Yönlendirenler ve Fonksiyonları
Dünden bugüne, muhtelif milletlerin ıslahat tarzları ve inkılâpları araştırıldığında görülür ki; bir milletin içtimaî ve siyasî durumunu tanzim, terbiye ve yükselmesini deruhte ve rehberliğini yüklenenler, hareketlerini fıtrat kanunlarına uydurma hususunda ne kadar titizlik göstermiş; milletlerin ruhuna ne kadar vâkıf olabilmiş ve çağın getirdiği ihtiyaçlara ne kadar nüfuz edebilmişlerse, çalışmalarında da o derece semereli olmuş ve milletlerine o nispette ölümsüzlük va'dedebilmişlerdir. Bunun aksine, bir millet ve bir ülkenin kaderine, görgüsüz ve bilgisiz kimseler hükmediyor ve o ülkede fıtrat kanunları ihmale uğruyorsa, orada da öldürücü fasit daireler' ve buhranlar birbirini takip edip durmuştur.
- tarihinde hazırlandı.