (Necm, 53/39-41) “İnsana, sa’yinden başka ne vardır ki?!. Ve o, sa’yinin karşılığını görecektir.” M. Âkif, Yeis-Ümit şiirinde ifade eder bunu:

Ey dipdiri meyyit, ‘İki el bir baş içindir.’
Davransana… Eller de senin, baş da senindir!
…
Kurtulmaya azmin neye bilmem ki süreksiz?
Kendin mi senin, yoksa ümidin mi yüreksiz?
…Ye’s öyle bataktır ki; düşersen boğulursun.
Ümide sarıl sımsıkı, seyret ne olursun!
Azmiyle, ümidiyle yaşar hep yaşayanlar;
Me’yûs olan ruhunu, vicdânını bağlar.

Sonra der ki bir başka şiirinde;

Cihan kânun-i sa’yin, bak, nasıl bir hisle münkâdı!
Ne yaptın? ‘Leyse li’l-insâni illâ mâ-se’â vardı!..

İnsana, sa’yinden başka ne vardır ki? وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى * وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى * ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَى İnsan, sa’yinin karşılığını, o mevzudaki cehdinin karşılığını mutlaka görür. Yani, “Ben kim, Cenâb-ı Hakk’ın rızasını kazanmak kim? Nâm-ı Celîli, dünyanın dört bir yanında bayrak gibi dalgalandırmak kim?” Sen, O’na dayanıyorsan, رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ “Ey Yüce Rabbimiz, biz yalnız Sana güvenip Sana dayandık. Bütün ruh u cânımızla Sana yöneldik ve sonunda Senin huzuruna varacağız.” (Mümtehine, 60/4-5) diyorsan, öyle güçlü bir kaynağa, öyle bir kuvvete dayanmışsın ki!..

Yine Akif’in sözünü hatırlatıyor bu: “Allah’a dayan, sa’ye sarıl, hikmete râm ol / Yol -varsa- budur, bilmiyorum başka çıkar yol!” Allah’a dayanmışsan, o istikamette de say’ u gayret içindeysen, Allah’ın izni ve inayetiyle yapamayacağın hiçbir şey yoktur. Dünyanın rengini değiştirirsin, şu kapkaranlık dünyaya bir atlas urba giydirirsin, Allah’ın izni-inayetiyle. İslam’ın kanayan yaralarını tedavi edersin. İslam dünyası canavarların boy attığı, salya döktüğü, diş gösterdiği, çirkin canavar dünyası haline gelmiştir. Ama sen, bu dünyanın rengini/desenini değiştirmeye azmetmiş isen, Allah’ın izniyle, o istikamette de sa’ye sarılmış isen, yan gelip kulağının üzerine yatmıyorsun demektir. Çünkü çok yüksek bir mefkureyi adeta oksijen gibi yudumluyorsun, yudumladıkça da “Hel min mezîd!” diyorsun, “Daha yok mu?!.”

Evet, Gedâî’nin sözü: “Bak şu Gedâ’nın haline / Bend olmuş zülfün teline.” Bend olmuş… Mecaz bunlar. Hak dostu, yetmiş yaşında, diyor ki: “Bak şu Gedâ’nın haline / Bend olmuş zülfün teline.” Allah’a bağlılığı kastediyor veya Peygamberin zülfünün teline bend olmuş. “Bend olmuş zülfün teline / Parmağı, aşkın balına / Bandıkça, bandım bir su ver!..” “Hel min mezîd!” Bandıkça, “Bir su daha ver, bir su daha ver, bir su daha ver!” diyecek; bir türlü doyma bilmeyecek; derinleştikçe derinleşecek, derinleştikçe derinleşecek. Bunu, isterseniz, “Fenâfillah”, “Bekâbillah Ma’allah” mülahazaları ile -Tasavvufî ifadelerle- değerlendirebilirsiniz. O konumda ele alabilirsiniz bu meseleyi; çünkü “Nâmütenâhî istikametinde seyir, nâmütenâhîdir.” Allah, nâmütenâhidir; tam vuslata mazhar olduğunuz zaman ve Cemâl-i bâ-kemâlini gördüğünüz zaman bile, nâmütenâhî olduğundan dolayı, “Allah’ım! Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) temâşâ ettiği ölçüde, acaba bizim için de mukadder mi? Ben, ona da talibim! Ben, ona da talibim!..” Hafizanallah, O’nu geçmek mümkün değildir ama söz konusu temaşaya talip olmalı!.. Ona talip olursan, yolun neresine kadar gidersen git, yolun sonundaki iltifâtât-ı İlâhiyeye mazhar olursun; Allah’ın izni-inayetiyle, o iltifata mazhar olursun.

Evet, sözün başına geldik: “Keşke sevdiğimi sevse kamu halk-ı cihan / Sohbetimiz cümle hemân, kıssa-i Cânân olsa!..” Kâfiye… Oldu mu?!.

Bu bölüm ilk olarak www.ozgurherkul.org'da yayınlandı.

Tweet

Whatsapp